درباره:فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت

هدف از این تحقیق و پژوهش ، بررسی فلسفه حج ، این واجب الهی ، از دیدگاه و منظر آیات قرآن کریم و روایات و سنت معصومین علیهم السلام می باشد و زمینه فلسفه و علل وجوب حج بیت الله الحرام و فلسفه آداب ومناسکی که در ایام و شرایط مخصوص بر زائر خانه خدا واجب می شود . بررسی و تحقیق فوق از نوع کتابخانه ای می باشد .
منابع مورد استفاده با استمداد اصلی از کلام الله مجید ؛ منابع دست اول از تفاسیر قدیم وجدیدو کتب روایی مختلف و متنوع ، نهج البلاغه ،. وکتب جدید در زمینه حج می باشد و در ضمن از بررسی بعضی از پایان نامه ها و مطالب مندرج در ماهنامه و روزنامه ها و نیز غفلت نشده است .
این پایان نامه شامل سه فصل می باشد:
در فصل اول به اثبات این که کعبه اولین مرکز جهانی برای عبادت است ، و سپس به علل وجوب حج و اهمیت و شرایط و . آن پرداخته شده است  .
* در فصل دوم فلسفه احکام حج از منظر آیات و روایات بیان شده و در نهایت حج را از منظر ابعاد اخلاقی ، سیاسی – اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی ، حقوقی ، جهانی بررسی و تبیین شده است.
* در فصل سوم فلسفه اعمال و آداب حج از احرام و تلبیه و طواف و سعی و عرفات و مشعر و منی و قربانی به طور مفصل از دیدگاه آیات و روایات بحث و توضیح داده شده است .
و در پایان شرایط حج مقبول و این که روح و جان کعبه ولایت است و حسن ختام پایان نامه خود را مزین به فرمایشات بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی قدس سره الشریف در خصوص اهمیت حج نموده ام.
حج به لحاظ تاریخی پیشینه بس ممتدی داردبه روایتی از زمان نزول آدم و حوا علیهما السلام بر کره خاکی که منزلگاه آن حضرت وعبادتگاه ایشان و حتی قبل از آن مطاف فرشتگان بوده است ، تخریب خانه خدا در زمان طوفان نوح و تجدید بنای آن توسط حضرت ابراهیم(ع ) یعنی ۴ هزار سال قبل بوده که به جرأت می توان گفت کعبه کهن ترین معبدی است که تاریخ بشر سراغ دارد و تا کنون جایگاه خود را حفظ کرده است و یکی از پر استقبالترین معابد جهان شمرده می شود .
حج ، همچون برنامه های دیگر اسلامی برای مبارزه با نفس و رویکرد به فلاح و رستگاری است و مناسک حج با پوشیدن لباس احرام و حرکت از میقات آغاز می شود ، زائر در شرایطی قرار می گیرد که بیش از ۲۰ عمل از جمله نگاه کردن به آیینه ، کشتن حشرات و حیوانات و . موجب کفاره و یا بطلان حج می شود . این محدودیت ها دقت او را نسبت به محیط پیرامون و همچنین وظایف وی را در قبال دیگران از جمله محیط طبیعی و محیط زیست تبیین می کند و هر یک از مناسک حج نوعی بصیرت را می طلبد که زائر خانه خدا با تأمل متوجه برنامه عظیم اسلام و آیین ابراهیمی می شود و بینش جدیدی پیدا می کند .
حج انسان را با طبیعت و فوق طبیعت ، فرهنگ جهانی و تجربه ملتهای گوناگون و میراث موحدانه ابراهیم (ع ) و اسماعیل(ع ) پیوند زده و اساس خانه را به

 عنوان واحد جامعه توحیدی تعریف و مشخص می کند که انسان چگونه از منیت خود فاصله بگیرد و چگونه یکرنگی خود را با طبقات اجتماع حفظ کند و چگونه مذبح نفسانیات ، شهوات و پرستش شیطان را در رمی جمرات به نمایش بگذارد و نشان دهد انسان موحد نمی تواند با ابلیس درون و برون سازش کند بلکه باید تکلیف خود را با تمام شیاطین روشن کند و به نظام مقدس روی آورد که حقیقت و پرستش ذات احدیت تحت لوای ولایت و اساس آن را شکل می دهد .

مقدمه:
حج ، وادی سیر و سلوک عرفانی و طور سینای عارفان ربانی است .
حج ، ضیافت خانه قدسی حضرت رحمان و گلشن با صفای کمال و تعالی انسان است
حج ، نشانه عبودیت مطلق و مظهری از فرشته سیرتی انسان است .
حج ، دریای ژرفی است از عارفان و عرفان ، معنویت ، تقدس ، روحانیت و ایمان
رشید الد ین میبدی می گوید : حج عوام نوعی است وحج خواص نوعی دیگر . حج عوام قصد کوی دوست است وحج خواص ، قصد روی دوست ، آن رفتن به سرای دوست و این رفتن برای دوست ، عوام به نفس رفتند ودر و دیوار دیدند خواص به جان رفتند ، گفتار و دیدار یافتند .
او که به هوای نفس رود ، رنج یابد و بار کشد ، تا گرد کعبه برآید و این که با جان رود ، بیارآمد و بیاساید و کعبه خود گرد سرایش برآید .
عاشق و عارف کامل آیت الله حسن زاده آملی می فرماید :

	خواندمارا جانب سلطان عشـق		باز پیک روضه رضــوان عشق

ای یگانه مرحم دیوان عشـق عاقبت باید شدن قربان عشق

وقت آن شدتاشوی مهمان عشـق

کای همایون طائرعرش آشیـان

مرحباای پیک فرخ نام دوست گرچه مهمانی است درآغاز کار

اسلام دارای مبانی و ارکانی است که برآنها بنا شده و بدانها قوام گرفته و بدون آنها فرو می ریزد . یکی از این  ارکان حج است .
امام باقر ( علیه السلام ) می فرماید:« بُنِیَ الّاِسّلامُ عَلیَ خَمّسَهِ اَشّیاءٍ : عَلَی الصَلوه وَ الزَکاهِ وَ الصَوّمِ وَ الحَجِ وَ الّوِلایَهِ »[۱]
اسلام بر پنج بنیان نهاده شده است : نماز ؛ روزه ؛ زکات ؛ حج وولایت  .
بنابراین کسی که عمدا”حج نگذارد ، رکنی از ارکان دین الهی خویش را نابود کرده است. از همین رو خداوند درباره ترک عمدی حج به کفر تعبیر فرموده است.«و من کفر فان الله غنی عن العالمین.»[۲]
حج از آن جهت که جزو مبانی و ارکان اسلام است تجلیگاه دو اصل کلیت و دوام است بلکه مظاهر این دو اصل زوال ناپذیری ؛ همگانی بودن و همیشگی بودن را گوشزد می نماید. لذا با توجه به این همه فضیلت و اهمیـــــت این رکـــن اساسی اسلام به بررسی و تحقیق و تفحص و تفسیر آن درکلام الهی و سنت معصومین علیهم السلام پرداخته تا گوشه هایی از ابعاد گوناگون حج را در حد استطاعت نظاره گر باشیم .
در این پژوهش به طور بسیار مفصل به فلسفه وجوب حج و بخصوص ابعاد مختلف آن از دیدگاه های کاملاً متفاوت با پژوهشهای دیگر پرداخته شده اکثر نویسندگان در این زمینه فقط در ابعاد خاصی و یا چند بعد محدود به بررسی فوایدو ابعاد آن پرداخته اند اما در این تحقیق شما می توانید از دیدگاه ها و ابعاد کاملاً جدید و از منظرهای متفاوت و متنوع و جمع شده و مرتب شده در یک جا بهره ببرید و سپس به فلسفه آداب ومناسک حج بر اساس ترتیب وجوب پرداخته و از آیات و روایات به تناسب و با نظم ویژه استفاده شده که خواننده را از سردرگمی که در بعضی از منابع در این زمینه وجود دارد رهایی می بخشد و مجموعه منسجم و یک دست در اختیار او می گذارد .
بخش اول
وجوب حج
فصل۱) اهمیت جایکاه تحقیق حاضر
فصل۲) اولین مرکز جهانی برای عبادت

مطلب دیگر :

دانلود پایان نامه درباره خودمختاری و آزادی

فصل۳) وجوب حج
فصل اول
اهمیت جایگاه تحقیق حاضر
الف) تعریف و تبیین موضوع :
تعریف حج : در لغت به معنی ، قصد نمودن به جهت حرکت به سوی مکانی یا شخصی ، آهنگ جایی نمودن، مکرر به جایی آمدن.[۳]
در روایات اسلامی حج را ” پیروزی وکامیابی ” معنی کرده اند ، زیرا حج گذار با تحمل رنج و زحمات بر نفس خود و شیطان پیروز می گردد . حج به معنای ” اَفْلَحَ ” یعنی رستگار شده نیز آمده ” و یقال حج فلان ای افلح”[۴]
خداوند می فرماید : ” ففرّوا الی الله إنّی لکم منه نذیر مبین”[۵]  یعنی ازگناهان به سوی خدا بگریزید .
در تفسیر فرماید به سوی خدا حج گذارید تا گناهانتان بخشیده شود.[۶]
کلمه حج را با دو گونه حرکت خوانده اند : الحج لغه و قیل الحج بالفتح الاسم و بالکسرمصدر[۷]
مردم حجاز آن رابه فتح و اهل نجد به کسر می خوانند[۸] و هر دو به معنی قصد زیارت کردن یا انجام دادن مراسم مخصوص می باشد و در اصطلاح شامل قصد خانه خدا کردن و انجام اعمال و مناسکی است که دستور آن در شرع مقدس اسلام آمده است . حج یک حرکت است ، یک قصد و تصمیم گیری است و یکی از مترقی ترین ابعاد اعتقادی دین مبین اسلام است ، حج یک دوره کامل اسلام شناسی است ، حج آدمی را به خدا نزدیکتر می کند ، مکتب توحید را به او می شناساند و رسالت بزرگ اسلام را بیشتر توصیه می کند .
هدف از اعمال و مناسک حج همان قرب و منزلت الهی و رشد و ارتقاء انسان به کمالات معنویه و رسیدن به لقاء محبوب و غرق شدن در دریای عشق وعرفان الهی و غرق و محو شدن در بحر بیکران عبادت معبود و اله یکتا و بی همتاست و هر کدام از اعمال حج به نوعی انسان را در این را مدد و یاری می نماید .
حج یک سلسله دستور و مراسم و مناسکی دارد که پی بردن به راز و رمزش بسیار سخت است ، معنای طواف و سعی و هروله وقوف عرفات و مشعر کردن در منی و سر تراشیدن و قربانی و بسیار پیچیده و راز و رمزی شگرف در آنها نهفته می باشد و حاجی باید به همه این اسرار واقف باشد و به فلسفه وجودی این عبادت بزرگ بیندیشد تا به اهداف آن و حج

عرف متعاملین در حقوق ایران و فقه امامیه

عرف ممضا، عرف مردوع، عرف مرسل۱۹

مبحث سوم : حجیت ،جایگاه و کاربرد عرف.۲۰

نظریه ها و گرایش های حجیت عرف۲۱

گرایشات مطرح عرف ۲۲

دلایل حجیت عرف۲۳

جایگاه عرف.۲۵

مبنای عرف  در نظام حقوقى اسلام۲۶

دیدگاه هاى موجود درباره ى منبع یا مبنا بودن عرف۲۸

کاربرد عرف.۲۹

تفسیر اراده متعاملین در قانون مدنی با بهره گرفتن از عرف ۳۲

مبحث چهارم: قلمرو عرف در قانون مدنی .۳۴

عرف در قانون مدنی ۳۶

عرف در حقوق تطبیقی (حقوق کیفری و جزایی)۳۷

عرف در حقوق تجارت .۳۹

عرف در حقوق بین الملل۴۰

عرف در فقه و حقوق اسلام.۴۱

عرف و امارات حقوقى۴۱

مبحث پنجم: نقش عرف در قانون مدنی ایران .۴۶

نتیجه گیری ....۶۵

منابع۶۶.

چکیده :

«عرف» در لغت به معنی شناختگی، معروفیت، نیکویی، معروف، مشهور، شناخته و آنچه که در بین مردم متداول است و به معنای معرفت و عادت به انجام کاری است که عقل سلیم خلق آن را قبول کرده باشد. عرف ها غالباَ اندیشه نیک و مصلحت جامعه را در بر دارند.  عرف شکل اصلی ابراز اراده اجتماعی است. حتی در خشن ترین، خشک ترین و ابتدایی ترین صور زندگی اجتماعی انسان، قواعدی را می یابیم که گرچه صریحاّ واجب الرعایه اعلام نمی شده، عملاّ به طور شبه غریزی رعایت می شده است. این قواعد از طریق تکرار مداوم بعضی افعال تحقق می یابند و با یک احساس شاید مبهم ولی عمیق و قوی الزامی همراهند.  تکرار مداوم و مستمر عنصر مادی خارجی و ظاهری است. ولی به تنهایی و فی نفسه کافی نیست. برای اینکه عرف ایجاد شود باید تکرار مداوم عمل با این اعتقاد همراه شود که موضوع مزبور اجباری و الزامی است به نحوی که سایرین بتوانند رعایت آن را مطالبه کنند.  حاکمیت عرف، از زمان شروع زندگی اجتماعی انسان بسیار چشمگیر بوده است. این حاکمیت قوی عرف، واقعیتی است که شایسته دقت بسیار است. در شکل گیری عرف عوامل مختلفی دخیل اند.   عناصر دوگانه روانشناختی تقلید و عادت، به تأیید نیروی عرف کمک می کنند. توجیه تقلید به این صورت است که انجام دادن اعمالی که می بینیم از دیگران سر می زند، راحت تر از انجام دادن عملی جدید است و تلاش کمتری لازم دارد. عادت به این معناست که انجام مجدد آنچه یک مرتبه صورت گرفته، آسان تر از شروع عمل جدید است.   بنابراین شاید بتوان گفت که حقوق وضعی، اصولاّ عرفی است. اما این تلقی متناقض با تلقی دیگری است که به موجب آن حقوق را قانونگذاران و یا بنیانگذاران کشورهای متمدن ایجاد و اختراع کرده اند. مدت ها قبل ویکو از طریق یک پیشگویی عالی برای زمان خود توجه داده است که حقوق از عمق وجدان عمومی، از عقل متوسط مردم و از طریق یک جریان غیر صریح و دسته جمعی بین المللی به وجود آمده است. بعدها مکتب تاریخی حقوق دانان آلمان، مبلغ عقایدی مشابه عقیده فوق شد.  یکی از شایستگی های این مکتب این است که عرف را معادل تکرار مداوم برخی افعال ندانسته و به این مطلب پی برده است که تکرار مزبور فقط یک وسیله خارجی برای اعلام و ابراز مطلب است.نتیجه این امر قائل شدن به «یقین حقوقی» است که اساس عرف بر آن قرار دارد. مع هذا، مکتب تاریخی به اشتباه اعتقاد مزبور را یک هویت اسرارآمیز دانسته و به کلی از تحلیل روان شناختی آن غافل مانده است. عرف در عین حال که معرف یک یقین جمعی نسبت به امری خاص است، بدون تردید اصولاّ منبع خود را از فعالیت زاینده اولیه وجدان های فردی به دست می آورد.

واژگان کلیدی: عرف ،جایگاه عرف تفسیری،قواعد آمره،ارکان عرف،قوانین موضوعه.

مقدمه

با اینکه در کشور ما حقوق نوشته و مدون احترام فراوان دارد و منبع اصلی حقوق، قانون می باشد، «عرف» نیز در ساختمان قواعد حقوقی اثر بسزایی دارد. شاید در ابتدا آثار مهم عرف در حقوق خصوصی محسوس نباشد، ولی با اندکی دقت معلوم می شود که قدرت عادات و رسوم در حقوق ما به حدی است که پیش از احاطه به آن، مطالعه قوانین تا اندازه ای بیهوده به نظر می رسد.   در قانون مدنی ما موارد زیادی از «رجوع به عرف» وجود دارد و قانونگذار راه حل و فصل بسیاری از دعاوی را »رجوع به عرف» قرار داده است. «عرف» ها با توجه به موقعیت زمانی و مکانی متغیرند. برخی از «عرف» ها در زمانهای گذشته رایج و متداول بوده ولی اکنون منسوخ شده و از رونق افتاده اند. مکانهای مختلف نیز «عرف» های مخصوص به خود دارند. در میان اصناف و رده های مختلف شغلی نیز «عرف» های مخصوص همان صنف و شغل وجود دارد که بسیار متنوعند. مبنای واقعی «عرف» را باید در ضرورتهای زندگی اجتماعی و خواسته های طبیعی انسان دانست. مردم برای حفظ منافع خود نیازمند امنیت و ثبات و برابری در مقابل قانون هستند و برای رفع این احتیاج  می کوشند که مقررات ثابتی را بین خود مرسوم سازند. علاوه بر این، بشر به حکم فطرت خود پایبند آداب و رسوم است و از تجاوز به اینگونه سنت ها می پرهیزد.  وقتی عادتی ضامن حفظ منافع عمومی باشد و خود به خود با خواسته های آنان بوجود آید، ثبات و دوام بیشتری می یابد و به جایی می رسد که همگان خود را پایبند به آن می بینند.  «عرف» محصول مستقیم وجدان عمومی است. عرف و عادتی که بین مردم مرسوم می شود و اعتقادی که اشخاص به اجباری بودن قواعد آن پیدا می کنند، نشان دهنده جایگاه عرف در جامعه است که از وجدان عمومی سرچشمه می گیرد.  «عرف» در حقوق مدنی یک مسئله کلی می باشد که با توجه به کلی بودن آن ضرورت دارد که از زوایای مختلف مورد بررسی و توجه قرار گیرد و برای درک و فهم بیشتر، باید به مصادیق آن در قانون و نحوه اجرای آن در جامعه رجوع شود.  با توجه به تنوع و گستردگی دامنه عرف در قوانین مدنی و جایگاهی که عرف در حلّ و فصل دعاوی دارد، برآن شدیم تا تحقیقی را در این زمینه انجام دهیم.  مسائل مطروحه در این تحقیق به سه بخش تقسیم می شود: در بخش نخست مفهوم و تعریف «عرف»، تفاوت عرف و عادت با رسم، ارکان عرف و اقسام عرف را که برای درک مطلب لازم است، بررسی کرده و در بخش دوم به جایگاه و مصادیق عرف در قانون مدنی که موضوع اصـلی این تحقـیق است، می پردازیم. در بخـش پایانی نیز رابطه عـرف و قـانون را بررسـی می نماییم.

مبحث اول :

کلیات

پیشینه تاریخی

مطلب دیگر :

پایان نامه بررسی رابطه بین کیفیت خدمات آموزشی و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده های مهندسی معدن و صنایع و مدیریت

الف:  تاریخچه عرف در کلیه تمدنها

انسان همواره موجودی اجتماعی بوده وبر ادامه حیات به صورت گروهی و اجتماعی تاکید داشته است. تکوین وتشکیل تمدنها ی بزرگ جهان و همچنین وجود شهرها ، روستاها، قبایل و تشکلها و.، همگی ناشی از  صفت اجتماعی بودن انسان است.  بدون تردید در زندگی اجتماعی  بین افراد منازعاتی بروز نموده و انسانها  برای حل مسالمت آمیز این منازعات  از قواعدی پیروی نموده و با تکرار این قبیل منازعات ،قواعد حل اختلاف نیز به صورت غیر ارادی بین انسانها در موارد مشابه مورد رعایت وتبعیت  واقع گردیده است. به همین ترتیب  اختلافات تکرار شده و افراد در قطع و فصل دعاوی خود به همان روش توسل  جسته اند تا آن روش  به عنوان یک عرف  ویک قاعده معین در موضوع خاص به عنوان یک اعتقاد الزامی  مورد  احترام  و رعایت  قرار گرفته است.

برخی از حقوقدان‌‌‌ها معتقدند که هیچ یک از مجموعه‌‌‌های حقوقی و مکاتب حقوقی بی تاثیر از عرف نیستند، «قدیمی‌ترین مجموعه حقوقی «مجموعه حمورابی» مربوط به حدود دو هزار سال قبل از میلاد است. این مجموعه را ششمین پادشاه بابل به نام «حمورابی» تدوین کرد. دومین نظام حقوقی قبل از میلاد «نظام حقوقی تلمود» است که بر اساس برداشت‌‌های دانشمندان یهودی از کتاب تورات تدوین گردیده است، سومین نظام «مجموعه حقوقی روم» است که در سال ۴۵۴ ق. م تدوین گردیده است که آمیخت‌هایی است از آیین‌‌‌های طایفه ای و احکام شا‌‌هان و فرمان کشیشان .

ب:تاریخچه عرف در تمدن عرب قبل از اسلام

به هنگام استقرار شریعت اسلام در «جزیره‏العرب‏» همه‏ى امور حقوقى اعراب ازجمله معاملات و احوال شخصیه‏ى آنان تابع عرف و عادت بود و عرب در این‏گونه‏امور هیچ‏گونه قانون مدونى نداشت. این عرف‏ها و عادت‏ها پاره‏اى ناشى از تجارب‏خود اعراب و بخشى یادگار شرایع پیشین و برخى دیگر برگرفته از قوانین وعرف‏هاى ملت‏هاى همسایه مانند «ایران‏» و «رم‏» بوده است که در شئون زندگى‏اعراب به ویژه در قواعد و رسوم حقوقى آنان اثرى قاطع و غیرقابل انکار داشته‏است. شارع، عرف‏ها و عادات زمان خود را غالبا مورد تایید (امضا) قرار داده است.لذا بیشتر مقررات، قراردادها، ایقاعات و تعهدات در حقوق اسلام به صورت حقوق‏عرفى است و این خود مى‏تواند مقدار تاثیر عرف و عادت را بر فقه و حقوق اسلام‏آشکار سازد.

مفهوم شناسی عرف

الف – تعریف لغوی :در لغت و ادبیات عرب واژه عرف در معانی زیر بکار رفته است:

تحلیل حقوقی کنوانسیون CISG

فصل اول

کلیات تحقیق

• مقدمه

همه اشخاص جامعه در روابط روزمره خود با دیگران با حقوق و تکالیفی مواجه می شوند که لازمه یک زندگی اجتماعی است و یک پیوند ناگسستنی بین آنها ایجاد می گردد. بخشی از این حقوق و تکالیف از حیث اخلاقی قابل توجه است وبخش دیگر آن، داخل قلمرو حقوق می شود که یکی از مصادیق بارز آن تنظیم قراردادهاست. به موجب هر قراردادی طرفین آن موظف به اجرای مفاد آن هستند و این تعهدات حادث به موجب قرارداد توسط قانون مورد حمایت قرار می گیرد و چنانچه طرفین از تعهدات قراردادی عدول کنند ، قانونگذار در جهت حمایت از شخص زیان دیده وارد میدان می شود و با شیوه‌های متعدد به استقبال پیمان شکن می رود. در حقوق تعهدات یکی از ارکان تعهدات‌‌‌‌،‌ اجرای عین تعهد با تاکید بر کنوانسیونهای بین المللی می باشد ؛ زیرا متعهدله همواره در معرض این خطر قراردارد که متعهد به دلایل گوناگون ارادی و غیرارادی از تعهد سرباززند و در صورت بروز چنین عملی متعهدله باید تمهیدی بیندیشید و با انتخاب یکی از شیوه‌های جبران خسارت ضرر وارده ناشی ازعدم انجام تعهد را جبران کند. البته درحقوق ایران متعهدله به دلیلی که بعداً گفته می شود ، چنین اختیاری را ندارد.

حال از میان این شیوه‌های جبرانی  که مهم ترین سهم را در قوانین موضوعه دارد ، می توان به اجبار به انجام عین تعهد اشاره نمود. این روش مقتبس ازنظر مشهور فقهای امامیه است و دارای سابقه در دیگر نظام‌ها نظیر رومی – ژرمنی و کامن لا می باشد. به موجب این شیوه چنانچه متعهد از اجرای تعهد خودداری نمود ، متعهدله مکلف است حسب مورد از طریق مراجع دارای صلاحیت ابتدا الزام متعهد را به انجام تعهد خواستار شود و در صورت تعذر اجبار متعهدله حق فسخ قرارداد را دارد. بررسی دقیق این شیوه جبران خسارت قراردادی که به نوعی اصلی ترین روش نیز به حساب می آید، نشان می دهد که دیگر شیوه‌های جبران

 خسارت تنها زمانی قابل استفاده هستند که به دلایل استثنایی نظیر مواردی که امکان اجبار و عین تعهد وجود ندارد یا اجراء متضمن هزینه‌های غیرمعقول یا عسر و حرجی است که مطلوب جامعه نیست ، الزام متعهد به انجام تعهد مقدور نباشد و به عبارت بهتر بایستی اذعان داشت دیگر روش‌های جبرانی در سایه این قاعده قرارگرفته اند. البته باید توجه داشت که در برخی موارد قانون بر این قاعده تعدیلاتی وارد نموده است ؛ ولی این تعدیلات هم آن قدر توان ندارند که خدشه ای بر اصل مزبور وارد نمایند. موضوع این تحقیق بررسی حقوقی اجرای عین تعهد با تاکید بر کنوانسیونcesl، dcfr،  cisgمی باشد.

۱ -۲- بیان مسأله

اصولاً هر تعهدی فی نفسه با اجرای آن ملازمه دارد و لذا در مقابل آن مسئولیت وجود دارد تا بتوان از متعهد بازخواست نمود.حقوق برای کلیه تعهدات ضمانت‌های اجرایی در نظر گرفته است.یک دسته از تعهدات، در زمره تعهدات قراردادی قرار گرفته و یکی از ضمانت‌های اجرای موجود «اجبار به اجرای عین تعهد» است.البته این ضمانت اجرا درکلیه نظام‌های حقوقی دارای ارزش یکسان نمی باشد.

ماهیت اجرای تعهد با توجه به پیشینه فقهی، متون قانونی و آراء حقوقدانان به واقعه حقوقی بسیار نزدیک  می­باشد البته با این تفصیل که خود ظرفی است برای مظروف آن.پس، متعهد چاره ای جز اجرای تعهد ندارد.تعهدی که ممکن است صرفاً عمل مادی باشد مانند تسلیم مبیع، عمل یا ترک فعل و یا عمل حقوقی مانند انتقال سند رسمی و یا معرفی ضامن یا رهن عین معین.قاعده اجرای عین تعهد با تبعیت از فقه بر حول موارد مصّرح اجبار و اجرا به هزینه متعهد در قانون مدنی می‌چرخد و استثنائات قانونی آن، نیز عیناً از فقه گرفته شده ولی در مواردی هم چون اجرای اسناد رسمی ابتکاراتی مشاهده می‌شود.

از مزایای اجرا عین تعهد در حقوق ما این است که اگر متعهد متخلف را نتوان ملزم به اجرای تعهد خویش نمود، طرفین به مقصود مورد نظر نرسیده و تکلیف و تعهد در روابط اجتماعی، مفهوم خود را از دست می‌دهد؛ زیرا بدون امکان وادار ساختن شخص به اجرای تعهد خود، نمی‌توان او را متعهد به انجام کاری دانست. قرارداد برای متعهد له ایجاد حق می‌کند و قانون باید رساندن حق را به صاحب آن، از طریق الزام مدیون، تأمین کند. بنابراین لازمه احترام به قرارداد، برقرار کردن ضمانت اجرا برای آن است.همچنین مصلحت پایداری و ثبات قرارداد، به عنوان دلیلی دیگر بر عدم امکان فوری فسخ قرارداد منقوض و ضرر عدم نیل متعهد له به اهداف قراردادی خود می‌تواند ذکر شود  و نتیجتاً حمایت از نظم و عدم ایجاد خلل در برنامه‌های اقتصادی و صنعتی و ثبات و امنیت در قراردادها می‌تواند از جنبه‌های مثبت و مزایای حمایت از اجرای اجباری عین تعهد به هنگام خلف وعده باشد و اما معایب صدور حکم به ایفای تعهد به طور خلاصه می‌تواند چنین باشد: درخواست اجرا با توجه به طولانی بودن مدت دادرسی مانع از دسترسی تجار به اهداف تجارت می‌گردد درحالی‌که درخواست خسارت به عنوان راه حل جایگزین روند کار را سرعت می‌بخشد و نیز از انباشته شدن پرونده‌های مربوط به عدم ایفای تعهد در دادگاه‌ها جلوگیری می‌شود، یکی دیگر از معایب آن می‌تواند این باشد،در شرایطی که به احتمال بسیار قوی متعهد در سررسید به تعهد خود عمل نخواهد کرد چه بسا اجبار به اجرای عین تعهد نه تنها به نفع متعهد له و حتی متعهد نباشد بلکه به ضرر طرفین باشد و یا اصلاً اجرای تعهد، دیگر به توسط شخص متعهد مقدور نباشد و کاری بس عبث حتی با توجه به طی زمان بسیار موجب ضرر برای متعهد له باشد. به نظرمی‌رسد مباحثی نظیر فسخ قرارداد، تجزیه تعهد و بررسی عوامل عهدشکنی در کنوانسیون‌های بین‌المللی می‌بایست وارد قانون ایران شود و با عنایت به این مسائل در این مقوله سعی شده از نظر اقتصادی بررسی شود که در چه مواردی جایز است متعهد له حق درخواست به شیوه‌ی ایفای عین تعهد را داشته و دادگاه‌ها ملزم به پذیرش ، صدور حکم و شناسایی و اجرای آن باشند.

یکی دیگر از موضوعاتی که در خصوص الزام به انجام تعهد حائز اهمیت است، نوع و کیفیت موضوع تعهد است به این معنی که در مواردی موضوع تعهد چنان است که در صورت تخلف، الزام متعهد از توجیه حقوقی و اقتصادی کافی برخوردار است و مانند الزام فروشنده به تسلیم مبیع که در چنین حالتی به رغم استنکاف فروشنده به حکم قانون مقامات صالحه می‌توانند مبیع را از تصرف فروشنده خارج و به خریدار تسلیم نمایند اما چنانچه موضوع تعهد انجام عمل معینی باشد مانند متعهدی که احداث ساختمانی را پذیرفته و سپس نقض عهد کرده، به نظر می‌رسد الزام چنین شخصی تحت هر شرایطی نمی‌تواند از توجیه عقلی و منطقی برخوردار باشد. متعهد له چگونه می‌تواند پس از صدور حکم محکومیت متعهد بر ایفای تعهد به وی مجدداً اعتماد کند و سرنوشت مالی و اقتصادی خود را به دست او بسپارد و خود را در مقابل خطری دیگر قرار دهد، در چنین وضعیتی به نظرمی رسد هیچ مصلحتی در الزام به ایفای تعهد وجود ندارد بلکه بر آن بود که متعهد له فسخ قرارداد را داشته باشد. در این ارتباط باید گفت که حقوقدانان سابق فسخ قرارداد را در ابتدا جایز ندانسته و در صورتی ممکن می‌دانند که الزام متعهد ممکن نباشد، اما بر اساس دیدگاه‌های جدید چنین نظری را نمی‌توان به نحو قاطع به قانون مدنی نسبت داد و در فقه نیز الویت الزام بر فسخ دیده نمی‌شود. هم چنین با توجه تقسیم‌بندی تعهدات از حیث موعد اجرای تعهد به وحدت مطلوب و تعدد مطلوب خسارت ناشی از قرارداد جایگزین در تعهدات از نوع وحدت مطلوب متصور نیست زیرا در صورت نقض قرارداد اجرای تعهد قرارداد اصلی فایده‌ای برای متعهد له ندارد و به قیاس اولویت قرارداد جایگزین نیز بیهوده و عبث خواهد بود. گفتنی است در آن دسته از نظام‌های حقوقی که نقض قابل پیش‌بینی به رسمیت شناخته شده است، هرگاه قبل از حلول موعد اجرای تعهد، متعهد اجرای قرارداد را رد کند متعهد له می‌تواند قرارداد را فسخ نیامد و تا رسیدن زمان اجرا نسبت به انجام قرارداد جایگزین اقدام و خسارت ناشی از آن را مطالبه نماید. از دیگرمعایب اجرا عین تعهد، دغدغه‌هایی در خصوص آثار ناعادلانه ای که در برخی از موارد به دلیل پافشاری قانونگذار در اجرای عین تعهد بر روابط قراردادی و حتی غیرقراردادی ایجاد می‌کند می‌باشد.اجرای اجباری عقد یا بعبارت دیگر اجبار به انجام عین تعهد که تحت قاعده عمومی بموجب ماده۳۷۶ و ۲۲۲ ق.م چاره اولیه و انحصاری قلمداد شده و ماده ۲۳۹ همین قانون نیز استفاده از چاره دیگر قانونی نظیر فسخ را فقط در صورت تعذر از اجرای این شیوه مجاز دانسته و روش اجرایی اجبار هم طی مواد ۲۳۷ تا ۲۳۹ ق.م مشخص گردیده، این سوال را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا این روش می‌تواند عدالت معاوضی قرارداد را تأمین نماید؟ و آیا روش اجبار به تنهایی نظم اجتماعی و امنیت اقتصادی در روابط تجاری را فراهم می‌کند. هر چند حقوق برای همه تعهدات ضمانت اجرایی در نظر گرفته است و یکی از ضمانت اجراها، اجبار به عین تعهد است ولی با توجه به شرایط اقتصادی  و اقتصاد تورمی که  هم اکنون در جامعه ایرانی حاکم است و نوسانی که در بازار وجود دارد  اگر متعهد در زمان مقرر نسبت به تعهد خویش اقدام نکند چه بسا زیان‌های سنگینی به هر یک از طرفین وارد آید.(مانند مثال‌های زده شده) از این رو قانونگذار می‌بایست در این زمینه با بررسی آثار ناشی از اجرای قاعده، از نظرات اقتصاد دانان و کارشناسان بازار غافل نماند. اما با توجه به سیستم‌های حقوقی و ابتکارات و موارد عمده ای در مورد سهولت اجرای تعهد یا تغییر و چگونگی برداشت از مندرجات حقوقی مشاهده می‌شودکه در کنوانسیون‌های بین المللی ابزارهای متعددی برای جانشینی اجرای تعهد هنگامی که متعهد از اجرا عاجز می‌ماند پیش بینی گردیده که در حقوق ما کمتر به آن پرداخته شده است.لذا با توجه به مجموع مطالب پیش گفته برآنیم تا در پایان نامه حاضر به بررسی مزایا و معایب اجرای عین تعهد  با توجه به اسناد بین المللی موجود در این زمینه بپردازیم.

۱-۳- ضرورت انجام تحقیق

مطلب دیگر :

https://urlscan.io/result/701afb77-b1ad-47a8-9c3d-266177161684/

در هر تعهدی آنچه که مورد نظر می‌باشد، اجرای عین تعهد می‌باشد. هدف طرفین از انعقاد تعهدات به دست آوردن عوض می‌باشد. تعهدات بلااجرا، بلااثر و اقامه دعوی جهت رسیدن به آنچه مورد قصد بوده است، مورد نظر اجتماع و طرفین نمی‌باشد. بررسی مستقل و کامل کلیه موارد و موانع اجرای تعهدات به صورت منظم و به روشی توصیفی و تحلیلی ضروری بود و نتیجه آن می‌تواند بازبینی در برخی قوانین باشد که در روند تعهدات و اجرای عین تعهد خلل ایجاد می‌نمایند و هدف قوانین که عدالت و نظم در اجتماع و روابط طرفین می‌باشد را دست یابد. با بررسی صورت گرفته در کتب حقوقی، فقهی، سایت‌های اینترنتی و پرسش از اساتید دانشگاه‌ها و منابع و مآخذ موجود در کتابخانه‌ها مشخص گردید که موضوع حاضر تا کنون به صورت مستقل و به قدر ضرورت مورد بحث قرار نگرفته است. در لابه لای کتب فقهی (‌تسلیم مبیع، تسلیم عین مستأجره) و حقوقی (ایفاء تعهدات، تسلیم، قبض) به طور پراکنده و به صورتی کلی و در ضمن مباحث دیگر، به صورت کوتاه مورد بررسی قرار گرفته و یا به صورت مقاله ای کوتاه به آن پرداخته شده است و به فراخور اشاراتی به آن شده است و با توجه مطالعات انجام گرفته، سابقه‌ای در این خصوص با نگاهی کلی و همه جانبه ملاحظه نگردید. در مورد مباحث مربوط به اجرای عین تعهدات در بحث تعذر ، ماهیت تعهدات و در بین فقها و حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد. در قانون مدنی کشور ما نیز در مورد اجرای عین تعهد عوامل تأثیرگذار در مواد ۲۶۵ به بعد به آن پرداخته شده ولی در مورد اجرای مستقیم و غیر مستقیم ، وجه التزام و خسارات وارده، جبران آن و یا قوه قاهره،‌ تعذر و به صورت کلی بدان پرداخته است. بنابراین برای رفع ابهام‌های موجود و رفع اجمال تحقیقات مفصل تر و بیشتری در این خصوص ضروری می‌باشند. با این توصیف، نه تنها از جنبه نظری بلکه از لحاظ عملی نیز دارای ثمرات و آثار حقوقی است از جنبه نظری روشن شدن این نظریه و میزان نفوذ آن در قوانین مهم است و از نظر عملی نیز پذیرش یا عدم پذیرش آن در برخی از سئوالات و مسایل راه حلها و پاسخ‌های متفاوتی را ارائه می کند.

۱ -۴- اهداف تحقیق

از آنجا که در این باب  به استثنا موضوعاتی که به صورت کلی بررسی شده ، متنی که به صورت تخصصی  و جامع به مساله پرداخته باشد وجود ندارد ، بنابراین این پژوهش با هدف ارائه متنی جامع که راهگشا و منجر به روشن شدن زوایای مختلف اجرای عین تعهد( مزایا و معایب)، در پرتو توجه و امعان نظر بیشتر و مساعدت اساتید محترم  در این راستا شود، صورت می‌گیرد.با عنایت به این که بحث و تحقیق در مورد موضوع مورد نظر در حقوق ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

۱-۵ – اهداف عملی انجام تحقیق

تأثیر به‌کارگیری تخته‌ی هوشمند بر انگیزش و پیشرفت خواندن دانش آموزان دختر با اختلال یادگیری در پایه سوم

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱ مقدمه

اختلال یادگیری^[۱] به‌وسیله‌ی متخصصان بهداشت روان و پزشکی به‌عنوان نوعی اختلال عصبی زیستی، شناختی و یا پردازش زبان تشخیص داده می‌شود که معلول عملکرد نابهنجار مغز است یکی از پیامدهای بدکاری مغز این است که افراد دارای اختلال یادگیری فرایندها و اطلاعات موردنیازشان را به‌گونه‌ای متفاوت از عملکرد معمولی مورد انتظار کودکان یا بزرگ‌سالان بدون مشکل به دست می‌آورند (جانه و همکاران، ۱۳۹۱؛ به نقل از معتمدی و همکاران، ۱۳۹۱).

بدون شک برنامه آموزش مستقیم برای دانش‌آموزانی که در معرض خطر افت تحصیلی هستند یا به‌عبارت‌دیگر برای دانش آموزان نیازمند آموزش‌های ویژه سودمندترین برنامه آموزشی خواهد بود. برنامه ترمیمی آموزش مستقیم به‌طور کاملاً معناداری یادگیری نوشتن (دست خط، املاوانشا) دانش آموزان پایه‌های دوم تا پنجم را بهبود می‌بخشد( زید، حسین و توماس^[۲] ۲۰۰۸، به نقل کریمی، علیزاده، فرخی و سعدی پور، ۱۳۸۹).

نفوذ سریع فن‌آوری اطلاعات در میان آحاد مردم موجب تغییر شیوه زندگی آنان شده است تحولات سریع ناشی از کاربرد فن‌آوری اعم از فن‌آوری مولدو فن‌آوری اطلاعاتی در زندگی بشر تغییرات شگرفی را در ساختارهای صنعتی، اقتصادی، سیاسی و مدنی جوامع به وجود آورده است و این تغییرات، تأثیرات به سزایی در روند زندگی و کار مردم در سراسر جهان گذاشته و با روش‌های سنتی آموزش، یادگیری و مدیریت آموزشی به‌طورجدی به مقابله پرداخته است (اسلامی، ۱۳۸۱).

رایانه بخش گران‌بهایی از فن‌آوری، برای کودکان با نیازهای ویژه است که منابع مختلفی از اطلاعات را از قبیل متن، موضوع، صدا و تصویر را به صورت همزمان و هماهنگ در کنار هم ارائه داده، باعث کسب تجربه و عامل محرکی برای کودکان است تا بتوانند مهارت های کلامی و ارتباطی خود را رشد داده، بهبود بخشند (ویزنتز، ۲۰۱۰).

بر اساس تعریف کمیته مشترک ملی به ناتوانی یادگیری^[۳]که امروزه موردقبول اکثر پژوهشگران می‌باشد؛ اختلال یادگیری اصطلاح کلی است و به گروه نامتجانسی از اختلال‌ها اطلاق می‌شود که به شکل مشکلات عمده در فراگیری و به‌کارگیری توانایی‌های گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، استدلال یا محاسبات ریاضی آشکار می‌شود. فرض بر این است که از اختلال کارکرد دستگاه عصبی مرکزی نشأت می‌گیرند و ممکن است در کنار اختلال‌های یادگیری،

 اشکالاتی در خود نظم دهی رفتارها، ادراک اجتماعی و تعامل اجتماعی وجود داشته باشد، اما این مسائل به‌خودی‌خود اختلال یادگیری به شمار نمی‌آیند. اختلال‌های یادگیری ممکن است همراه با سایر عارضه‌های معلولیتی باشد (برای مثال نقص حسی، کم‌توان ذهنی، اختلال اجتماعی و هیجانی) یا تأثیرات محیطی توأم باشد (نظیر تفاوت‌های فرهنگی، آموزش ناکافی و نامناسب، عوامل روانی) اما نتیجه این عارضه یا تأثیرات نیست (لر نر^[۴]، ۱۹۹۷؛ به نقل سیاح، ۱۳۹۱).

ترکیب متن و تصاویر دیداری و صوت برای ارائه و آموزش لغات، موجب یادگیری و تعریف واقعی و عینی از این لغات شده و حافظه‌ی کوتاه‌مدت و حافظه‌ی دیداری (فراخنای توجه) این افراد را بهبود می‌بخشد و رشد یادگیری، یادسپاری و یادآوری لغات در افراد دچار نارسایی‌های یادگیری را افزایش می‌دهد و باعث تقویت توانایی تجسم دیداری و آموزش باکیفیت بالا در دانش آموزان از طریق ابعاد مختلف صورت می‌گیرد (جک، فلتچرف لین، فاچس و مارسیا^[۵]، ۲۰۰۷). آموزش مبتنی بر رایانه به‌وسیله‌ی تحقیقات آزمایشی مورد تأیید و حمایت می باشد. ازجمله به‌کارگیری شیوه‌های آموزشی مبتنی بر رایانه موجب بهبود عملکرد نوشتن دانش آموزان دچار اختلال املا شده بود (ونگ و باتلر، ۲۰۰۶).

شواهدی دال بر وجود اثرات مثبت آموزش‌ها و بازی‌های رایانه‌ای بر تقویت مهارت‌های خواندن و املا و نیز بهبود مهارت‌های شناختی، توجه و تمرکز، کنترل حرکات، ایجاد لذت و شادی و کاهش رفتارهای پرخاشگرانه گزارش‌شده است (برگر، روبرت و پاسنر، ۲۰۰۰).

  ۱-۲ بیان مسئله

مسئله ناتوانی در درک و یادگیری مطلوب برخی از مطالب توسط کودکان در سالهای اخیر به‌طور فوق‌العاده‌ای موردتوجه متخصصان و کارشناسان قرارگرفته است (افروز، ۱۳۹۱).

اختلال‌های یادگیری، ابتدا در دهه‌ی ۱۹۶۰ به‌عنوان جدیدترین حوزه‌ی فرعی در مبحث کودکان استثنایی واردشده است (جوادیان، ۱۳۹۱).

از طرفی محققان همواره به دنبال یافتن پاسخی برای پر کردن خلاهای یادگیری، رفع مشکلات و کمبودهای ناشی از نقص در فرایند تدریس و یادگیری بوده‌اند. آن‌ها به دنبال راه‌هایی بوده اندکه تمرینات روزمره و خسته‌کننده را به تجربیات تعاملی و لذت‌بخش برای اداره شاگردان تغییر دهند، به‌طوری‌که دانش آموزان مبانی اساسی و لازم و مفاهیم عمیق را درک کنند (تورنتن^[۶]، ۱۹۹۷؛ به نقل صفاریان، ۱۳۸۹).

در طی بررسی نتایج تحقیقات انجام‌شده در مورد این کودکان یکی از روش‌های مؤثر در بهبود یادگیری دانش آموزان مبتلابه اختلال یادگیری آموزش مستقیم می‌باشد.

عناصر کلیدی در آموزش مستقیم شامل الگوبرداری، تقویت، بازخورد، تقریب‌های متوالی و فعال بودن یادگیرنده (بریتر و انگلمن^[۷]، ۱۹۶۶؛ جویس وکالهون^[۸]، ۲۰۰۰؛ مارک، ساراو ریچارد^[۹]، ۲۰۰۱).

با اشاره به یافته‌های پژوهشی مربوط به روش آموزش به کمک کامپیوتر دریافته‌اند که این روش هم پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان را افزایش می‌دهد و هم در آنان نگرش مثبت‌تری نسبت به فعالیت‌های آموزشگاهی ایجاد می‌کند.

در فرا تحلیلی که به‌وسیله (جونز ۱۹۹۰، به نقل مک کولوگ، ۲۰۰۰) انجام‌گرفته است، مطالعه‌ی ۳۶ تحقیق مستقل نشان داد که کاربرد رایانه اثر مثبتی در رشد تحصیلی از دبستان تا دانشگاه دارد. در این بررسی‌ها دانش آموزان دارای اختلال‌های یادگیری ویژه که آموزش‌های رایانه‌ای را دریافت کرده بودند، عملکردشان در دروس املا و خواندن و ریاضی به نحو معناداری تقویت‌شده بود و نیز به‌طور قابل‌توجهی مهارت‌های نگرشی بهتری را نشان داده‌اند.

با توجه به این‌که دانش آموزان مبتلابه اختلال یادگیری نسبت به همسالان خود مشکلات جدی درزمینه ترک مدرسه (اولمان^[۱۰] ۱۹۵۷)، بزهکاری (روف و گلدن^[۱۱]، ۱۹۷۲) مشکلات روانی (کاون، پدرسون، بابیگنال، لزو و تروس^[۱۲]، ۱۹۷۳) دارند.

به‌کارگیری نرم‌افزار آموزشی در محیط‌های یادگیری راه مناسب و لازم برای کشف و دسترسی به منابع اطلاعاتی در جهت آماده‌سازی فراگیرندگان برای زندگی آینده است. کاربردی‌ترین جنبه نرم‌افزارهای آموزشی، یادگیری، سهولت و دسترسی آسان فراگیر به محتواست. فراگیرنده با به‌ کارگیری برنامه‌های نرم‌افزار آموزشی در محور یادگیری قرار می‌گیرد و با محیط خود تعامل پیدا  می کند (کفاشی، ۱۳۸۹).

ازاین‌رو تحقیق حاضر به دنبال روشی نوین برای بهبود اختلال خواندن و درک وفهم و نوشتن در کودکان با اختلال ویژه‌ی یادگیری است که بیشترین تاثیر را داشته باشد. در این ‌بین نرم‌افزار تخته هوشمند ضمن رعایت اصول سهولت کاربری، محیطی مناسب جهت تدریس، سمینار و حتی جلسات عملیاتی را فراهم می کند. کارکردن با آن بسیار ساده می باشد و از مزایای آن قابلیت بالا در نوشتن بر روی بردهای هوشمند، قابلیت رسم اشکال هندسی ۲ بعدی و سه‌بعدی، قابلیت ضبط تدریس به‌صورت هوشمند و آزمایشگاه مجازی استفاده‌شده است تا به رفع مشکلات یادگیری خواندن و درک و فهم در کودکان دارای اختلال خواندن کمک کند.

بنابراین، مسئله اصلی این پژوهش (هدف کلی تحقیق)، عبارت است از بررسی تأثیر به‌کارگیری تخته هوشمند بر انگیزش و پیشرفت در خواندن و درک مطلب دانش آموزان دارای اختلال یادگیری در پایه‌ی سوم دوره‌ی ابتدایی شهرستان تربت‌حیدریه.

۱-۳ اهمیت و ضرورت پژوهش

کودکان با اختلال ویژه‌ی یادگیری، با توجه به داشتن هوش طبیعی با مشکل یادگیری مواجه‌اند و زمانی تشخیص داده می‌شوند که پیشرفت در آزمونهای استانداردشده برای خواندن، ریاضیات یا بیان نوشتاری به‌طور چشمگیری زیر حد مورد انتظار برحسب سن، سطح تحصیلات و سطح هوشی باشد. این کودکان مشکلات زیادی درزمینه ی خواندن و نوشتن دارند و مشکل آن‌ها معمولاً دیر تشخیص داده می‌شود. مسائل عاطفی دوران نوجوانی و بزرگ‌سالی آن‌ها بیشتر مربوط به دوران تحصیلی و میزان ترک مدرسه در آن‌ها ۵/۱ برابر حد متوسط است. (فرهبدومینایی، ۱۳۸۲؛ کاپلان و سادوک، ۱۳۷۸).

کودکان مبتلابه اختلال یادگیری در یک یا چند مورد از توانایی‌های تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و ریاضیات و یا هر سه این موارد مشکلات جدی دارند (کاواناک و تروس، ۱۹۸۸).

مطلب دیگر :

معانی لغوی و مفهومی پیشگیری و انوع ان

اختلال خواندن، اختلال در یادگیری ریاضیات و اختلال نوشتن از انواع رایج اختلالات یادگیری به شمار می‌رود. عوامل متعددی ممکن است باعث اختلال یادگیری شود. که می‌توان از بین آن‌ها به عوامل ارثی، عوامل مادرزادی، عوامل محیطی و عوامل آموزشی اشاره کرد (شکوهی یکتا و همکار، ۱۳۸۵).

بر اساس تحقیقات انجام‌شده این نتیجه حاصل گردیده است که ۷۵ درصد یادگیری از طریق وسایل دیداری و تصویری و به‌وسیله‌ی حس بینایی انجام می‌شود درصورتی‌که تنها ۱۳ درصد یادگیری از طریق حس شنوایی و وسایل صوتی انجام می‌گیرد و دیگر حواس به ترتیب بساوایی ۶ درصد، بویایی و چشایی هرکدام ۳ درصد در یادگیری تأثیر دارند.

به همین دلیل است که امروزه در طراحی مدارس فن‌آوری و ارتباطات نقش حیاتی ایفا می‌کنند (فتاحیان، ۱۳۸۳).

تحقیقات نشان می‌دهد که کاربرد کامپیوتر به‌عنوان مربی در ترکیب با آموزش سنتی برای تعلیم و تمرین و ارائه آموزش، باعث افزایش یادگیری در دوره‌های سنتی و مهارت‌های پایه‌ای می‌شود. هم‌چنین دانش آموزان سریع‌تر یاد می‌گیرند، حافظه‌ی بیشتری نشان داده و اگر کامپیوتر کار می‌کنند به بهتر آموختن تشویق می‌شوند (عچرش، ۱۳۸۹).

فن‌آوری‌های کمکی یک حیطه‌ی وسیع وگسترده‌ای را از یک مداد وکاغذ ساده تا فن‌آوری‌های برتر و بالایی مانند رایانه را دربرمی گیرد. این فن‌آوری‌های حمایتی ازلحاظ آموزش به سه گروه فن‌آوری‌های پایین، میانی و بالا (برتر) طبقه‌بندی می‌شوند (شارپ، ۲۰۰۶؛ اسخومارکر، ۲۰۰۹).

ﺷﯿﻮع اﺧﺘﻼل در ﯾﺎدﮔﯿﺮی را ﻃﺒﻖ ﮔﺰارش ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻣﻠﯽ ﻣﺸﻮرﺗﯽ ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﺎﺗﻮان ﻣﻌﻠﻮل از ﯾﮏ ﺗﺎ ﺳﻪ درﺻﺪ ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺪرﺳﻪ رو می‌دانند اﻣﺎ ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺷﯿﻮع اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ؛ داﻣﻨﮥ ﺗﺎ ۳۰ درﺻـﺪ در پژوهش‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ گزارش‌شده اﺳﺖ. در ﻣﻄالعه ﻣﺮوﯾﺎن و ﺣﺴﯿﻨﯽ(۱۳۷۶) ﻣﯿﺰان ﺷﯿﻮع اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮی ۸ درﺻﺪ ذکرشده اﺳﺖ. ازنظر تفاوت‌های ﺟﻨﺴﯽ، گزارش‌های به‌دست‌آمده از ﻣﺪارس وکلینیک‌ها، رواج ۴ﺑﻪ۱را بین ﭘﺴﺮﻫﺎ و دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻣﻄﺮح کرده‌اند. به‌هرحال، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت همه‌گیرشناسی و ﻃﻮﻟﯽ ﻧﺸﺎن داده‌اند ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ واﻗﻌﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺗﻌﺪاد دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان ناتوان در ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ. در ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮى ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻣﻮزﺷﻰ، ﻣﺤﯿﻄﻰ، روان‌شناختی و ﺣﺘﻰ ژﻧﺘﯿﮑﻰ دخیل‌اند. دانش‌آموزان مبتلابه اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﮐﻪ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﯾﮏ ﮐﻼس ﻋﺎدی درس می‌خوانند ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﻤﺴﺎﻻن ﺳﺎﻟﻢ ﺧﻮد ﻣﻮرد ﻃﺮد ﻗﺮار می‌گیرند و ﻣﻨﺰوی می‌شوند. عزت‌نفس و خودپنداری ﺿﻌﯿﻒ ﻫﻢ می‌تواند ﺗﺄﺛﯿﺮی ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﮕﺬارد. در ﺑﯿﻦ ﮐﻮدﮐﺎن مبتلابه ناتوانی‌های ﯾﺎدﮔﯿﺮی، آن دﺳﺘﻪ ﮐﻪ عزت‌نفس ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ دارﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن‌هایی ﮐﻪ دارای عزت‌نفس ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ازلحاظ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺪﺗﺮی دارﻧﺪ(نریمانی و رجبی، ۱۳۸۴).

راﻳﺎﻧﻪ و آﻣﻮزش ﺑﻪ ﻛﻤﻚآن ﻳﻜﻲ از راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺗﻮان ﺑﺨﺸﻲ ذﻫﻨﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮﻫﺮﻓﻨﺎوری آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰی را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻛﻨﺪ، ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﺧﺎص راﻳﺎﻧﻪ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی آﻣﻮزﺷﻲ، ﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎ را در آﻣﻮزش وﻳﮋه ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ ﻛﺮد. اﻣﺮوزه، راﻳﺎﻧﻪ ﻋﻠﻢ و زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮ را دﭼﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮل ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ، رﻳﺎﺿﻴﺎت و آﻣﻮزش آن ﻧﻴﺰ دﭼﺎر ﺗﺤﻮﻻت زﻳﺎدی ﺷﺪه و ﺑﻬﺮه ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﺎی از ﻓﻨﺎوری ﺑﺮده اﺳﺖ؛ زﻳﺮا راﻳﺎﻧﻪ، اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺟﺪﻳﺪی از ﺟﻤﻠﻪ رﻧﮓ ﺻﺪا و ﺣﺮﻛﺖ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ، ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪی از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻲ ﺑﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻢ آﻣﻮزش ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲ شود. بنابراین ﺟﺎی ﺗﺄﺳﻒ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻮزه اﺧﺘﻼﻻت ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﺑﻪ دور از اﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻت ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮای ﻛﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺎوری آﻣﻮزﺷﻲ در ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ، راﻳﺎﻧﻪ و اﺑﺰارﻫﺎی ﻛﻤﻚ آﻣﻮزﺷﻲ راﻳﺎﻧﻪ ای از ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋه ای در اﻳﻦ ﺣﻮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪه اﻧﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺿﺮورت و اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻘﺶ راﻳﺎﻧﻪ و اﺑﺰارﻫﺎی راﻳﺎﻧﻪ ﻣﺤﻮر در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻳﺎددﻫﻲ- ﻳﺎدﮔﻴﺮی داﻧﺶ آﻣﻮزان بیش از ﭘﻴﺶ آﺷﻜﺎر می ﺷﻮد(یاوری و همکاران، ۱۳۸۵).

۱-۴ اهداف پژوهش

هدف کلی: تعیین تأثیر به‌کارگیری تخته هوشمند بر انگیزش و پیشرفت خواندن دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری در پایه‌ی سوم دوره‌ی ابتدایی شهرستان تربت‌حیدریه.

:بررسی رابطه بین روش های تدریس فعال اساتید و میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده کشاورزی ابوریحان پاکدشت

امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق در نظام آموزش عالی و تغییر در سیاست ها و برنامه ریزی های آموزشی ، بسیاری از اساتید در رویارویی با مسایل و مشکلات آموزشی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و از روش های قدیم و مهارت سنتی و انفرادی برای اداره ی کلاس خود استفاده می کنند . همین امر باعث کندی فرایند یاددهی ویادگیری و آسیب پذیری امر آموزش شده است.

تحقیقات بی شماری نشان داده است که بسیاری از مشکلات اخلاقی و اجتماعی دانشجویان  ما حاکی از جذاب نبودن محیط دانشگاه و کشمکش های این گونه دانشجویان با اساتید و افت تحصیلی آنان بوده است. لذا وجود مدیریت کارآمد  و ایجاد شرایط لازم برای تسهیل در امر یادگیری در کلاس درس که مطابق نیازها و ویژگی های دانشجویان باشد، لازمه ی جامعه امروز و راهگشای بسیاری از مشکلات دانشجویان می باشد(سلیمانی،۱۳۸۱).

اساتید باید بدانند که هر دانشجو ویژگی خاص خود را دارد و این استاد است که با هنر ، ذوق وسلیقه  خود با اتخاذ روش صحیح و در نظر گرفتن تفاوت های فردی آنان درس را آن چنان لذت بخش و محیط کلاس را آن گونه شاداب و با طراوت ترسیم  می نماید که فرصت بی نظمی به دانشجویان خود نمیدهد. امروز دیگر اساتید با روش های قدیمی و کلاسیک نمی توانند روح جست و گر دانشجویان را اقناع سازند ، بلکه نیازمند مهارت های مدیریتی مبتنی بر اصول روان شناسی یادگیری به شیوه های علمی و تدریس پویا و فعال می باشند(سلیمانی،۱۳۸۱).

این که خلاقیت ، فطری و موروثی است یا اکتسابی ، و اگر اکتسابی چگونه می توان آن را آموزش داد و در پرورش آن چه تکنیک ها و روش هایی را به کار برد، موضوع بررسی های مختلفی بوده است. محققین در این زمینه می گویند ؛ مدتی پیش ، عده ی زیادی از محققان عقیده داشتند که خلاقیت ، امری فطری و موروثی است . خوشبختانه بر اثر تحقیقات علمی دامنه داری که در زمینه خلاقیت انجام شده است و نتایجی که از آنها به دست آمده است ، عقاید در حال تغییر است . اکنون معلوم شده است که استعداد خلاقیت در همه انسان ها با شدت و ضعف مختلف وجود دارد و می توان آن را بر اثر آموزش ، رشد وگسترش داد و شکوفا کرد

 (اسکوئیلر وهمکاران، ۱۳۷۲، ص  ۱۲۴ و ۱۲۵ ).

همه ی ما توانایی و ظرفیت خلاقیت راداریم ولی می آموزیم که خلاق نباشیم به عبارت دیگر تجاربی که در خانه و محیط کسب می کنیم و آموزشی که در دانشگاه ها وموسسات آموزش عالی می بینیم ما را به تفکر هم گرا و زندگی متداول عادت می دهد. به این ترتیب در صورت رویارویی با هر پدیده ی جدید ، سعی می کنیم که آن را در قالب های سنتی جای دهیم و با آ نچه در گذشته آموخته ایم مربوط سازیم. در صورتی که اگر خلاقانه بیندیشیم ، پدیده های جدید را با دید نو بررسی می کنیم و سعی می کنیم که در صورت لزوم ، چارچوب های قدیم را در هم بشکنیم و چارچوب های کاملاً جدیدی را جانشین آنها کنیم (سام خانیان،۱۳۸۴،ص۱۳۰).

در نظام های کنونی آموزش عالی ، متأسفانه تفکر هم گرا محور واساس کار است و تفکر واگرا، نه تنها مورد عنایت نیست ، بلکه اغلب تضعیف هم می شود . در نتیجه وقتی که دانشجو به بازار کار وارد می شود، خلاقیتی در خود احساس نمی کندو قالب های فکری او نیز که همان شکل هم گرا در آمده اند دیگر قابل تغییر نیستند و یا دست کم تغییر آنها بسیار مشکل است(سام خانیان،۱۳۸۴،ص۱۳۱).

در پژوهش حاضر سعی بر این است که رابطه ی بین روش های تدریس فعال و میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده ی کشاورزی ابوریحان پاکدشت  مورد بررسی قرار گیرد.

بیان مسئله

اساتید با به کار گیری روش های صحیح تدریس، موظفند انتظارات دانشجویان، خانواده ها ، کارفرمایان و سایر مشتریان نظام آموزش عالی را با موفقیت بر آورده سازند. برای تحقق این ضرورت ها مسئله ی اصلی روش های تدریس فعال در کلاس درس می باشد.

عضو هیات علمی موفق و اثربخش کسی است که کلاس درس را به گونه ای آماده سازد که پاسخ گوی تمامی چالش ها در طول تدریس خود باشد. استاد باید توانایی های خود را بشناسد ، روش تدریس خود را ارزیابی کند ، اگر قدیمی و کهنه است روش تدریس پویا و زنده ای را در پیش گیرد، روحیه ی خلاقیت و نو آوری را در نهاد دانشجویان شکوفا نماید و حرفه ی استادی خود را نه به عنوان تدریس صرف بلکه برای ایجاد تغییر و تحول در فراگیران پندارد.روش های بر خورد با مشکلات کلاس درس را شناسایی کند و راهبردی را اتخاذ نماید که که فرایند یاددهی- یادگیری را مختل نسازد و مشکلات جزیی کلاس او به مشکلات کلی و وخیم تبدبل نشود و هم چنین دانش آموختگان کلاس درس او مسائل آموزشی و مشکلات رفتاری خود را در محیطی آرام و سرشار از محبت و غیر تهدید آمیز حل نمایند( سجادی، ۱۳۷۳).

دانشجویان از میان ترکیب و ویژگی های انتزاعی و دور از ذهن شخصیت استاد دلایلی برای دوست داشتن یا نداشتن او می یابند . به هر حال آن چه که به استاد یاری می دهد تا کلاس موفق و اثربخشی داشته باشد از یک جهت به شناخت استاد از نقشه های خود درامر تدریس مربوط است و از طرف دیگر به آگاهی ایشان از روندهای علمی نهفته در امر مدیریت کلاس درس بستگی دارد ( سجادی، ۱۳۷۳).

یکی از کارهای مهم لازم برای آموزش خلاقیت در دانشجویان ، تغییر در روش کار استاد و انتظارات نظام آموزش عالی از دانشجویان است. باید مقداری از وقت کلاس را به مواردی اختصاص  داد که به خلاقیت مربوط می شوند . البته این کار را نمی توان با اختصاص یک یا دو ساعت در هفته به آموزش خلاقیت انجام داد ، بلکه باید نحوه ی تفکر واگرا را در تمام شئون آموزش عالی وارد کرد ؛یعنی در تدریس وآموزش علاوه بر تفکر هم گرا، تفکر واگرا نیز مد نظر استاد یا مدرس باشد( سام خانیان،۱۳۸۴،ص۱۳۲).

اساتید باید سعی کنند کلاس را از حالت قالبی و خشک آن خارج کنندو اعتماد به نفس ، نو آوری ،آزاد اندیشی ونظایر آن را در دانشجویان،پرورش دهد.باید به دانشجویان یاد دهندکه مطالب کتاب های درسی الزاماً صد درصد صحیح و غیر قابل تغییر نیستندو هر عقیده یا نظریه ی جدیدی که بهتر از عقاید قبلی باشد می تواند جای آن را بگیرد.

از این رو در پژوهش حاضر بر آنیم تا به بررسی رابطه ی بین روش های تدریس فعال و میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده ی کشاورزی ابوریحان پاکدشت  بپردازیم. و ببینیم که آیا بین روش های تدریس فعال و  و میزان خلاقیت دانشجویان رابطه وجود داردیا نه ؟ واگر رابطه وجود دارد این رابطه معنادار است یا نه؟

اهمیت و ضرورت تحقیق

این بخش شامل اهمیت و ضرورت نظری و اهمیت و ضرورت کاربردی است.

اهمیت و ضرورت نظری

پژوهش حاضر به توسعه چارچوب نظری حوزه تدریس (روش های تدریس )و خلاقیت کمک می کند.

اهمیت و ضرورت کاربردی

۱-پژوهش حاضر به آشنا ساختن بیشتر اساتید با روش های تدریس فعال کمک می کند.

۲-پژوهش حاضر به ضرورت انطباق موضوع های درسی از نظر زمان و محتوا و روش های تدریس کار آمد کمک می کند.

۳-پزوهش حاضر به وجود نظام ارزشیابی متناسب با شیوه های تدریس فعال برای ارزیابی میزان یادگیری دانشجویان کمک می کند.

۴-پژوهش حاضر به ضرورت توجه به نیازمندی های استاد برای تدریس کارآمد و خلاق کمک می کند.

۵-پژوهش حاضر به روش های مدیریت کلاس درس مبتنی بر مشارکت دانشجویان که باعث بهبود و اثربخشی کیفیت کار استاد می شود، کمک می کند.

۶-پژوهش حاضر به سیاست گذاری نظام آموزش عالی برای استاندارد کردن تعداد دانشجویان در کلاس ها و کاهش کثرت آن ها کمک می کند.

۷-پژوهش حاضر به گزینش و جذب اساتید علاقه مند و توانا و با استعداد در مراکز تربیت مدرس کمک می کند.

مطلب دیگر :

نکات مهم درباره قانون جذب

۸-پژوهش حاضر به بها دادن به مراکز تربیت مدرس دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و بهبود کیفیت آموزشی و حذف دروس نا مربوط و جایگزینی دروس ومهارت های تدریس کمک می کند.

۹-پژوهش حاضر به توسعه توانایی ها و ویژگی های  مدرسان در سطوح  و رشته های متنوع آموزشی در حوزه ی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کمک می کند.

۱۰-پژوهش حاضر در توجه به اساتید مبتدی و آموزش آنان در بدو کار جهت استفاده از روش های تدریس فعال در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کمک می کند.

اهداف تحقیق

هدف کلی

تعیین رابطه بین روش های تدریس فعال  ومیزان خلاقیت دانشجویان

اهداف جزیی:

۱-توصیف میزان کاربرد روش های تدریس فعال اساتید دانشکده ی کشاورزی ابوریحان پاکدشت

۲-توصیف میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده ی کشاورزی ابوریحان پاکدشت

۳-تعیین رابطه بین روش های تدریس فعال اساتید و میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده ی کشاورزی ابوریحان پاکدشت

سؤال های پژوهش