دانشکده تحصیلات تکمیلی...

درباره‏ی نقش ساختار در خلق زیبایی وبیان معنا در زبان شعر گفته اند : « مهمترین عامل در روانی کلام ،گذشته از حسن انتخاب واژگان این است که اجزای کلام به همان ترتیبی به دنبال هم قراربگیرند که معنای کلام اقتضا می‏کند »(موحد ،۱۳۷۸: ۱۳۳).
بنابراین گوینده چه بخواهد و چه نخواهد ، چه بداند و چه نداند ،شیوه و چگونگی  چینش واژگان در ساختار نحوی جمله ،بنابر طبیعت زبان  بخش مهمی‏از خلق معنای مورد نظر او را به عهده دارد ، در این پژوهش نتایجی را که از روابط عناصرجمله در هنگام پیش آیی فعل بدست می‏آید بررسی می‏کنیم . از آنجا که هر ساختار با معنای جمله پیوندی مستقیم دارد الگوهای نحوی می‏توانند در رابطه با معنا بررسی شوند . به عنوان نمونه تقدم مسند برمسند الیه در بافت معنایی جمله گاه اندوه ،گاه شادی ،گاه هشدار، گاه تأکید جلب توجه و مانند اینها را دربرمی‏گیرد .(کزازی ،۱۳۷۰: ۱۶۸-۱۷۱)
وجود واقعی زیبایی‏ها در جهان عینی است که عامل آرامش روح و روان انسانی است که خداوند با حکمت بالغه خود آن‏ها را در نظام هستی قرارداده است که خشونت ماده و بی اعتنایی قوانین آن را درباره‏ی روح و روان آدمی‏و کششها و امتدادهای فراگیر که همه‏ی عالم طبیعت را پوشانده است تلطیف و ملایم با روح ظریف آدمی‏نماید . روح با رشد و ظرافت بسیار شگفت انگیز که دارد اگر زیبایی‏های عالم هستی نبود بدون تردید خشونت ماده و بی اعتنایی قوانین آن و کمیت و کشش‏هایی که راه نفوذ و عبور روح را  می‏گیرند حیات را غیرقابل تحمل می‏ساخت و موجب می‏شد هنر چهره زیبای خود را ننماید . هنر ذکر جمال و کمال است ذکری که مورد نظر هنرمندان است یک ذکر جمالی است برای بیان کمال . هنرمند از کمال و کمال وجود ذکر جمالی می‏کند و در حقیقت آنچه را به صورت جمال و زیبایی می‏بیند عرضه می‏کند برای بهتر روشن شدن چهره کمال :
عقل باشی عقل را دانی کمال
عشق کردی عشق را یابی جمال
(سنایی)
خداوند هستی آفرین جلوه‏های درخشان جمال و کمال را در جهان راهی و وسیله ای برای شناخت حکمت خود قرارداده و حس جمال خواهی را در نهاد آدمیان وسیله ای برای شناخت کمال و قرارگرفتن در جذبه‏ی آن مقررساخته و زیبایی‏ها را عامل انبساط و بهجت و سرور درونی انسان‏ها قرارداده است . که از این راه در جذبه به مطلق الهی قرارمی‏گیرد و با یاد خدای و در حقیقت با یک وجود به یاد حکمت و کمال و جمال مطلق بیفتد و در جاذبه او حرکت کند .
پنبه برون کن ز گوش ، عقل و بصر را مپوش
کاین صنم حله پوش سوی بصر می‏رود
(مولوی، غزلیات شمس)
انواع هنر‏ها از درک زیبایی و این جا واز این معنی بوجود آمده است . سر چشمه‏ی آنها در وجود انسان یک چیز است و آن احساس و روحی است از خداوند که در کالبد ما دمیده شده و ( نفخت فیه من روحی ) ودلیل این مطلب هم آن است که تا دنیا دنیا بوده تاریخ نشان داده همیشه زندگی بشر با پرستش خدا به شکل‏های گوناگون و با ستایش آن گمشده‏ی عالم همراه بوده است . ستایش‏ها و عبادت‏هایی هم که مانده است نوعاً همه‏ی سرودها و آواها ، نغمه‏ها و گفتارهایی که سرود گونه و شعر گونه هستند در ارتباط با عالم پاک ومنزه و زیبایی و در ستایش و تصویر جمال و تعریف کمال و شور وحال آن یگانه است . هر چیزی جز درک جمال آفرینش و عظمت  خلقت و شکوه عالم و بازتاب نغمه وسرود و سرور کائنات و آفرید گار عالم نیست همان درک آدمی‏را به شکلهای گوناگون با هزار رمز وراز به ترنم و نغمه سرایی  وا می‏دارد .

سر من از ناله من دور نیست
لیک چشم وگوش را این نور نیست
آتش است این بانگ نای ونیست باد
هر که این آتش ندارد نیست باد
( مولوی ، مثنوی)
با وجود این که زیبایی شناسی از گذشته‏های دور مورد توجه دانشمندان بوده است به آسانی وبه طور صریح نمی‏توان گفت در گذشته این شاخه از دانش بشر را چه می‏نامیدند. پیشینه‏ی زیبایی شناسی به عنوان علمی‏مستقل به نیمه‏ی اول قرن هجدهم و حدود سال‏های ۱۷۳۵ الی ۱۷۵۸ می‏رسد که فیلسوفی آلمانی به نام ألکساندر گوتلیب باوم گارتن واژه‏ی « استتیک » که قبلاً به معنای « نظریه حساسیت » بود در کتابی به همین نام برای این رشته  برگزید . باوم گارتن که سودای بنیان علمی‏تازه در سر داشت زیبایی شناسی را به عنوان « علم معرفت حسی » تعریف کرد ومکتب زیبا شناسی متافیزیکی را پدید آورد .  پس از او تلاش علمی‏وفلسفی بزرگانی چون کانت و هگل موجب گسترش واثبات زیبایی شناسی به عنوان یکی از شاخه‏های دانش بشر در فلسفه هنر گردید .

مطلب دیگر :

راهنمایی بیشتر برای تولید سایت با کیفیت

با توجه به این که هدف اصلی این پژوهش بررسی آرایه‏های بدیعی شعر استاد بهزاد می‏باشد در این مقدمه گریزی زده شده به دید گاه‏های متفاوت در رابطه با زیبایی شناسی . امید است شبهه باقی نمانده و راه گشایی باشد  به متن اصلی .
فصل اول :
کلیات
۱-۱   . موضوع تحقیق
۱-۲   . بیان مسأله
۱-۳ . اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
۱-۴ . پیشینه‏ی تحقیق
۱-۵ . اهداف تحقیق
۱-۶ . سؤالات تحقیق
۱-۷ . فرضیه تحقیق
۱-۸ . جامعه‏ی آماری
۱-۹ . روش کار

• موضوع تحقیق

شعر زیبایی آفرینی با زبان است . می‏دانیم که زبان ابزار برقراری ارتباط یعنی وسیله‏ی تفهیم و تفّهم و اطلاع رسانی است به عبارت دیگر هدف خبررسانی است و زبان وسیله‏ی این کار . شعر زبان است اما نه زبان خبر، زیرا شاعر نمی‏خواهد خبربدهد بلکه برآن است که با زبان زیبایی بیافریند . به هر حال اگر تعریف دقیق زیبایی ممکن نیست عواملی را که ایجاد زیبایی می‏کنند می‏توان برشمرد. مانند نظم، تناسب، هماهنگی، تکرار، تنوع، وحدت و کثرت، توازن، تقارن، ایجاد شگفت انگیزی، چند بعدی بودن و غیره.
ترفندهایی که زبان را بدل به شعر می‏سازند بر اساس یک یا چند تا از این عوامل زیبایی آفرین استوار هستند در فنون ادب این ترفندها در سه بخش بررسی می‏شوند: بیان، معانی، بدیع. (بدیع از دیدگاه زیبایی شناسی، ۱۳۸۷: ۱ و ۶)
لذا ما بر آن شدیم در این پژوهش اشعار یکی از شاعران متعهد دیارمان را از لحاظ آرایه‏های بدیعی مورد بررسی قرار دهیم.
استاد یدالله بهزاد از شاعران به نام کرمانشاه می‏باشد که کمتر از او سخن رفته و با توجه به این که دو مجموعه‏ی یادگار مهر و گلی بیرنگ از وی به چاپ رسیده و دارای آثار ارزنده‏ی دیگری نیز می‏باشد که قابل بحث می‏باشند ما بر آن شدیم اشعار وی را از جهت آرایه‏های بدیعی مورد بررسی قرار دهیم.

• بیان مسأله

بررسی شعر معاصر یکی از موضوعات مهم در ادبیات فارسی می‏باشد. شعر معاصر که از پیشینه‏ی سترگ و عظیم شعر و ادب کلاسیک ایران زمین برخوردار است تحت تأثیر ادبیات جهانی معاصر دگرگونی‏هایی در ساختار  محتوا داشته است. دگرگونی‏های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی چهره ای متفاوت از شعر معاصر با شعر کلاسیک نمودار کرده است. هر چند بسیاری از شاعران معاصر با وجود تحولات در مضامین و موضوعات و زبان شعر هنوز به لحاظ ساختار از شعر گذشته به ویژه سبک هندی پیروی می‏نمایند. استاد یدالله بهزاد شاعر برجسته‏ی کرمانشاهی از شاعران بنام در عرصه‏ی شعر معاصر می‏باشد. اغلب اشعار ایشان در قالب غزل و تا حدودی تحت تأثیر سبک هندی است. به همین دلیل تنوع و گوناگونی