شهرسازی- برنامه ریزی شهری بررسی سیر تحول و عوامل مؤثر ...
جدول شماره ۲-۷ : ویژگی های محتوایی استخوانبندی شهر– مشخصات بصری و هماهنگی فرمها. ۷۵
( جدول شماره ۲-۸ ) مشخصات طرح فیلادلفیا ۸۰
(جدول شماره ۲-۹ ) مشخصات طرح خلیج توکیو اثر تانگه. ۸۳
( جدول شماره ۲-۱۰ ) تحلیل دیدگاههای محققین پیرامون معیارهای شناخت ساخت اصلی شهر ۸۵
( جدول شماره ۲-۱۱ ) قانونمندیهای ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر – ویژگیهای کالبدی ۸۶
عنوان صفحه
( جدول شماره ۲-۱۲ ) قانونمندیهای کلی ساماندهی استخوانبندی اصلی– ویژگیهای عملکردی. ۹۹
( جدول شماره ۲-۱۳ ) قانونمندیهای کلی ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر ۱۰۰
( جدول شماره ۲-۱۴ ) نحوۀ سنجش معیارهای شناخت استخوانبندی اصلی شهر. ۱۰۲
( جدول شماره ۳-۱ ) مساحت، درصد تشکیل دهنده از کل مساحت شهر و سرانه کاربریهای شهری ۱۳۹
(جدول شماره ۴-۱ ) تغییر و تحولات کالبدی شهر گرگان در طول زمان ۱۷۲
( جدول شماره ۴-۲ ) عناصر و کاربریهای تحت تحول شهر در طول تاریخ ۱۷۹
( جدول شماره ۴-۳ ) سطح عملکرد عناصر مهم و حیاتی فعالیتی شهر گرگان. ۲۰۳
( جدول شماره ۴-۴ ) عناصر و فضاهای تسهیل کننده روابط اجتماعی ۲۱۰
جدول شماره ۴-۵ : عناصر و عملکردهای تسهیل کننده روابط اجتماعی به ترتیب اولویت
در شهر ۲۱۱
( جدول شماره ۴-۶ ) وضعیت تولید سفر در نواحی ترافیکی شهر گرگان. ۲۲۱
( جدول شماره ۴-۷ ) سهم سفرهای مختلف در سفرهای جذب شده به نواحی ترافیکی
شهر گرگان ۲۲۲
( جدول شماره ۴-۸ ) سهم وسایل نقلیه مختلف در سفرهای شهر گرگان و
وسایل نقلیه فعال ۲۲۲
( جدول شماره ۴-۱۰ ) نمادها و المانهای شهری گرگان. ۲۳۸
( جدول شماره ۴-۱۱ ) تاثیر نشانه های شهری و عناصر نمادین بر استخوانبندی
شهر گرگان ۲۴۰
( جدول شماره ۴-۱۲ ) الگوهای تحول استخوانبندی شهر گرگان در دوره های تاریخی . ۲۴۶
جدول شماره ۴-۱۳ : اطلاعات شبکه معابر شهر گرگان بر اساس Space Syntax 250
( جدول شماره ۵-۱ ) ایدئوگرام کلی جدول SWOT 259
( جدول شماره ۵-۲ ) ماتریس swot معیار عوامل محدود کننده ۲۶۱
عنوان صفحه
( جدول شماره ۵-۳ ) ماتریس swot معیار مقیاس عملکردی عناصر ۲۶۱
( جدول شماره ۵-۴ ) ماتریس swot معیار عوامل پایدار در طول زمان ۲۶۲
( جدول شماره ۵-۵ ) ماتریس swot معیار عناصر و فضاهای تسهیل کننده
روابط اجتماعی ۲۶۲
( جدول شماره ۵-۶ ) ماتریس swot معیار عرصه های مهم و تأثیرگذار فعالیتی
و کارکردی. ۲۶۳
( جدول شماره ۵-۷ ) ماتریس swot معیار نشانه های شهری و شبکه نمادین ۲۶۳
( جدول شماره ۵-۸ ) ماتریس swot معیار شبکه ترکیبی گذرها شامل مراکز و محورها. ۲۶۴
( جدول شماره۵-۹ ) معیارهای انتخاب الگوی مناسب شبکه گذرها. ۲۷۶
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
(تصویر شماره ۱-۱) فرمول محاسب حجم نمونه کوکران. ۱۸
(تصویر شماره ۲-۱ ( عناصر ۵ گانه خوانایی لینچ ۴۳
(تصویر شماره ۲-۲) تئوریهای طراحی راجر ترانسیک ۴۵
تصویر شماره ۲-۳ : شهر اصفهان و میدان نقش جهان ۶۳
( تصویر شماره ۲-۴ ) عوامل موثر در ساختار فضایی شیراز ۶۸
( تصویر شماره ۲-۴ ) نقشه تئوتیهواکان. ۷۶
( تصویر شماره ۲-۵ ) شهر فیلادلفیا، ۱۶۸۳ اجرا شده توسط هلم ۷۷
( تصویر شماره ۲-۶ ) ایده ساختاری طرح توماس هلم. ۷۸
( تصویر شماره ۲-۷ ) استخوانبندی شهر فیلادلفیا. ۷۹
( تصویر شماره ۲-۸ ) طرح فیلادلفیا ۸۱
( تصویر شماره ۲-۹ ) طرح فیلادلفیا ۸۱
تصویر شماره ۲-۱۰: ایده اصلی طرح ۸۱
تصویر شماره ۲-۱۱: طرح اجرا شده ۸۱
( تصویر شماره ۲-۱۲ ) موقعیت خلیج توکیو. ۸۲
( تصویر شماره ۲-۱۳ ) ایده ساختاری طرح خلیج توکیو ۸۴
( تصویر شماره ۲-۱۴ ) طرح خلیج توکیو – تانگه. ۸۴
( تصویر شماره ۲-۱۵ ) عوامل محدود کننده. ۸۹
( تصویر شماره ۲-۱۶ ) پایداری در طول زمان. ۹۰
عنوان صفحه
( تصویر شماره ۲- ۱۷ ) فضاهای تسهیل کننده روابط اجتماعی ۹۲
( تصویر شماره ۲-۱۸ ) عرصه های تأثیرگذار فعالیتی و کارکردی ۹۳
( تصویر شماره ۲-۱۹ ) الگوی گستره و محور. ۹۴
( تصویر۲-۲۰ ) نشانه های شهری و نمادین ۹۵
( تصویر شماره ۳-۱ ) پارک جنگلی ناهارخوران ۱۱۰
( تصویر شماره ۳-۲ ) منظر شهر از ارتفاعات هزارپیچ ۱۱۱
( تصویر شماره ۳-۳ ) پارک جنگلی النگ دره. ۱۱۲
( تصویر شماره ۳-۴ ) مناره مسجد جامع گرگان – مربوط به دوران سلجوقی ۱۱۹
( تصویر شماره ۳-۵ ) تپه قلعه خندان گرگان – دارای ثبت اثر ملی. ۱۲۳
( تصویر شماره ۳-۶ ) الگوی تجریدی پیشنهادی طرح جامع سال ۱۳۷۵ ۱۵۳
تصویر شماره ۴-۱ : فضاهای برخوردار از روابط اجتماعی شهر گرگان. ۲۱۲
تصویر شماره ۴-۲ : المانها و نمادهای شهری گرگان. ۲۳۹
( تصویر شماره ۴-۳ ) تحلیل پیوستگی شبکه معابر مرکزی شهر گرگان ۲۴۹
( تصویر شماره ۵-۱ ) الگوی شماتیک فعالیتی شهر گرگان. ۲۵۵
( تصویر شماره ۵-۲ ) الگوی شماتیک استقرار عرصههای فعالیتی نسبت به
استخوانبندی شهر. ۲۵۶
( تصویر شماره ۵-۳ ) الگوی شماتیک توسعه محدوده استخوانبندی شهر گرگان ۲۶۸
( تصویر شماره ۵-۴ ) الگوی فعالیتی تکی قطبی ( مرکزی ) ۲۷۱
( تصویر شماره ۵-۵ ) الگوی آرایش فعالیتی خطی. ۲۷۲
( تصویر شماره ۵-۶ ) الگوی فعالیتی چند مرکزی ۲۷۲
فهرست نقشه ها
عنوان صفحه
( نقشه شماره ۲-۱ ) بستر طبیعی شهر شیراز. ۶۷
( نقشه شماره ۳-۱ ) تقسیمات سیاسی استان گلستان ۱۰۶
( نقشه شماره ۳-۲ ) نقشه تقسیمات سیاسی گرگان ۱۰۷
( نقشه شماره ۳-۳ ) نقشه گردشگری شهر گرگان. ۱۰۸
( نقشه شماره ۳-۴ ) جایگاه عوارض طبیعی و مصنوع در توسعه شهر ۱۱۳
( نقشه شماره ۳-۵) مسیردیواردفاعی گرگان. ۱۱۷
( نقشه شماره ۳-۶ ) جبال و دیلم و طبرستان و گرگان (قرن ۴ ه ق) ۱۱۸
( نقشه شماره ۳-۷ ) نقشه گرگان در سال ۱۲۳۶ه . ش – ۱۲۷۹ ه.ق ۱۲۴
( نقشه شماره ۳-۸ ) سازمان فضایی شهر در دوران قاجاریه. ۱۲۶
( نقشه شماره ۳-۹ ) فضاها و عناصر شاخص محلات گرگان در اواخر دوره قاجاریه ۱۲۹
( نقشه شماره ۳-۱۰ ) بافت شهر در انتهای دوره پهلوی اول. ۱۳۰
( نقشه شماره ۳-۱۱ ) توسعه شهر تا سال ۱۳۵۳. ۱۳۴
( نقشه شماره ۳-۱۲ ) نقشه شهر گرگان – سال ۱۳۶۵ ۱۳۴
( نقشه شماره ۳-۱۳ ) مراحل توسعه کالبدی شهر. ۱۳۶
نقشه شماره ۳-۱۴: کاربری اراضی موجود شهر. ۱۴۱
( نقشه شماره ۳-۱۵ ) سلسله مراتب شبکه دسترسی معابر. ۱۴۶
( نقشه شماره ۳-۱۶ ) الگوی ساختار شبکه معابر وضع موجود ۱۴۷
( نقشه شماره ۳-۱۷ ) الگوی توسعه پیشنهادی سازمان فضایی شهر در سال ۱۳۷۵ ۱۵۴
عنوان صفحه
( نقشه شماره ۳-۱۸ ) الگوی توسعه پیشنهادی سال ۱۳۹۰ مهندسین پارت. ۱۵۶
( نقشه شماره ۴-۱ ) عوارض طبیعی محدود کننده توسعه پیرامون شهر. ۱۶۷
( نقشه شماره ۴-۱ ) عوارض طبیعی داخل محدوده شهر ۱۶۸
( نقشه شماره ۴-۳ ) عوارض مصنوعی داخل و پیرامون شهر. ۱۶۹
( نقشه شماره ۴-۴ ) عوامل محدود کننده یا مانع استخوانبندی شهر گرگان ۱۷۰
( نقشه شماره ۴-۵ ) عناصر پایدار شهر گرگان در دوره های تاریخی ۲۰۳
( نقشه شماره ۴-۶ ) عناصر دارای عملکرد شهری در شهر گرگان ۲۰۵
( نقشه شماره ۴-۷ ) عناصر دارای عملکرد فراشهری در شهر گرگان ۲۰۶
( نقشه شماره ۴-۸ ) عناصر و فضاهای تسهیل کننده روابط اجتماعی در سطح شهر گرگان۲۱۳
( نقشه شماره ۴-۹ ) نقشه زون بندی سرشماری فعالیتی کارگاهها ۱۳۸۷. ۲۱۵
( نقشه شماره ۴-۱۰ ) توزیع کارگاهها در سطح شهر ۲۱۶
( نقشه شماره ۴-۱۱ ) تراکم کارگاهها در بلوکهای آماری سطح شهر گرگان. ۲۱۷
( نقشه شماره۴-۱۲ ) ناحیه بندی ترافیکی شهر گرگان ۲۲۰
( نقشه شماره ۴-۱۳ ) تولید سفر در نواحی ترافیکی شهر گرگان. ۲۲۳
( نقشه شماره ۴-۱۴ ) جذب سفر در نواحی ترافیکی شهر گرگان. ۲۲۳
( نقشه شماره ۴-۱۵ ) شدت جذب سفر در نواحی ترافیکی شهر گرگان ۲۲۴
( نقشه شماره ۴-۱۶ ) عرصه های مهم و تأثیرگذار فعالیتی و کارکردی. ۲۲۵
( نقشه شماره ۴-۱۷ ) شبکه معابر اصلی شهر گرگان. ۲۲۷
( نقشه شماره ۴-۱۸ ) راههای ارتباطی قدیمی و پایدار سطح شهر گرگان. ۲۳۰
( نقشه شماره ۴-۱۹ ) سطح سرویس معابر شهر گرگان در صبح، ظهر و عصر ۲۳۲
( نقشه شماره ۴-۲۰ ) گره ها و مراکز تجمع فعالیتی و ترافیکی. ۲۳۴
( نقشه شماره ۴-۲۱ ) شبکه گذرها و مراکز اصلی شهر گرگان. ۲۳۵
( نقشه شماره ۴-۲۲ ) نشانهها و شبکه نمادین در شهر گرگان. ۲۴۲
عنوان صفحه
( نقشه شماره ۴-۲۳ ) استخوانبندی موجود شهر گرگان. ۲۴۴
( نقشه شماره ۴-۲۴ ) الگوی فعالیتی استخوانبندی موجود شهر گرگان ۲۴۸
( نقشه شماره ۵-۱ ) محدودیتها و امکانات توسعه شهر گرگان. ۲۶۹
( نقشه شماره ۵-۲ ) الگوی پیشنهادی فعالیتی – عملکردی استخوانبندی شهر گرگان ۲۷۹
فهرست دیاگرام
عنوان صفحه
(دیاگرام شماره ۱-۱ ) فرایند شناخت و ساماندهی استخوان بندی اصلی شهر گرگان. ۱۶
(دیاگرام شماره ۲ -۱ ) دیدگاه های رایج در خصوص ساختار فضایی شهر ۲۷
( دیاگرام شماره ۲-۲ ) نظریه پردازان ساخت اصلی شهر ۳۱
( دیاگرام شماره ۲-۳ ) معیارهای شناخت استخوانبندی اصلی شهر ۸۸
( دیاگرام شماره ۳-۱ ) عناصر و فضاهای خدماتی شهر گرگان دوران قاجاریه ۱۲۸
(دیاگرام شماره ۳-۲) نمودار فرایند شناخت استخوانبندی شهر ۱۵۷
( دیاگرام شماره ۴-۱ ) معیارهای شناخت استخوانبندی اصلی شهر. ۱۶۲
( دیاگرام شماره ۴-۲ ) روند شناخت استخوانبندی اصلی شهر گرگان ۱۶۳
( دیاگرام شماره ۴-۳ ) مقاطع تاریخی مورد بررسی ۱۷۱
( دیاگرام شماره ۴-۴ ) عناصر پایدار شهر در طول زمان ۲۰۲
( دیاگرام شماره ۴-۵ ) اولویت بندی معیارهای اجتماعی بودن فضاها
بر اساس پرسشنامه ۲۱۱
( دیاگرام شماره ۴-۶ ) پایدارترین راههای ارتباطی شهر گرگان ۲۲۹
( دیاگرام شماره ۴-۷ ) نشانه های طبیعی و مصنوع شهر گرگان ۲۳۷
( دیاگرام شماره ۴-۸ ) کارکردهای نمادهای شهری. ۲۴۰
( دیاگرام شماره ۴-۹ ) انواع المانها و نمادها در سطح شهر ۲۴۱
عنوان صفحه
( دیاگرام شماره ۴-۱۰ ) انواع الگوهای تحول و توسعه استخوانبندی شهر ۲۴۵
( دیاگرام شماره ۵-۱ ) راهبردهای استخراجی به منظور ارائه الگوی
استخوانبندی پیشنهادی. ۲۶۵
( دیاگرام شماره ۵-۲ ) ابعاد مختلف ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر. ۲۶۶
( دیاگرام شماره ۵-۳ ) الگوی توسعه پیشنهادی استخوانبندی شهر. ۲۶۷
فصل اول
مقدمه
- کلیات
شهر به عنوان عالی‌ترین نوع مجتمع زیستی انسان تحت تاثیر عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، اقلیمی و . در گذر زمان اشکال فضائی خاصی پیدا کرده‌اند. مطالعه و شناخت مؤلفهها و عوامل موثر در شکل گیری و توسعه شهرها، از مهمترین مباحثی است که از گذشتههای دور توجه اندیشمندان مختلف در رشتههای مرتبط را به خود معطوف داشته و نظریهها و مدلهای مختلفی جهت تحلیل این پدیده ارائه گردیده شده است. ساخت فضائی هر شهر از یکسو نمایانگر هماهنگی فضای کالبدی شهر با شرایط و عوامل مزبور و از سوی دیگر گویای چگونگی جریان فعالیتهای اصلی شهر میباشد.
ساخت[۱] یک مفهوم کلی و دارای کاربرد وسیع در علوم اجتماعی میباشد. در برداشتی عام، یک ساخت اجتماعی مجموعه یا کلی است اجتماعی، متشکل از اجزایی سازمان یافته، کم و بیش وابسته به هم و دارای پیوندی بادوام با یکدیگر(بیرو، ۱۳۶۶: ۳۸۲). بدین ترتیب هرگاه میان عناصر و اجزای یک مجموعه که کلیت آن مورد نظر است رابطهای نسبتاً ثابت و پابرجا برقرار باشد، به مفهوم ساخت و انسجام دست یافته میشود.
امروزه بحرانهای گوناگونی شهرهای ما را تهدید مینماید و انسجام شهری در معرض اغتشاش و بیسامانی قرار گرفته است. وحدت و هویت شهری – که از مشخصه های ویژه شهرسازی کهن ماست- کم کم به بوته فراموشی سپرده میشود. آشفتگی و عدم انسجام ساختار شهر با گسترش شبکه ارتباطی سواره و تسلط خودرو در شهرهای ما به حدی افزایش یافته که زندگی اجتماعی و آئین شهروندی بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته و انسانمداری و انسانگرایی را تحت الشعاع خود قرار داده است. سوارهها و پیادهها در کشمکشی دائمی در تمامی عرصههای شهری درگیر شده اند.
نیازهای جدید باعث تغییر ساختار شهرها شده و فرصت انطباق ساختار قدیم با عملکرد جاری از شهرها گرفته شده است. این عوامل به تدریج باعث تضعیف ساختار و استخوانبندی شهر شده و در نهایت انتظار جدایی و تکه تکه شدن آن میرود. از همین رو ساماندهی نظام حرکتی و ساختار فعالیتهای شهری به طور موازی و هماهنگ، به نحوی که مسیرهای حرکتی شهر به صورت یک کل منسجم و یکپارچه عمل نماید و ادراک شوند، کاملا ضروری است.
با توجه به اهمیت نقش عناصر و پیکرههای ساختاری شهر در انسجام فضایی-کالبدی بافت شهری، این پژوهش درصدد آن میباشد تا مفهوم استخوانبندی را با تاکید بر عناصر اصلی شکل دهندهی ساختار شهر تبیین نماید و تاثیر این ویژگی را در ایجاد یک ساختار منسجم پیرامون یکی از شهرهای شمالی کشور؛ شهر گرگان، مورد بررسی قرار دهد.
- طرح مسئله
اولین فعالیت در هر پژوهشی انتخاب و بیان مساله پژوهش میباشد (خورشیدی و قریشی, ۱۳۸۱: ۴۰). یک مساله زمانیکه صورت خارجی پیدا می کند که احساسی به پژوهشگر مبنی بر اینکه پدیدهای یا رویدادی درست نیست یا آنطور که باید باشد، نیست یا نیاز به تبیین بیشتری دارد، دست دهد (دلاور،۱۳۸۲: ۷۸) و بیان آن مرحله اقدام را برای تحقیق مهیا میسازد.
گسترش روز افزون شهرها، اقدامات عاجل عمرانی را طلب مینماید و شهر ناگزیر از پذیرفتن تغییرات میباشد. عدم شناخت و درک ساختار و استخوانبندی شهرها و عدم تلاش درحفظ و ساماندهی آن، موجب بروز لطمات فراوانی به ارزشهای نهفته در شهرها و الگوهای شهرسازی گردیده است. (حمیدی, ۱۳۷۶: ۴)
اقدامات شهرسازانه دردوره پهلوی که شامل خیابان کشیهای وسیع بود باعث ازهم گسیختگی استخوانبندی قدیمی اکثر شهرهای ایران گردید. لذا آگاهی و تسلط طراحان وسیاستگذاران، از ساختار گذشته و حال شهرها امری ضروری میباشد.
این نکته که توسعه شهرها تا چه اندازه بر مبنای استخوانبندی میباشد، مسئلهای است که در این پژوهش پیرامون شهر گرگان، به عنوان مجموعه شهری دارای پتانسیل، بدان پرداخته خواهد شد.
دردوران اخیر پراگندگی عناصر شهری و فعالیتهای عمومی به عبارت دیگر تغییر الگوی ساختاری مراکز و بخشهای عمومی شهر در سازمان مرکز شهر و استخوانبندی اصلی آن موجب اغتشاش گریده است. فقدان سیاستهای صحیح توسعه و نابسامانی توزیع کاربریهای شهری موجب ازهم گسیختگی در استخوانبندی اصلی شهرها که برخوردار از وحدت و یکپارچگی و پیوند مناسب بوده اند، شده است. از مشکلات اساسی دیگر ناشی از ساختار فضایی نامناسب، توسعه و رشد بیرویه میباشد. این رشد بیرویه ناشی از اثر متقابل و پیچیده بین نیروهای بازار، سرمایه گذاریهای عمومی و اجرای نامناسب ضوابط و مقررات بوده است.
همچنین در عصر حاضر، آشفتگی و عدم انسجام ساختار شهر با گسترش شبکه ارتباطی سواره و تسلط خودرو در شهرهای ما به حدی افزایش یافته که زندگی اجتماعی و آئین شهروندی بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته و انسان مداری را تحت الشعاع خود قرار داده است. سوارهها و پیادهها در کشمکشی دائمی در تمامی عرصههای شهری درگیر شده اند.
نیازهای جدید باعث تغییر ساختار شهرها شده و فرصت انطباق ساختار قدیم با عملکرد جاری از شهرها گرفته شده است و به تدریج باعث تضعیف ساختار و
مطلب دیگر :
منابع پایان نامه درباره اجرای احکام، حقوق و دستمزد، جرم نشر اکاذیب
استخوانبندی شهر شده و در نهایت انتظار جدایی و تکه تکه شدن آن میرود. از همینرو ساماندهی نظام حرکتی و ساختار فعالیتهای شهری به طور موازی و هماهنگ، به نحوی که مسیرهای حرکتی شهر به صورت یک کل منسجم و یکپارچه عمل نماید و ادراک شوند، کاملا ضروری است.
طراحی کل شهر در مقیاس بزرگ ممکن نیست. از نظر اقتصادی و اجرایی نیز غیر این اقدام غیر عملی مینماید و از طرف دیگر مطلوب هم نیست؛ زیرا موجب ایستایی، عدم امکان رشد و ایجاد تصور کلی توسط ساکنین شهر میشود. لذا ضرورت طراحی و ساماندهی استخوانبندی شهر به شیوهای که وسیله ایجاد یک حوزه مشترک و ارتباطی بین عناصر خاص شود، مطرح میگردد. برای جلوگیری ازافزایش نابسامانیها در شهر ضروری است، اقدامات منفرد و پراکنده در ارتباط با یکدیگر قرار گرفته و ساختاری واحد و یکپارچه درکلیت شهر به وجودآورد (حمیدی، ۱۳۷۶: ۵). ساماندهی استخوانبندی شهر، فرصتی را پدید میآوردکه تمام عملکردهای شهری و انواع ارتباطات انسانی در یک شبکه درهم تنیده و نزدیک به هم قرار گیرند.ضرورت طرح موضوع شناخت و ساماندهی استخوانبندی اصلی شهرها، از دو نقطه نظر مطرح است.
نخست آنکه بی توجهی به استخوانبندی شهرها به ویژه در شهرهای کهن، چه عواقبی را در پی داشته است و دیگر آنکه با توجه به شرایط کنونی چه روشی می تواند برای ساماندهی و توسعه شهرها دارای حداکثر کارایی باشد.
توسعه شهری همواره تحت تاثیر نیروهای اقتصادی بیرونی است و بقاء آن بستگی به راه حلهای خلاق و سریع برای مسائل و مشکلاتی که در طی زمان پیش میآید دارد.
از نقطه نظر اقتصادی، شهر یک بازارکار و بازار مصرف بزرگ است و ساختار فضایی ناکارامد باعث پراکندگی بازار کار و فعالیت و در نتیجه تحمیل هزینه اضافی از لحاظ جا به جایی (حمل و نقل) و کاهش درآمد و . میشود و نیز می تواند باعث پایین آمدن کیفیت زیست محیطی شود که همه این عوامل باعث غیرقابل رقابتی گردیدن شهر میشود.
ازضرورتهای دیگر ساماندهی شهر براساس احیاء استخوانبندی این نکته می.باشد که اگر در روند رشد کلان شهرها، توسعه به سوی نواحی حومهای صورت گیرد، جایی که مظاهر شهری پراکنده پراکندگی بسیاری مییابند، مراکز قدیمی نهایتاً از اعتبار خواهند افتاد و همه فعالیتهای شهری به صورت پراکنده، درسراسر منطقه گسترده میشوند.
به تدریج درهیچ کجا گره شهری وجود نخواهد داشت و هیچ محدودهای به عنوان هسته مرکزی شهر قابل درک نخواهد بود و این عامل موجب کاهش روابط اجتماعی و تعاملات بین شهروندان میگردد.
برخی فضاها و عملکردهای شهری میتوانند موجد خوانایی شهر و تمایز آن شده و بیان کننده هویت ملی و برانگیزنده احساس غرور در مردم شهر شوند، که تعداد این نوع عناصر در شهرهای کشور ما، ایران؛ کم نیست. اما باید دید در طول ادوار گذشته و رشد سریع این شهرها آیا به استخوانبندی اصلی شهر توجهی شده است؟! باید دید این شهر به عنوان مرکزی که سالانه جاذب گردشگران بسیاری است و جمعیت عدیدهای را درخود جای داده، تا چه حد در توسعههای اخیر خود ارتباطات فضایی استخوانبندی را مدنظر قرارداده است؟ آیا این توجه موجب تقویت آن شده و یا موجب تضعیف گردیده است؟
- اهداف تحقیق
اهداف و پیامدهای این تحقیق را می توان در دو بخش و رده در نظر گرفت :
۱- اهداف کلان و راهبردی ۲- اهداف اجرایی و عملیاتی
الف : اهداف کلان
هدف کلان این طرح را می توان « بررسی سیر تحول استخوانبندی شهر گرگان و شناخت عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری آن و ارائه طرح ساماندهی » اشاره نمود.
ب : اهداف اجرایی و عملیاتی
اهداف اجرایی و عملیاتی ساماندهی استخوانبندی شهر را می توان به شرح زیر اشاره نمود :
- شناخت معیارها و عوامل اصلی ساختار شهر گرگان در جهت تقویت استخوانبندی اصلی شهر؛
- بررسی شیوه شکل گیری استخوانبندی اصلی شهر گرگان به منظور دستیابی به معیارهای استخوانبندی اصلی شهر ؛
- دستیابی به الگوی مطلوب سازماندهی استخوانبندی شهر گرگان به منظور تقویت جایگاه شهر به عنوان مرکز استان.
- سؤالات تحقیق
