فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱ خشم، افسانه ها و حقایق ۲۵
جدول ۲-۲ راهبردهای ایجاد فاصله ۵۹
جدول ۲-۳ مقوله بندی گیب از رفتارهای دفاعی و حمایتی. ۶۲
جدول ۲-۴ سبک های فردی تعارض. ۷۰
جدول ۲-۵ انتخاب مناسبترین روش حل تعارض ۸۱
جدول ۴-۱ متغیرهای سن و جنس در نمونه مورد پژوهش. ۱۱۲
جدول ۴- ۲ خلاصه آمار توصیفی برای متغیر رضایت زناشویی ۱۱۳
جدول ۴- ۳ خلاصه آمار توصیفی برای متغیر تعارض زناشویی ۱۱۳
جدول ۴- ۴ خلاصه آمار توصیفی برای متغیر سبک های حل تعارض. ۱۱۳
جدول ۴-۵ آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها. ۱۱۴
جدول ۴-۶ آزمون t برای مقایسه تعارضات زناشویی بین دو گروه دارای رضایت زناشویی و فاقد رضایت زناشویی. ۱۱۴
جدول ۴-۷ آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها. ۱۱۵
جدول ۴-۸ آزمون t برای مقایسه سبک های حل تعارض بین دو گروه دارای رضایت زناشویی و فاقد رضایت زناشویی ۱۱۵
جدول ۴-۹ مقایسه میانگین های دو گروه دارای رضایت زناشویی کم و زیاد در سبک حل تعارض سازنده ۱۱۶
جدول ۴-۱۰ مقایسه میانگین های دو گروه دارای رضایت زناشویی کم و زیاد در سبک حل تعارض سازنده ۱۱۶
جدول ۴-۱۱ مدل تحلیل رگرسیون برای متغیر مستقل سبک حل تعارض منسجم ۱۱۷
جدول ۴-۱۲ ضرایب مدل رگرسیون و معنی داری آن در مدل برای متغیر مستقل سبک حل تعارض منسجم. ۱۱۸
جدول ۴-۱۳ مدل رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام ۱۱۸
جدول ۴-۱۴ ضرایب تبیین و اندازه اثر برای متغیر سبک مشارکت ۱۱۸
جدول ۴-۱۵ ضرایب تبیین و اندازه اثر برای سبک های حل تعارض اجبار، اجتناب و رقابت ۱۱۹
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۲-۱ هرم تعارض. ۲۰
فهرست فرمول ها
عنوان صفحه
فرمول۳-۱ محاسبه حجم نمونه ۱۰۴
چکیده:
این پژوهش با هدف مطالعه، مقایسه انواع تعارضاتی که زوجین دارای رضامندی / عدم رضامندی زناشویی در زندگی تجربه می نمایند و مطالعه و مقایسه سبکهای حل تعارضات در زوجین دارای رضامندی / عدم رضامندی زناشویی انجام گرفته است. برای انجام تحقیق از میان فرهنگیان استان کرمانشاه تعداد ۴۱ زوج دارای رضامندی زناشویی از مدارس شهر کرمانشاه و تعداد ۴۱ زوج فاقد رضامندی زناشویی که برای مشکلات زناشویی به مراکز مشاوره مراجعه نمودند، بعنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ، تعارضات زناشویی ثنایی و حل تعارض سازمانی رحیم استفاده شده است. پس از جمع آوری داده ها از طریق نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل انجام شد. نتایج تحلیل داده ها از طریق آزمون t گروه های مستقل و تحلیل واریانس نشان داد که در تعارضات زناشویی بین زنان دارای رضامندی زناشویی و زوجینی که عدم رضامندی زناشویی دارند تفاوت معنی دار وجود داشت. همچنین بین بکارگیری سبک سازنده و غیر سازنده در زوجین دارای رضامندی/ عدم رضامندی زناشویی تفاوت معنی داری وجود داشت. تحلیل بیشتر داده های پژوهش نشان داد زوجین دارای رضامندی زناشویی بطور معنی داری بیشتر از زوجین فاقد رضامندی زناشویی از سبک حل تعارض سازنده استفاده می کنند. همچنین نتایج نشان داد زوجین دارای رضامندی زناشویی کم، بیش از زوجین دارای رضامندی زناشویی زیاد از سبک های مخرب حل تعارض استفاده می کنند. همچنین آزمون فرضیه دیگری نشان داد درصد بالایی از تغییرات رضامندی زناشویی را می توان از طریق سبک حل تعارض منسجم تبیین نمود. محققان پیشنهاد می کنند آموزش مهارتهای حل تعارض سازنده برای کاهش عدم رضامندی زناشویی و اقدام مؤثری جهت پیشگیری از طلاق است.
کلید واژه ها: رضایت زناشویی، تعارضات زناشویی، سبک های حل تعارض.
فصل اول
محققان روابط زوجین بر فراوانی بروز تعارض در روابط زوجین و شیوه ای که زوجین با این تعارض درگیر شده و یا آنرا حل می نمایند، تمرکز نموده اند. سه اصل کلی از این کار نشأت گرفته است. اول ، تعارض بطور مرتب در اغلب روابط صمیمی اتفاق می افتد (برهم[۱]، مایلر[۲]، پرلمن[۳]، کمپبل[۴]، ۲۰۰۲). دوم، کنار آمدن با تعارض، در برخی
شرایط ممکن است صمیمیت و رضایت از رابطه را تسهیل نماید (کاناری[۵] و کاپاچ[۶]، ۱۹۹۸؛ فینچام[۷]، بیچ[۸]، ۱۹۹۹؛ گاتمن[۹]، ۱۹۹۴؛ هلمز[۱۰] و بون[۱۱]، ۱۹۹۰). سوم، در ازدواج های ناشاد، تعارض با الگوهای رفتاری (مانند عاطفه منفی متقابل، پرتوقعی- کناره گیری) و اینکه تشدید تعارض آنرا در دستیابی به راه حل مشکل تر می سازد مرتبط دانسته اند (برادبری[۱۲] و فینچام، ۱۹۹۰؛ فینچام و بیچ، ۱۹۹۹). اینکه تعارض صمیمیت را تسهیل نماید یا پریشانی را افزایش دهد ممکن است بر تفاوت های فرد در شیوه تفسیر و پاسخدهی به تعارض مربوط باشد.
دو دسته مسایل باعث تعارض همسران می شود که یکی مسایل آشکار و دیگری مسایل پنهان است. در اکثر زمان ها مسایلی که به وسیله حوادث ایجاد می شوند، بسیار شفاف هستند و در مورد موضوعاتی هستند که اکثر ما در هر روز با آنها مواجه هستیم و مستقیماً به همان موضوع بر می گردد، مثل پول، کارهای منزل، مسایل کودکان، خویشاوندان همسر، مسأله مشروب ومواد مخدر، مسایل مذهبی و شغلی. بحث در مورد این مسایل، مستقیماً به خود آنها برمی گردد و موضوع دیگری در بین نیست. اما گاهی اوقات همسران خودشان را در بطن مشاجره در مورد حوادثی می بینند که به نظر نمی رسد وابسته به مسأله ویژ ه ای باشد. یا وقتی در مورد مشکلات خاصی گفتگو می کنند، به هیچ جایی نمی رسند. این مسایل پنهانی اغلب باعث بحث های ناکام کننده و تخریب گر در میان همسران می شود. این مسایل بسیار مهم اند؛ آنها انتظارات، نیازها و احساسات ابراز نشده ای را بازنمایی می کنند که اگر به آنها توجه نشود، باعث آسیب جدی به ازدواج می شود . مسایل پنهانی در خشمی که حوادث به ظاهر خنثی می توانند فرا بخوانند به خوبی بازنمایی می شوند. چندین نوع ، مسأله پنهانی در کار با زوج ها مشخص شده که عبارتند از : قدرت، اهمیت و مراقبت ، قدرشناسی، تعهد، تمامیت و پذیرش(گاتمن[۱۳] و همکاران، ۲۰۰۰).
افراد ممکن است در مواجهه با تعارض های ناشی از روابط بین فردی راهبردهای مختلفی به خود بگیرند آنچه در این امر شایسته مطالعه و تعمق است بررسی نوع سبک های مقابله با تعارض است )کوان[۱۴]، ۲۰۰۴). اگر تعارض ها بصورت مثبتی از طرف زوجین حل و فصل شود و راهبردهای مناسبی به مرور زمان جهت حل مشکلات ناشی از روابط زناشویی اتخاذ شود باعث پایداری و بهبود روابط در بلند مدت خواهد شد و مهارتهای ناشی از روابط زناشویی را بالا خواهد برد، حتی یادگیری این رویکرد انطباقی، میتواند فرد را در مقابل دیگر رویدادهای فشارزای زندگی هم مقاومتر کند (دان هام، ۲۰۰۸) ولی اگر تعارض ها بصورت نامطلوبی اداره شود موجب تخریب زندگی زناشویی شده و اثرات زیان آوری بر سلامت فیزیکی و هیجانی زوجین به جا میگذارد (ماهونی، ۲۰۰۶) و میتواند موجب ایجاد دامنه ای از مشکلات رفتاری و هیجانی کودکانی شود که در معرض تعارضات والدین هستند (هیندمن[۱۵]،۲۰۰۲).
در این پژوهش با نگاهی به اقسام تعارض و میزان تعارض در زوجین، به مقایسه شیوه های حل تعارض سازنده و مخرب و تأثیر آن بر رضایت زناشویی زوجین پرداخته شده است.
۱-۲ بیان مسأله پژوهش
ازدواج مرحله گذار در یک زندگی است. زوج ازدواج کرده با اندیشه تشکیل یک خانواده وارد نهادی می شوند که انتظارات و مسئولیت های زیادی را برای آنها بدنبال خواهد آورد. ازدواج نه تنها منبعی برای کامیابی های مطلوب است، بلکه نیازمند توجه دائمی از طرف زوجین است. زوجین در زندگی فراز و فرودهای بسیاری را تجربه می کنند. کمال مطلوب معمولاً در همه حوزه های زندگی قابل دستیابی نیست. تعارضات در زندگی غیرقابل اجتناب و گاهی اوقات برای حفظ علاقه و عاطفه در زندگی ضروری است (دلدار[۱۶]، ۲۰۱۳).
شواهد تجربی نشان می دهدکه تعارض هم در ازدواج هایی که زوجین رضامندی دارند و هم در ازدواج هایی که زوجین رضایت ندارد به وقوع می پیوندد، اما رفتارهایی که برای اداره این تعارضها بکار گرفته می شود در هر دو دسته بطور قابل توجهی متفاوت است. روش سازنده برای اداره کردن تعارض ها در رابطه ممکن است صمیمیتمطلب دیگر :
http://forum.vegankind.ir/members/6540.html
را تسهیل نماید، در حالیکه شیوه های غیر سازنده برای اداره کردن تعارض ممکن است بدکارکردی را افزایش دهد و باعث پریشانی بیشتر در ازدواج گردد(فاروق[۱۷] و اف بات[۱۸]، ۲۰۱۲؛ کوسار[۱۹] و کاهلید[۲۰]، ۲۰۰۱؛ لیم[۲۱]، ۲۰۰۰؛ فالکنر[۲۲]، ۲۰۰۲). کوردک[۲۳] (۱۹۹۵)، نشان داده است که بین سبکهای حل تعارض و رضامندی از ازدواج رابطه وجود دارد( هاروک[۲۴]، ۲۰۱۰.( هاکر[۲۵] و ویلموت[۲۶] (۱۹۹۵) “تعارض” را بعنوان تلاش انجام شده بین حداقل دو نفر وابسته به هم که طرفین، هدفهای ناسازگار، پاداش های اندک، و دخالت از طرف دیگری را برای دستیابی به هدفهایش دریافت می نماید، تعریف نموده است (هاکر و ویلموت، ۲۰۰۱).
هندریک[۲۷] (۱۹۹۸) دریافت که رضامندی زناشویی به معنای ، ارزیابی ذهنی همسران از رابطه زناشویی است، و در رابطه با مفهوم کیفیت زناشویی یا سازگاری زناشویی بکار می رود. گاتمن و لیونسون[۲۸] (۱۹۹۸) نشان دادند، شیوه ای که یک زوج احساسات منفی را در زمان بروز تعارض کنترل می نمایند، تعیین می کند که ازدواج موفق است یا ناموفق(به نقل از لیم[۲۹]،۲۰۰۰). محققان مختلفی مانند گاتمن (۱۹۹۹)، جاکوبسن[۳۰] و ادیس[۳۱] (۱۹۹۳)، کوردک (۱۹۹۵)، نشان داده اند که الگوهای تعاملی تعارض زوجین با رضایت از رابطه مرتبط است. الگوی تعاملی کناره گیری – پرتوقعی با رضایت از رابطه همبستگی منفی دارد. در این الگوی تعاملی، یکی از زوجین توقع حل مسأله دارد در حالیکه دیگری سعی بر کناره گیری دارد. گاتمن و کروکوف (۱۹۸۹) نشان دادند که سبک تعاملی پرتوقع-کناره گیر برای زوجین سودمند نیست، زیرا اجتناب از تعارض باعث بدتر شدن رابطه می گردد(فالکنر[۳۲]، ۲۰۰۲).
کنت توماس[۳۳] و رالف کیلمن[۳۴] (۱۹۷۰) ۵ سبک عمده کنار آمدن زوجین با تعارض را که در میزان مشارکت و ابراز وجود متفاوت است معرفی نمودند. این سبک ها عبارتند از : رقابتی، اجتنابی، اجباری، مشارکتی و توافقی (لیم، ۲۰۰۰). در این پژوهش مدل توماس و کیلمن(۱۹۷۰) بعنوان چهارچوب سبک تعارض برگزیده شده است.
[۱] – Brehm
[۲] – Miller
[۳] – Perlman
[۴] – Campbell
[۵] – Canary
[۶] – Cupach
[۷] – Fincham
[۸] – Beach
[۹] – Gottman
[۱۰] -Holmes
[۱۱] – Boon
[۱۲] – Bradbury
[۱۳]- Gottman
[۱۴] – Coan
[۱۵] – Hindman
[۱۶] – Dildar
[۱۷] – Farooq
[۱۸] – Butt
[۱۹] – Kausar
[۲۰]- Kahlid
[۲۱]- Lim
[۲۲] – Faulkner
[۲۳] – Kurdek
[۲۴] – Horrocks
[۲۵] – Hocker
[۲۶] – Wilmot
[۲۷]- Hendrick,
[۲۸] – Levenson
[۲۹] – Lim