(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
مقدمه
بیشتر منابع تامین درآمدهای ارزی، حاصل از صدور یک کالا (نفت) است، که درآمد حاصله از آن صرف سرمایه گذاری در تکنولوژیهای جدید و افزایش توان تولید می شود. با توجه به وجود چنین شرایطی اگر اقتصادی دچار آسیب پذیری شود برنامه های توسعه اقتصادی با مشکل مواجه می شود، نتیجه اینکه برای رهای از این وضیعت و رفع اثرات سویی که به تبع آن در کل اقتصاد کلان کشور برای خود ایجاد نماید، در بین محصولات کشاورزی، خشکبار و از بین خشکبار کشمش از جمله مهمترین محصول صادراتی کشور بود و جایگاه خاصی را در تجارت خارجی کشور به خود اختصاص داده است.
همانطور که می دانیم صادرات فعالیتی پیچیده است که دارای ظرفیت های خاص می باشد. بنابراین برای افزایش و فروش بیشتر کالا و خدمت به خریداران خارجی شرایط و عوامل مساعد بسیاری لازم است و بدون مطالعه مشکلات، تنگناها، بررسی و تحقیق مستمر در رابطه با بازارهای صادراتی، پیشبرد سیاسیت افزایش صادرات که همواره به عنوان یکی از والاترین آرمانهای کشور تلقی می شود غیر ممکن است. یکی از محورهای اطلاعاتی مهم جهت برنامع ریزی صادارات مزیت های نسبی کشور در تولید محصولات مختلف می باشد. سابقه حضور محصولات کشاورزی به خصوص خشکبار در بازارهای جهانی و سهم ارزی عمده ای که این بخش از صادرات غیر نفتی به خود اختصاص داده، مزیت نسبی این بخش را به خوبی نشان می دهد. لذا پرداختن به تحقیق در مورد اقلامی که در بخش کشاورزی همواره دارای ارز آوری بالایی برای کشور بوده اند و کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، می توان نقش عمده ای در بهبود و ضیعت صادرات داشته باشد.
مسئله اصلی تحقیق
ایران از لحاظ تولید کشمش دارای مزیت نسبی است و همواره در بازارهای خارجی حضور فعالی داشته است. از آنجا که علی رقم این مزیت رقابتی افزایش حجم تولید این محصول در کشور، صادرات این محصول در سالهای گذشته با کاهش رو به رو بوده است، و همچنین به خاطر اینکه در سال گذشته حجم بالایی از محصول به علت عدم صدور در انبارهای وزرات کشاورزی باقی مانده و دیگر قابل مصرف نیست، معاونت تحقیقات وزرات جهاد کشاورزی با بررسی اجمالی این موضوع آن را در صدر موضوعات تحقیقاتی خود قرار داده است، و (همچنین شهرستان ملایر دارای ۷۳ کارخانه تولید کشمش می باشد، که از این تعداد ده نفر به طور فعال صادرات انجام می دهند.
بیان مسئله
از نظر بازاریابی، فروش یک محصول با موفقیت رو به رو خواهد شد، که این محصول به درستی بتواند نیازها و خواسته های مشتریان بازار هدف را برآروده سازد. برای (تحقق) اهداف سازمان در قالب فلسفه بازاریابی، سازمان نیازمند برنامه جامع بازاریابی است که این برنامه از طریق بکارگیری صحیح ابزارهای بازاریابی تحقق پذیر می باشد.
محقق در این چهارچوب به دنبال بررسی کاهش صادرات کشمش شهرستان ملایر می باشد. کشور ایران داراری جغرافیای اقلیمی مساعد برای تولید محصول کشاورزی می باشد ایران با حدود ۳۰۰ هکتار سطح زیر کشت انگور و تولید سالانه حدود ۱۵۰۰۰۰ هزار تن و کشمش تولیدی سالانه جهان ۹۰۰۰۰ تن و کشمش تولیدی سالانه ملایر ۳۴۰۰۰ تن می باشد. طبق آمار به دست آمده سهم صادرات کشمش در جهان در سال ۲۰۱۱ کشور ایران در مقام سوم بعد از ترکیه و امریکا و ارزش صادرات ۱۷۰ میلیون دلار که درصد ارزش صادرات از کل جهان ۱۵% می باشد.
اما متاسفانه در سال ۱۳۹۰ صادرات کشمش نسبت به سال قبل هم از لحاظ وزنی و هم از لحاظ ارزشی افت داشته است، و وزارت جهاد کشاورزی پیش بینی می کند که با این وضع موجود این افت همچنان ادامه خواهد یافت حال با این توصیفات وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی جمع آوری محصول و فروش آن به صادرکنندگان، به دنبال بررسی این کاهش در سال گذشته و به طور کلی عدم تناسب افزایش تولید با صادرات در سالهای اخیر است. تا با برنامه ریزی درست و اقدام به موقع از این افت روند جلوگیری نمایند. (دسترسی از )
متاسفانه در سال ۱۳۹۰ صادرات کشمش، شرستان ملایر، علیرغم افزایش تولید هم از لحاظ وزنی و هم از لحاظ ارزش نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرده جدول زیر و حجم ارزش صادرات را در سالهای ۸۹ و ۹۰ مورد مقایسه قرار می دهد.
سال | نوع کالا | تعداد گواهینامه | وزن خالص (کیلوگرم) | ارزش به دلار |
۸۹ | کشمش | ۹۱۱ | ۲۷۷۸۳۴۳۶ | ۵۵۵۶۶۸۷۲ |
۹۰ | کشمش | ۹۰۰ | ۲۷۱۹۵۳۰۰ | ۵۴۵۳۰۶۰۰ |
جدول ۱-۱ مقایسه میزان تولید، حجم و ارزش صادرات در سالهای ۹۰-۸۹ (اداره استانداری شهرستان ملایر)
مطلب دیگر :
سال | وزن | ارزش ریالی | ارزش دلاری | قیمت هر کیلوگرم کالا به دلار | سهم از کل صادرات استان همدان |
۱۳۸۸ | ۱۶۳۳۶۸۵۰ | ۳۳۳۰۴۵۸۱۱۴۷۰۰ | ۳۳۵۵۶۲۷۵ | ۲۰۵ | %۲۴/۱۷ |
۱۳۸۹ | ۱۵۹۱۱۰۱۰ | ۳۲۹۶۶۵۳۶۹۱۳۰ | ۳۱۸۹۴۶۶۰ | ۲۰۰ | %۴۶/۲۳ |
۱۳۹۰ | ۱۶۸۱۹۰۰۷ | ۳۵۴۵۶۶۸۷۰۴۸۶ | ۳۳۹۳۳۵۸۰ | ۲۰۲ | %۰۰/۳۷ |
جدول ۱-۲ مقایسه حجم و ارزش صادرات در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ استان همدان (دسترس اداره صنعت و معدن و تجارت استان)
ضرورت انجام تحقیق
به منظور نیل به توسعه صادرات که همواره به عنوان یکی از مهمترین اهداف اقتصادی کشور محسوب می شود، مطالعه و تحقیق در مورد تمامی محصولاتی که مزیت نسبی دارند ضروری است. به خصوص اینکه صادرات محصول مورد نظر با مشکلاتی هم توام باشد. نوسانات صادرات کشمش در چند سال اخیر با عنایت به افزایش تولید این محصول نقطه مبهمی است که صادرکنندگان این محصول و وزارت جهاد کشاورزی با آن مواجه شده اند البته شایان ذکر است که در بحث تولید هم این شهرستان با مشکلات و موانعی رو به رو بوده است از جمله روش سنتی تولید انگور و همچنین در سیستم کارخانه می باشد. بنابراین بررسی علل و ارائه راه حلهایی در جهت رفع مشکلات صادرات این محصول از نظر محقق به عنوان یک ضرورت تلقی می شود.
سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته
با بررسی اجمالی مدارک مستند در پایگاه مرکز اسناد و اطلاعات علمی ایران و پایان نامه های تحصیلی دانشگاه های سطح شهرستان ملایر معلوم شد که تا کنون تحقیق مشابهی در زمینه کشمش انجام نشده است. تنها مطالعه ی انجام شده در این زمینه حاصل همایش ملی انگور که همه ساله در ۲۹ مهر در سطح استان انجام می شود که به صورت چکیده مقالات بیشتر به فعل و انفعالات شیمیایی در هنگام تولید و مسائل انبارداری و دادن جوایز به صادرکنندگان نمونه استانی می پردازند و صادرات دلایل بازاریابی جایگاه چندان در این مقالات نداشته اند.
البته شایان ذکر است که در خشکبار به طور کلی و بعضی از اقلام آن مانند گردو و بادام تحقیقاتی انجام شده است که به چند مورد آن اشاره شده است.
وضعیت صادرات میوه و خشکبار خراسان به ترکمنستان/ علی محمد زاده
دانشگاه شهید بهشتی تهران – سال ۱۳۷۴
در ای پژوهش به مشکلات صادرتا میوه و خشکبار استان خراسان به ترکمنستان به عنوان موضوع تحقیق پرداخته شده است. فرضیاتی که پژوهش برای آن صورت گرفته است عبارت است از:
الف)یکی ازدلایل پایین آمدن صادرات میوه و خشکبار خراسان به ترکمنستان صنعت سیستم بسته بندی محصول است.
ب) یکی از دلایل پایین آمدن صادرات میوه و خشکبار استان خراسان به ترکمنستان عدم وجود سرمایه گذرای ثابت در کشور ترکمنستان از سوی کشور ایران است.
بررسی زمینه صادرات خشکبار ایران(گردو) در استان همدان است. / یوسف کزازی- دانشگاه تهران سال ۱۳۷۴
این تحقیق برنامه ریزی در تولید را از مهمترین عوامل دانسته است. لذا در تولید خشکبار تفرایی طولانی بردن بهره برداری و سرمایه گذاری را ملاک تحقیق قرار داده اند.