دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه...

این پژوهش با عنوان « نوستالژی (غم غربت) در اشعار پروین اتصامی به بررسی ، تبیین و تحلیل انواع اشکال نوستالژی در اشعار پروین می پردازد. نگارنده در آغاز مختصری در باب زندگی و سبک شاعری پروین و اقتضائات زمان او ارائه داده و سپس به تبیین نوستالژی و ریشه ها و انواع آن از منظر منتقدان و محققان غربی پرداخته است که عناوین آن شامل ریشه شناسی نوستالژی -تعاریف نوستالژی – نوستالژی و ادبیات – نوستالژی در مکتب ادبی رمانتیک – نوستالژی و خاطره با زیر بخش های «خاطره ی فردی» ، «خاطره ی جمعی» ، «خاطره ی جمعی شاعر» و نوستالژی دوری از وطن(غم غربت) می باشد و در آخر نوستالژی در اشعار پروین اعتصامی از دو جنبه فردی و اجتماعی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. که جنبه های فردی نوستالژیک شامل مباحثی چون : غم ستمگری فلک – غم فنای جهان و گذران عمر -یاد مرگ – غم غربت و اسیری و جنبه های اجتماعی نوستالژیک عبارت اند از :  غم و رنج تهیدستی و فقر توده های محروم (=مردم اندیشی) – غم و درد یتیمی -غم تبعیض طبقاتی با این حال اگر نوستالژی را در معنی دقیق و تحت اللفظی آن در نظر بگیریم دایره سروده های پروین بسیار اندک است.
کلیدواژه ها : پروین ، اشعار ، نوستالژی فردی ، نوستالژی اجتماعی.
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱-مقدمه
نوستالژی یک اصطلاح روانشناسی است که وارد ادبیات شده است و به طور کلی رفتاری است ناخودآگاه ، که در شاعر یا نویسنده بروز کرده و متجلی می شود. ناخودآگاه جمعی در روانشناسی یونگ عبارت است از : تجربه های اجداد ما در طی میلیون ها سال که بسیاری از آن ها ناگفته باقی مانده است و یا انعکاس رویدادهای جهان ماقبل تاریخ که گذشت هر قرن تنها مقدار بسیار کمی به آن می افزاید.( راس ، ۱۳۷۵ : ۹۸)

ناخودآگاه جمعی بین تمام انسان ها مشترک است و صورت های ازلی را در خود ذخیره می کند. بنابراین از عوامل ایجاد نوستالژی در فرد می توان به موارد زیر اشاره کرد :

-از دست دادن اعضای خانواده یا عزیزی که باعث گریستن و مرثیه خواندن می شود.( این عامل خود یکی از عوامل احساس غربت است)
– حبس و تبعید : از مهم ترین شکل نوستالژی است که شاعر و نویسنده به خاطر افکار و اندیشه های شخصی و اجتماعی تن به زندان و یا تبعید از وطن می دهد.
حسرت بر گذشته که عامل گله و شکایت از اوضاع زمان می گردد. این مسأله ناشی از آن است که شاعر در دوره ی پیشین در شادکامی می زیسته است.
-مهاجرت : مهاجرت نیز عامل اصلی ادبیات نوستالژیک است ، به ویژه نسل های بعدی که عموما در غربت به دنیا می آیند ، همواره یاد وطن را از خانواده به ارث می برند.
-یادآوری خاطرات دوران کودکی و جوانی و .
-غم و درد پیری و اندیشیدن به مرگ

و سایر مواردی که جنبه ی روحی و روانی دارد.

مطلب دیگر :

راهنمایی بیشتر برای تولید سایت با کیفیت

نوستالژی به دو نوع فردی و اجتماعی تقسیم می شود. نوستالژی فردی به لحاظ زمانی به نوستالژی فردی آنی و نوستالژی فردی مستمر تقسیم می شود. در نوستالژی فردی آنی ، نویسنده یا شاعر لحظه یا لحظاتی از گذشته را در اثر خود منعکس می کند. اما در نوستالژی فردی مستمر ، شاعر یا نویسنده ، در سراسر اثر خویش تمام و کمال به گذشته خود می پردازد.
۱-۲- بیان مسأله
نوستالژی (غم غربت) در اشعار پروین اعتصامی به اشکال متعددی ظاهر شده اند که از آن جمله غم فراق ، دوری از معشوق و تبعات ناشی از این غم می باشد. در این جا شاعر خود را در مقام قیاس با پهلوانان شاه نامه (سهراب در حال مرگ) ، بلبل در قفس که در ادبیات عرفانی نماد عشاق است و پروانه که نماد سالک مشتاق است قرار می دهد.(غزل ۱) همچنین آثار و فرعیات این غمِ فراق که عبارت از پیوستن انسان به نیستان معنا و ملکوت اعلی می باشد از دیگر اشکال نوستالژی در شعر پروین بشمار می آید. پروین این پیوستن را نتیجه ی بریدن از این جهان و پاک نگه داشتن جان می داند.(قصیده ۳) غم ناشی از مصائب و مشکلات شخصی و زندگانی شاعر یکی دیگر از اشکال نوستالژی بشمار می آید آن جا که پروین به کشت امید خود شرر می افکند، به پای نهالی که باری نمی دهد از آب و گل جفا می برد و از سنگین دلان و ناکسان طلب لطف و یاری می نماید.(غزل ۱۰) غم و درد و آلام همنوعان فقیر و بی نوای شاعر از دیگر اشکال نوستالژی است. همنوعانی که در دایره ی ظلم و ستم اغنیا گرفتار آمده اند و آرزوی رهایی دارند.(قطعه ی ۷)
۱-۳- اهداف تحقیق
۱-تبیین نوستالژی در اشعار پروین اعتصامی
۲- تبیین انواع نوستالژی در اشعار پروین اعتصامی