عنوان : ارائه مدلی جدید برای مساله مکان‌یابی-تخصیص پیوسته فازی تکه هایی از متن پایان نامه به ...
جدول ۴-۴- مسایل نمونه با ا
ندازه‌های بزرگ ۹۸
جدول ۴-۵- سطوح پارامترهای BCO 99
جدول ۴-۶- سطوح پارامترهای NSGA-II 100
جدول ۴-۷- نتایج حل مسایل با اندازه‌های کوچک و متوسط. ۱۰۷
جدول ۴-۸- نتایج حل مسایل با اندازه‌های بزرگ. ۱۰۸
جدول ۴-۹– زمان‌های اجرا ۱۰۹
- فصل اول
مقدمه و کلیات تحقیق
- مقدمه
تحولات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و رشد شتابان شهرها در دهه‌های اخیر منجر به تحولات عمیقی در شهرهای کشور شده است . اثرات این تغییرات وتحولات که به صورت تغییر شکل کالبدی و توسعه فضایی شهرها تبلور یافته است نتایج مناسبی در شهرها ی کشور نداشته و باعث توزیع نامناسب خدمات و عدم مکان‌گزینی صحیح مراکز خدماتی شده است. بنابراین، بررسی وضع موجود و شناخت کامل از وضعیت مکان‌یابی مراکز خدماتی می‌تواند گام مهم و موثری در بالا بردن سطح کیفیت خدمات مختلف شود. در واقع,مکان‌یابی یکی از علومی است که توجه به آن سبب کاهش هزینه‌ها و موفقیت واحدهای صنعتی می‌شود. مسایل مکان‌یابی تسهیلات از دهه‌ی ۱۹۶۰ جایگاه مهمی در ادبیات تحقیق در عملیات یافته است. به طور کلی واژه‌ی مکان‌یابی اشاره به مدل‌سازی، فرمول‌بندی و حل مسایلی دارد که می‌توان آنها را قرار‌دادن تسهیلات در فضای موجود به بهترین نحو تعریف کرد. این مسایل بررسی می‌کنند که چه طور می‌توان یک مجموعه از تسهیلات را به صورت فیزیکی مکان‌یابی کرد به‌طوری‌که یک تابع هدف تحت مجموعه‌ای از محدودیت‌ها بهینه شود. از جمله مسایل دیگری که در این زمینه مطرح است و کمک شایانی به نیل به اهداف کاهش هزینه و افزایش کیفیت خدمات به مشتری می‌کند، تخصیص بهینه‌ی مراکز مشتری به تسهیلات توزیع، تخصیص مراکز توزیع به مراکز تولید و . است که موجب پدید آمدن مساله مکان‌یابی-تخصیص شده است.
در این پایان‌نامه, به ارائه مدلی جدید برای مساله مکان‌یابی-تخصیص پیوسته فازی می‌پردازیم. این فصل, به کلیات تحقیق از جمله بیان مساله، مفروضات مدل، ضرورت انجام تحقیق و روش‌شناسی تحقیق اختصاص دارد.
- بیان مساله تحقیق
مساله مکان‌یابی-تخصیص، تولید مکان‌های تسهیلات در فضای جواب و تعیین چگونگی تخصیص تقاضای مشتریان به مراکز توزیع است، به‌طوری که اهدافی مانند هزینه حمل و نقل، مجموع فاصله طی شده، میزان دیرکرد خدمات رسانی کمتری یا اهدافی مانند سطح رضایت، میزان خدمت رسانی و . بیشترین شوند. مساله مکان‌یابی-تخصیص از منظر فضای جواب به دو گروه مکان‌یابی-تخصیص گسسته و مکان‌یابی-تخصیص پیوسته تقسیم می‌شود. در مسایل مکان‌یابی-تخصیص در فضای گسسته، نقاط نامزد برای مکان‌یابی مشخص و محدود هستند و در مسایل مکان‌یابی-تخصیص در فضای پیوسته، نقاط نامزد معلوم نیستند و تعداد آنها نامتناهی است. در مدل
گسسته, مکان‌های نامزد از پیش مشخص شده‌اند، اما در مدل پیوسته مکان‌های تسهیلات تولید می‌شوند. در مدل گسسته یک تابع باید انتخاب شود تا تابع هزینه را تخمین بزند، اما در مدل پیوسته از تابع فاصله واقعی استفاده می‌شود. هم‌چنین مدل‌های پیوسته سریع‌تر تنظیم و ساده‌تر اجرا می‌شوند. مسایل مکان‌یابی-تخصیص در پروژه‌های صنعتی و خدماتی بسیاری ازجمله خدمات اورژانس، شبکه‌های مخابراتی، مراکز توزیع، مدیریت زنجیره‌تأمین، استقرار ایستگاه‌های آتش‌نشانی، استقرار تعمیرگاه‌های ثابت، استقرار دستگاه‌های خودپرداز، استقرار مراکز پلیس، خرده‌فروشی‌ها و اکثر مسایل مکان‌یابی متعارف کاربرد دارد. این مساله NP-سخت است و تعداد زیادی رویکردهای حل و الگوریتم‌های ابتکاری برای حل آن توسعه داده شده‌اند. مدل‌های مکان‌یابی به دلیل اهمیت و کاربردهای روزافزون آن همواره مورد توجه محققین و مهندسین صنایع بوده‌اند. در این میان مدل‌هایی که مؤلفه‌های غیرقطعی سیستم‌های مورد مطالعه را در بر می‌گیرند، حایز اهمیت هستند. بسیاری از محققان، مساله مکان‌یابی-تخصیص پیوسته را در محیط قطعی مطالعه کرده‌اند. این در حالیست که در دنیای واقعی ارائه تقاضاهای دقیق مشتریان بسیار دشوار است، و بنابراین محققین این مساله را تحت محیط احتمالی توصیف کردند. اما این مدل‌ها نیز برای توصیف موقعیت‌های بسیاری که توزیع تقاضای مشتریان نامعلوم هستند و یا با کمبود داده‌های گذشته مواجه هستند، کافی نیستند. در این موارد نظریه فازی بهتر عمل می‌کند. مدل‌هایی که این مساله را در محیط غیرقطعی در نظر می‌گیرند، به سه بخش دسته‌بندی می‌شوند: مدل‌های احتمالی، فازی، و فازی‌احتمالی. علی رغم مزایای زیاد مدل پیوسته فازی، پژوهش‌های انجام شده در این راستا اندک است.
یکی از ویژگی‌های دیگر مسایل مکان‌یابی تخصیص که باعث گروه‌بندی دیگری از این مسایل می‌شود، سطح ظرفیت تسهیلات است که می‌تواند به دو صورت محدود ومطلب دیگر :
منابع مقاله درباره جایگاه، نمایش، صندلیها
نامحدود در نظر گرفته شود.
مساله مکان‌یابی مراکز با ظرفیت نامحدود (UFLP) در دسته مسایل کمترین‌جمع قرار می‌گیرند, اما در این مسایل هزینه، هزینه ثابت را نیز شامل می‌شود و هزینه ثابت به مکانی بستگی دارد که مرکز در آن قرار می‌گیرد. تعداد مراکزی که باید استقرار یابند از پیش مشخص نیستند، اما به گونه‌ای معین می‌شوند که هزینه را کمینه کنند. به علت این‌که در این گونه مسایل ظرفیت هر مرکز نامحدود در نظر گرفته می‌شود، تخصیص یک تقاضا به بیش از یک نقطه تأمین، هرگز سودبخش نیست.مساله مکان‌یابی مراکز با ظرفیت محدود (FLP) شبیه به مسایل UFLP هستند، تنها در این مسایل ظرفیت هر‌یک از مراکز محدود است. ممکن است در این مورد جواب بهینه به‌گونه‌ای باشد که یک مشتری به بیش از یک منبع تأمین، ارجاع داده شود. در واقع, ممکن است که پس از تخصیص مشتری به یک مرکز، پس از برآوردن بخشی از تقاضای مشتری، ظرفیت مرکز به پایان برسد و برای برآوردن باقی مانده تقاضای مشتری مجبور به اختصاص آن به دیگر مراکز که هزینه بیشتری نیز دربر دارند، شویم. البته گاهی ممکن است که با وجود این‌که اختصاص یک مشتری به یک مرکز ویژه کمترین هزینه را در بردارد، به دلیل این‌که ظرفیت آن مرکز توسط مشتریان دیگر پر شده است، مجبور به اختصاص کل تقاضای آن مشتری به مراکز دیگر شویم.
مسایل مکان‌یابی با ظرفیت محدود، در دنیای واقعی مصداق بیشتری دارند. با توجه به آن‌چه که شرح داده شد، برای نزدیکی هر بیشتر مساله به مسایل دنیای واقعی و هم‌چنین پر کردن برخی از شکاف‌های تحقیقاتی، دراین پژوهش مدل‌سازی مساله مکان‌یابی-تخصیص پیوسته با ظرفیت محدود در محیط فازی برای اهداف مدیریتی مختلف همراه با ارائه روش حل مناسب بررسی می‌شوند.
مساله FLA پیوسته با ظرفیت محدود یافتن مکان nتسهیل در فضای پیوسته به منظور خدمت‌رسانی به مشتریان در mنقطه ثابت و همین‌طور تخصیص هر مشتری به تسهیلات است به طوری که مجموع هزینه‌های حمل و نقل کمینه شود.
- مفروضات و اهداف مدل
به منظور مدل‌سازی مساله FLA با ظرفیت محدود، چند فرض در نظر گرفته می‌شوند که عبارتند از:
- هر مشتری دارای مقداری از تقاضا است که در این تحقیق غیرقطعی در‌نظر گرفته می‌شود.
- هر تسهیل ظرفیت محدود دارد. بنابراین, نیاز داریم که مکان‌ها را انتخاب کنیم و مقدار از تسهیل i به هر مشتری j را تصمیم بگیریم.
- شرایط عدم قطعیت در بسیاری پارامترها تاثیر دارد که برای آن از مجموعه‌های فازی استفاده شده است.
- هر مشتری باید کاملاً توسط تجهیزات، تامین شود.
- یک مشتری در صورتی می‌تواند از یک تجهیز، سرویس دریافت کند که آن تجهیز تاسیس شده باشد.
- تعداد تجهیزاتی که باید مستقر شوند، محدود است.
- مسیر بین هر مشتری و تسهیل متصل است و هزینه حمل و نقل با مقدار عرضه شده و فاصله طی شده متناسب است.
- فرض شده که تسهیل i درون یک منطقه معین قرار داده شده است
و .
- مساله دارای چند هدف است.
هدف دراین پژوهش مدل‌سازی مساله مکان‌یابی-تخصیص پیوسته با ظرفیت محدود در محیط فازی برای اهداف مدیریتی مختلف همراه با ارائه یک روش حل مناسب است.
