(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) فصل اول کلیات ...

۴ – آیا طرحواره های ناسازگار اولیه رابطه بین صفات شخصیت (برونگرایی، روان رنجورخویی، پذیرش، سازگاری و وظیفه شناسی) و بهزیستی ذهنی را میانجیگری می کند؟

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

بهزیستی ذهنی

تعریف مفهومی: بهزیستی ذهنی شامل تحلیل علمی چگونگی ارزیابی افراد از زندگی خود – هم در لحظه حاضر و هم در دوره های زمانی طولانی مثل سال گذشته – است. این ارزیابی شامل واکنش هیجانی افراد به حوادث، خلقیات آنان و قضاوت هایی است که آنان درباره رضایت از زندگی ایجاد می کنند. بنابراین، بهزیستی ذهنی هر آن چیزی است که مردم عادی آن را رضایت یا شادکامی می نامند (دینر، اوشی و لوکاس،۲۰۰۳؛ به نقل از تقی لو، ۱۳۸۸).

تعریف عملیاتی: در پژوهش حاضر، منظور از بهزیستی ذهنی (رضایت از زندگی، عاطفه مثبت و عاطفه منفی ) متغیری است که توسط پرسشنامه بهزیستی ذهنی سنجیده می شود (کییز و همکاران، ۲۰۰۲).

صفات شخصیت

       تعریف مفهومی: شخصیت عبارت است از الگوهای نسبتا پایدار صفات، گرایشها و یا ویژگیهایی که تا اندازه ای به رفتار افراد دوام می بخشد. این صفات می تواند منحصر به فرد باشد، در برخی گروه ها مشترک باشد، یا کل اعضای گونه در آن سهیم باشند، ولی الگوهای آن در هر فرد تفاوت دارد (فیست و فیست، ۲۰۰۲؛ ترجمه سیدمحمدی، ۱۳۹۱). بر این اساس کاستا و مک کری(۱۹۸۵؛ به نقل از شکری و خدایی، ۱۳۸۸)، با بهره گرفتن از تحلیل عاملی به این نتیجه رسیدند که می توان بین تفاوتهای فردی در خصوصیات شخصیتی، پنج بعد عمده را منظور کرد: روان رنجورخویی، برونگرایی، پذیرش، سازگاری، وظیفه شناسی. روان رنجورخویی به تمایل فرد برای تجربه اضطراب، تنش، خصومت، افسردگی و عزت نفس پایین مربوط می شود، درحالیکه برونگرایی به تمایل فرد برای مثبت بودن، جرأت طلبی، پرانرژی بودن و صمیمی بودن اطلاق می گردد. پذیرش به معنای کنجکاوی، عشق به هنر، هنرمندی، انعطاف پذیری و خردورزی است، درحالیکه سازگاری بخشندگی، مهربانی، سخاوت، همدلی و همفکری و نوع دوستی و اعتمادورزی را شامل می شود. سرانجام اینکه وظیفه شناسی به تمایل فرد برای منظم بودن، کارابودن، قابلیت اعتماد و اتکا، خودنظم بخشی، پیشرفت مداری، منطقی بودن و آرام بودن اشاره دارد.

 تعریف عملیاتی: صفات شخصیت (برونگرایی، روان رنجورخویی، سازگاری، پذیرش، وظیفه شناسی) متغیری است که توسط پرسشنامه۴۴ سؤالی NEO-BFI سنجیده می شود.

طرحواره ناسازگار اولیه

تعریف مفهومی: طرحواره بازنمایی^[۶۹] انتزاعی خصوصیات متمایز کننده یک واقعه است. به عبارت دیگر، طرحی کلّی از عناصر برجسته یک واقعه را طرحواره می گویند. در روانشناسی، احتمالا این واژه بیشتر با کارهای پیاژه^[۷۰] تداعی می شود، در حوزه رشد شناختی، طرحواره به عنوان “نقشه انتزاعی شناختی” در نظر گرفته می شود که راهنمای تفسیر اطّلاعات و حل مسئله است (یانگ، کلوسکو و ویشار؛ ترجمه، حمیدپور و اندوز، ۱۳۹۱).

طرحواره های ناسازگار اولیه، الگوهای هیجانی و شناختی خود – آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد و تحول در ذهن شکل گرفته اند و در سیر زندگی تکرار می شوند. یانگ معتقد است که رفتارهای ناسازگار در پاسخ به طرحواره به وجود می آیند. بنابراین، رفتارها از طرحواره ها نشات می گیرند، ولی بخشی از طرحواره ها محسوب نمی شوند (یانگ، کلوسکو و ویشار؛ ترجمه، حمیدپور و اندوز، ۱۳۹۱).

تعریف عملیاتی: طرحواره ناسازگار اولیه شامل پانزده طرحواره (رها شدگی/ بی ثباتی، بی اعتمادی/ بدرفتاری، محرومیت هیجانی، نقص/ شرم، انزوای اجتماعی/ بیگانگی، وابستگی/ بی کفایتی، آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری، خودتحول نیافته/ گرفتار،  شکست، استحقاق/ بزرگ منشی، خویشتن داری و خودانضباطی ناکافی، اطاعت، ایثار، بازداری هیجانی، معیارهای سرسختانه/عیب جویی افراطی) می باشد که توسط پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (۷۵ گویه) سنجیده می شود.

[۱]. Seligman

[۲]. Psychological Well – being

[۳]. Mental Well – being

[۴]. Subjective Well – being

[۵]. Eid & Larsen

[۶]. Argyle

[۷]. Cohen & Herbert

[۸]. Egan

[۹]. Franssis & Bolger

[۱۰]. Lisager

[۱۱]. Karadmas

[۱۲]. Romero & Gomez & Villar

[۱۳]. Lamers & Westerhof & Kovacs & Bohlmeijer

[۱۴]. Malkoc

[۱۵]. Garcia & Erlandsson

[۱۶]. Vitterso

مطلب دیگر :

دلایل و شواهدی که در رویه قضایی ایران برای احراز یا اثبات دفاع مشروع بکار رفته

[۱۷]. Peltzer & Pengpid

[۱۸]. Prof & Ozmete

[۱۹]. Diener

[۲۰]. Lyubomirsky

[۲۱]. King

[۲۲]. Roothman & Kirsten & Wissing

[۲۳]. Life satisfaction

[۲۴]. Positive affect

[۲۵]. Absence of negative affect

[۲۶]. Roysamb

[۲۷]. Keyes , Shmotkin & Ryff

[۲۸]. Gomez

[۲۹]. Hidy & Wiring

[۳۰]. Dynamic equilibrium theory

[۳۱]. Rass

[۳۲]. Goldberg

[۳۳]. openness

[۳۴]. conscientiousness

[۳۵]. extraversion

[۳۶]. agreeableness

[۳۷]. Neuroticism

[۳۸]. McCrae & Casta

[۳۹]. Pekrun

[۴۰]. Hayes & Joseph

[۴۱]. Buss

[۴۲]. Lucas

[۴۳]. coping skills

[۴۴]. Jones & et al

[۴۵]. social problem solving

[۴۶]. Chang & et al

[۴۷]. Judge , Locke & Durham

[۴۸]. Muhonen & Torkelson

[۴۹]. Donghyuck

[۵۰]. Cognitive process

[۵۱]. Kachadourian , Fincham & Davila

[۵۲]. Early maladaptive schemas

[۵۳]. Young & et al

[۵۴]. Renner

[۵۵]. Zhang & He

[۵۶]. Petrocelli

[۵۷]. Maltby & Day