با موضوع:شهروندی و جامعه مدنی
مفهوم امروزی کلمه ی شهروند به معنای ساکن یا اهل شهر نیست، بلکه
اساسی ترین بار معنائی آن این است که در اداره ی امور عمومی شهر دخالت و مشارکت
دارد. مرور مفهومی شهروند در دنیای غرب و دنیای شرق متفاوت است و شاید اصولاً
متفکران و نویسندگانی که در مورد شهروندی، الگوها و ارزش های مربوط به آن مطالعه
داشته اند، به وجود شهروندی در دنیای شرق از نظر تاریخی توجهی نداشته اند. بدین
ترتیب منشأ ایده ی شهروندی را در یونان و رم باستان جستجو کرده اند و معتقد به این
هستند که اولین تلاشهای منظم برای اولین تجربه های نهادی شده ی شهروندی در دولت
شهرهای یونان و به ویژه در آتن از قرون پنجم تا چهارم قبل از میلاد انجام شده است.
ولی نمی توان اعتقاد داشت که سایر نقاط گیتی از ایده ی شهروندی و توجه به حقوق و
وظایف ساکنان تهی بوده است بدون این که اصطلاح شهروند به کار رفته باشد. در برخی
از ادبیات شهروندی، مفهوم مخالف شهروند، رعیت آورده شده است که از ترکیبات و
تنظیمات شهری اطاعت از قوانین آن را حمل می کند. اما شهروند ضمن تعهد به وفاداری
نسبت به قوانین و نظامات شهر نقش و حقوق و اختیاراتی نیز در تدارک و تنظیم همان
قوانین و نظامات دارد ( پللد ، ۱۳۷۰)
.
مفهوم و حقوق شهروندی در طول تاریخ تحولات بسیاری به خود دیده است تا
امروز “مفهوم شهروندی” علاوه بر حقوق،
دربردارنده وظایف و تعهدات می باشد. همه جوامع سیاسی با هر مرام سیاسی لیبرال ها،
سوسیالیست، محافظه کاران ، اجتماع گرایان، طرفداران محیط زیست، فمنیست ها، همه و
همه ایده ی شهروندی را پذیرفته اند، زیرا همه بر مسئولیت هایی برای پایداری جوامع
سیاسی و محیط طبیعی تأکید دارند (فالکس ، ۱۳۸۱ ) .
موقعیت شهروند عبارت است از عضویت داشتن در یک جامعه ی گسترده، او به
این جامعه کمک می کند، در امور جامعه مشارکت دارد و جامعه استقلال فردی به او می
دهد این استقلال در مجموعه ای از حقوق انعکاس می یابد که هر چند از نظر محتوا در
زمان ها و مکان های مختلف متفاوت اند لیکن همیشه بر پذیرش کارگزاری و فاعلیت سیاسی
دارندگان آن حقوق دلالت دارند. بنابراین ویژگی کلیدی معرف شهروندی که آن را از
تابعیت صرف متمایز می کند یک اخلاق مشارکت است. شهروندی نه یک موقعیت منفعلانه،
بلکه یک موقعیت فعالانه است. به طور خلاصه شهروندی با سلطه ناسازگار است . . .
شهروندی همواره یک ایده ی دو جانبه و بنابراین یک ایده ی اجتماعی است ( همان منبع،
صص ۱۳-۱۴ ) .
شهروندی هم کرامت انسان را به رسمیت می شناسد، هم بستر اجتماعی را که
او در آن زندگی می کند و از آنجا که جامعه پیوسته در حال تغییر است و شهروندان راه
های جدید برای تحقق
شهروندی و برآوردن نیازهایشان جستجو می کنند و به دلیل تفاوت هایی که در اجتماعات از نظر فرهنگی، مذهبی، و ارزش ها . . . وجود دارد یک تعریف ساده و ایستا از شهروندی را نمی توان در همه ی جوامع و همه ی زمان ها به کار برد. بنابراین با توجه به وجود حقوق و تعهدات در شهروندی، پویایی شهروندی و این که شهروندی در مورد روابط انسانی است، با یک جمع بندی سعی می کنیم تعریفی از شهروند و نهایتاً شهروندی ارائه کنیم. شهروند فردی است متعلق به گروه که در مقابل این گروه دارای وظایفی است و حقوقی به او تعلق می گیرد، شهروند دارای حقوق مدنی است، بدین معنی که از آزادیهایی که در قانون اساسی به او داده شده است بهره مند است. دارای حقوق سیاسی است، این حقوق به او اجازه دخالت در زندگی سیاسی شهر و ملتی که به آن تعلق دارد می دهد. دارای حقوق اجتماعی است که مربوط به زندگی او در جامعه می شود یعنی حق کار و شغل، حق امنیت، حق اوقات فراغت . . . در مقابل این حقوق، شهروند دارای وظایفی است که می بایستی به آن عمل کند و در برخی از موارد،در صورت عدم انجام وظایف با برخورد مواجه خواهد شد این وظایف عبارتند از:
– اطاعت از قوانین– شرکت در پرداخت هزینه های عمومی مانند پرداخت مایلات و عوارض . . .
– دفاع از جامعه و ملتی که به آن تعلق دارد، در مواردی که جامعه مورد تهدید قرار می گیرد . ( همان منبع، ص ۱۴ ) .
در کشورهایی که قوانین مملکتی به صورت کلی یا در بخشی بر پایه ی احکام شرعی است، مذهب علاوه بر اعتقاد به صورت قانون نیز تدوین می شود و جایگاه قانونی نیز پیدا می کند. با توجه به این ویژگی ها و شناخت حقوق در وظایف شهروندی جایگاه برجسته ی شهروند روشن می شود. شهروند در زندگی سیاسی می تواند شرکت کند، کسانی را که حکومت را تشکیل می دهند انتخاب کند و در موارد نقص قوانین عدم اعتماد خود را نشان دهد (آشتیانی، ب۱۳۸۱، صص۱۹-۲۰) . به دلیل ویژگی ها و ضرورت های زندگی اجتماعی، شهروند نمی تواند فرد پرست و خودنگر بوده و وضعیت و حقوق دیگران را فراموش کند و مورد توجه قرار ندهد، بلکه از جهت وظایف قانونی که به او محول می شود، به افرادی که در خطر بوده و به کمک دیگران احتیاج دارند، کمک می کند. هر شهروندی باید بتواند از حقوق خود بهره برده و وسائل مادی زندگی خود را فراهم کند (همان منبع، ص۲۰) . از نظر محل اقامت می تواند شهر، مملکت و محل اقامت خود را انتخاب کند و نه تنها شهروند مملکت و شهر خود باشد، بلکه از نظر اخلاقی و مسئولیت مشترک می تواند شهروند جهانی باشد که به قول شیخ اجل سعدی :
بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی(سعدی) .
به عبارت دیگر شهروندی را می توان پای بند بودن فعال به ارزش هایی بر پایه ی حقوق و وظایف ذکر شده که جنبه عام برای همه دارد، دانست. شهروندی به مدد مجموعه ی حقوق، وظایف و تعهدات و ارزش های ناشی از آن ها، راهی برای توزیع عادلانه ی منابع و زندگی همراه با مشارکت و پویایی فراهم
می کند. در ضمن پای بند بودن به ارزش های جمعی به معنای فراموش کردن هویت فردی و ارزش های شخصی و قواعد راه و روش های زندگی فرد نیست. قبول ارزش های عمومی و احترام و عمل به آن ها
می تواند بدون تضاد با ارزش های فردی جایگاه خود را داشته باشد. شهروندی به چارچوب و بستری نیاز دارد که حقوق در آن پذیرفته و انجام مسئولیت در آن امکان پذیر باشد این چهارچوب جز زمینه و بستر اجتماعی چیز دیگری نیست که ارزش های مرتبط با شهروندی در آن به ظهور می رسد این چهار چوب شامل مردم سالاری، سیستم کارآمد حقوقی، نهادها و سازمان های مربوط هستند که ارکان مشارکت را فراهم می سازد و ارزش های شهروندی در این زمینه به ظهور می رسد (آشتیانی، ب۱۳۸۱، ص۲۱) .
۲-۴-۲ . تعریف شهروندی
مفهوم شهروندی اگرچه دارای یک تاریخ طولانی است، اما هنوز هم مبهم و مسأله‌دار است. یونگ استدلال می‌کند که شهروندی در حقیقت مجموعه‌ای از ارتباطات عمدی بین مردمی است که می‌خواهند از «حالت طبیعی» یعنی حالتی که زندگی به صورت منزوی، فقیرانه و حیوانی جریان دارد، اجتناب ورزند. از این‌رو شهروندی، نوعی قرارداد اجتماعی است که هدف اصلی آن ارتقای رفاه و امنیت در سطح جامعه است و ضرورتاً به این امر می‌پردازد که افراد یک جامعه چگونه باید رفتار کنند تا به این هدف برسند (مریفیلد[۱]، ۱۹۹۷) . شهروندی اساسا با سه بحث عمده در ارتباط است :
الف:ماهیت دولت سیاسی
ب:ماهیت شهروند وویژگی های آن
ج:ارتباط فرد درجامعه
مفهوم شهروندی تا حد زیادی وابسته به شرایط کشور خاص و جامعه ی ویژه است و هر فرهنگی نیز شهروند ویژه ی خود را می‌طلبد. جامعه مدنی برای یک کشور به معنای استقلال اقتصادی، برای کشور دیگر به معنای استقلال سیاسی- اجتماعی یا دارا بودن حق آزادی بیان است. برای مثال این امر برای مردمان انگلیسی و آمریکایی به معنای مشارکت مدنی است و شهروند در این دو کشور به کسی گفته می‌شود که با شبکه‌های اجتماعی (نظیر انجمن‌ها، گروه ها و سازمان ها و . . .) در ارتباط هستند ( تورنی –پورتا، ۱۹۹۱) .
شهروندی مفهومی کاملاً چند بعدی و وابسته به ارزش ها می باشد وباگذشت سالیان متمادی از طرح این مفهوم در ادبیات علوم اجتماعی و سیاسی هنوز هم در خصوص مفهوم و ویژگی های آن
مطلب دیگر :
شرایط عاملی/پایان نامه عملکرد بازرگانی شرکت های تولیدی
اتفاق نظر وجود ندارد. اما با فروگذاردن تفاوت ها و در یک برداشت کلی می‌توان گفت؛ شهروندی مقوله‌ای است مرتبط با نحوه ی عملکرد افراد به نحوی که آن ها قادر باشند در یک جامعه ی دموکراتیک، محیط خود و محیط اجتماعی دیگران را به نحو مثبت و بارزی متأثر سازند ( برن[۲]، ۱۹۹۶ ، به نقل از: فتحی، آ۱۳۸۱، صص۲۱-۲۲) .
علاوه بر آنچه که در بالا گفته شد، واژه ی شهروندی چندین معنای مختلف دارد:۱- جایگاه قانونی وسیاسی: شهروندی در این قالب ساده در مورد چگونگی ایفای نقش به عنوان یک شهروند استفاده می شود – یعنی ایفای نقش به عنوان عضو یک ایالت یا جامعه ی سیاسی خاص. شهروندی در این معنا دارای حقوق ومسئولیت های خاصی است که در قانون تعریف می شوند همچون حق رأی، مسئولیت پرداخت مالیات وغیره. این معنا گاهی اوقات به ملیت اشاره دارد وچیزی است که گاهی اوقات فردی در مورد کاربرد شهروندی ، شهروندشدن ویا شهروند طرد شده تعریف می کند . [۳]
با موضوع:راهبردهاى مطالعه ى دانش آموزان
مطالعهى مطلوب و کافى افراد جامعهى خود هستیم.و این بیشتر به دلایل عدم برنامه‌ریزى صحیح، عدم فعالیت‌های لازم در زمینهى مطالعه، آگاهى نداشتن از روش‌هاى صحیح مطالعه، روش‌هاى نامناسب مطالعه ندادن انگیزه و تشویقهاى لازم جهت مطالعه و عادت به آن، شیوههاى نامناسب تدریس، استفادهى بیشتر دانشآموزان از روش‌هاى یادگیرى سطحى ساده (تکرار و حفظ مطالب) و دیدگاههاى متفاوت در رابطه‌ی با مطالعه عنوان کرد.
تنها راه بقا و دوام مطالعه، همگام نمودن اطلاعات با جهان امروز و پیشرفت در مسیر رشد و کمال و رعایت و انجام موارد مذکور و همّت به تحقیقات مستمر و متعدد بر تمام جوانب مختلف مطالعه، و کوشش در رفع نواقص و محدودیت‌هایى که از تحقیقات پیش منتج شده و در دسترس مىباشد و همچنین از بین بردن عوامل مداخله‌گر و مزاحم مانند:(ترس، اضطراب .) به ویژه در دانشآموزان، که در عملکرد تحصیلى آنان نقش عمدهاى دارد است و سعى و کوشش در ایجاد انگیزه[۱۲
]، تقویت مثبت[۱۳] به ویژه در انگیزههاى درونى، روش‌هاى یادگیرى عینى[۱۴] و مشاهدهاى[۱۵] و فراهم ساختن مکان و محل‌هایى[۱۶] جهت مطالعهى عموم افراد به ویژه دانشآموزان و تشویق صحیح تا حرکت به سوى پلههاى پیشرفت مطالعه که انشاءا. به صورت احساس وظیفه در آید و مطالعه به هدف نهایى برسد. در این پژوهش محقق قصد دارد به بررسى راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان پایهى سوم مقطع متوسطه در رشتههاى علوم ریاضى، تجربى و انسانى آموزش و پرورش شهر قدس را مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار دهد و بر اساس نتایج حاصله پیشنهادات لازم را ارائه نماید.
هدف پژوهش
۱ـ اهداف کلى
هدف از انجام این تحقیق عبارتست از، بررسى راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان پسر و دختر پایهى سوم مقطع متوسطه[۱۷]، در رشتههاى علوم ریاضى، تجربى و انسانى آموزش و پرورش منطقهى شهر قدس مىباشد.
۲ـ اهداف جزئى
این تحقیق از مجموع اهداف خود ده هدف عمده را در بر دارد:
ـ بررسى راهبردهاى مطاله‌ی دانشآموزان دختر و پسر رشتههاى مختلف تحصیلى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان پسر رشته ریاضى و تجربى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان پسر رشته ریاضى و انسانى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان پسر رشته تجربى و انسانى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان دختر رشته ریاضى و تجربى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان دختر رشته ریاضى و انسانى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان دختر رشته تجربى و انسانى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان دختر و پسر رشته ریاضى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان دختر و پسر رشته تجربى.
ـ بررسى راهبردهاى مطالعه‌ی دانشآموزان دختر و پسر رشتهاى انسانى.
اهمیت موضوع پژوهش
در دنیاى امروز آدمى، تحت هر شرایطى بی‌نیاز از مطالعه، آگاهى و غنى سازى روح و روان خود نیست. و بدون شک هر کس به تقویت اندیشه، آگاهى و یا تجدید نظر نسبت به دانش و اطلاعات خود نپردازد و بصورت فنى و باآگاهى از روش‌هاى مطالعه و یادگیرى مطالعه ننماید زیان خواهد دید.
در دنیاى در حال تغییر کنونى، ضرورت آموزش و مطالعه به دلایل فراوان پذیرفته شده است.
تغییرات سریع و عمیق علمى سبب شده است که هر از گاه، مطالب و نظریههاى جدیدى وارد میدان زندگى شود که براى ادامه حیات، به ناچار باید علوم و معارف جدید را مطالعه کرد و آموخت و برخى از نظریههاى قدیمى را را که کارآیى ندارند، کنار گذاشت و باید باور داشت دانشآموزان پایه و زیربناى اصلى هر جامعه به ویژه مطالعه کنندگان جامعهى امروز و فردا خواهند بود، تغییرات فن آورى سبب دگرگونى در همهى زمینهها و کسب مهارت دانش و همچنین مطالعه شده است و جهان به دهکدهى کوچک تبدیل شده است و میزان کمّى و کیفى این تغییرات آن قدر زیاد است که گاهى اوقات برنامه ریزان امر مطالعه، محققان و پژوهشگران را در این زمینه دچار مشکل کرده است و ما باید اصول و روشها، فرصتها، و توان سازگارى [۱۸]رابه نیروى انسانى[۱۹] خصوصاً دانشآموزان ایجاد و منتقل کرده تا به ضریب و درجهاى از اطمینان براى جامعهى مطالعه کنندگان امروز و فردا برسیم.
سازمان آموزش و پرورش به عنوان مهمترین سازمان هر کشورى در واقع سنگ بناى تمامى جامعه است وبدین جهت باید بدنهى خود یعنى دانشآموزان را براى همگام و همنوایى با پدیدهها و تازههاى علمى منطبق با نیازهاى فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى و سیاسى از طریق اصول و روش‌هاى صحیح مطالعه و عادت به جریان و تداوم آن آگاه ساخته و به آموزش صحیح آن بپردازد و از این طریق به، به سازى نیروى انسانى خود نیز کمک کرده است.
البته شایان ذکر است امروزه عنایت در خور توجهى نسبت به مطالعه، اصول و روش‌هاى صحیح آن همچنین ایجاد انگیزه و تشویق صحیح و عادت به مطالعه و احساس اینکه مطالعه به صورت یک وظیفه تداعى شود صورت نپذیرفته است که بیشتر عقب ماندگىها از هر حیث تحت شعاع این این امر قرار گرفته است. و همه ساله تعداد زیادى از دانشآموزان دچار افت تحصیلى مىشوند که از عمده پیامدهاى آن، مىتوان پیامدهاى اقتصادى و روان شناختى را نام برد. با آموزش روش‌هاى صحیح مطالعه مىتوان به دانشآموزان فراگیرى روش‌هاى اصولى و صحیح براى هر رشته، هر درس، و هر موضوع و کتاب را آموزش داد. اگرچه پى بردن به مسائل و تمامى ابعاد مختلف مطالعه میزان و موفقیت آن آسان نیست. و کمى پیچیده و دشوار است، اما این پژوهش جهت بررسى اصول، راهها و روش‌هاى صحیح مطالعه بررسى راهبردهاى مطالعه در شاخهى نظرى، دانشآموزان پسر و دختر سال سوم متوسطه میزان و عدم موفقیت در امر مطالعه تدوین شده تا گامى هر چند کوچک اما عمیق، در جهت شناسایى افتهاى تحصیلى، عوامل مداخله‌گر و مزاحم مطالعه و بررسى راهبردهاى مطالعه جهت پیشرفت دانشآموزان در زمینههاى مطالعاتشان باشد. انشاء ا.
فرضیههاى پژوهش[۲۰]
به جهت دستیابى به هدف پژوهش حاضر، فرضیههاى زیر در نظر گرفته شده است.
فرضیهى اول ـ بین راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان دختر و پسر رشتههاى مختلف تحصیلى تفاوت وجود دارد.
فرضیهى دوم ـ بین راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان پسر رشتهى ریاضى و تجربى تفاوت وجود دارد.
مطلب دیگر :
فرضیهى سوم ـ بین راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان پسر رشتهى ریاضى و انسانى تفاوت وجود دارد.
فرضیهى چهارم ـ بین راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان پسر رشتهى تجربى وانسانى تفاوت وجود دارد.
فرضیه پنجم ـ بین راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان دختر رشتهى ریاضى و تجربى تفاوت وجود دارد.
فرضیهى ششم ـ بین راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان دختر رشتهى ریاضى و انسانى تفاوت وجود دارد.
فرضیه هفتم ـ بین راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان دختر رشتهى تجربى و انسانى تفاوت وجود دارد.