پایان نامه تاثیر مکمل روغن زیتون بر شاخص های التهابی IL-6،CRP، TNF-α

1-6-7. کورتیزول : 7

1-6-8. ورزش فزاینده : 7

1-6-9. دختران فعال : 7

فصل دوم:مبانی نظری و پیشینه تحقیق 8

2-1. مقدمه: 9

2-2. مبانی نظری : 9

2-2-1. دستگاه ایمنی: 9

2-2-2. سایتوکاین ها : 10

2-2-3. ویژگی های سایتو کاین ها : 10

2-2-4. سایتو کاین ها و ورزش : 11

2-2-5. اینترلوکین 6 (IL-6) : 12

2-2-5-1. اولین میوکاین: IL-6 : 12

2-2-5-2. فعالیتهای (IL-6) : 13

2-2-5-3. اثرات زیست شناختی IL-6: 13

2-2-5-4. اثرات متابولیکیIL-6 : 14

2-2-5-5. اثرات بیولوژیکی IL-6: 14

3- تحریک تولید کورتیزول 15

2-2-5-6. اثرات تنظیم کننده ایمنی از IL-6 : 15

2-2-5-7. IL-6 و گلیکوژن : 15

2-2-5-8. IL-6 و متابولیسم چربی : 16

2-2-5-9. اثر ورزش بر IL-6: 16

2-2-5-10. سر چشمه اولیه IL-6 در هنگام ورزش : 17

2-2-6. عامل نکروز توموز آلفا(TNF-α) 17

2-2-6-1. اعمال TNF–α : 18

2-2-6-2. اثرات متابولیکی TNF-α 18

2-2-6-3. تاثیر ورزش بر TNF-α 19

2-2-6-4. بیماری و TNF_α 19

2-2-7. پروتئین واکنشی C ( CRP ): 19

2-2-7-1. اعمال CRP : 21

2-2-7-2. بیماری ها و پروتئین واکنشگر C 21

2-2-7-3. اثرات التهابی CRP : 22

2-2-7-4. تاثیر ورزش بر CRP : 22

2-2-8. کورتیزول : 23

2-2-8-1. تنظیم ترشح کورتیزول: 24

2-2-8-2. سازوکار سلولی اثر کورتیزول 26

2-2-8-3. اثرات فشار جسمانی و روانی بر ترشح کورتیزول : 26

2-2-8-4. اعمال کورتیزول : 27

2-2-8-5. اثرات کورتیزول بر متابولیسم کربوهیدرات 27

2-2-8-6. اثرات کورتیزول بر متابولیسم پروتئینها 27

2-2-8-7. اثرات کورتیزول بر متابولیسم چربی 27

2-2-8-8. اثرات ایمونولوژیک کورتیزول: 27

2-2-8-9. اثرات کورتیزول بر روند التهاب : 28

2-2-8-10. اثرات ضد التهابی کورتیزول: 28

2-2-8-11. عوامل موثر بر آزادسازی کورتیزول 28

2-2-8-12. پاسخ کورتیزول به ورزش : 28

2-2-9. لیپید ها 30

2-2-9-1. اسید های چرب اشباع SFA و اسید های چرب مونو غیر اشباع MUFA و اسید های چرب چند غیر اشباع PUFA و ترانس 30

2-2-9-2. چربی ها: 32

2-2-10. روغن زیتون: 32

2-2-10-1. ترکیبات روغن زیتون 34

2-2-10-2. ضد اکسید کننده های روغن زیتون عبارتند از : 34

2-2-10-3. خواص فیزیکی روغن زیتون 34

2-2-10-4. شرایط نگهداری روغن زیتون 35

2-2-10-11. التهاب، مصرف آجیل و روغن زیتون 35

2-2-12. نقش رژیم غذایی در التهابات نوسانی 35

2-2-13. ورزش و فعالیت بدنی 36

2-2-13-1. تعیین منابع التهاب توسط ورزش 39

2-2-13-2. تاثیرات ضد التهابی تمرینات شدید 41

2-2-13-3. تاثیرات ضد التهابی تمرینات منظم 41

2-2-13-4. مکانیزم های مرتبط با واکنش ضد التهابی تمرینات شدید 42

2-3. تاثیر تمرین استقامتی بر IL-6: 44

2-3-1. تاثیر ورزش برونگرا بر روی IL-6: 46

2-3-2تاثیر ورزش درونگرا بر IL-6 : 48

2-3-3. تاثیر تمرین استقامتی بر میزان TNF–α: 48

2-3-4. تاثیر تمرین قدرتی بر میزان TNF-α : 50

2-3-5. تاثیر تمرین موازی بر میزان TNF–α : 50

2-3-6. تاثیر تمرین استقامتی بر میزان CRP: 51

2-3-7. تاثیر ورزش برونگرا بر میزان CRP : 54

2-3-8. تاثیر تمرینات شدید بر میزان CRP: 55

2-3-9. تاثیر تمرین استقامتی بر میزان کورتیزول : 57

2-3-10. تاثیر تمرین قدرتی بر میزان کورتیزول : 58

2-3-11. تغییرات کورتیزول در ورزش های شدید کوتاه مدت 58

2-3-12. تاثیر تمرینات موازی بر میزان کورتیزول : 60

2-3-13. تاثیر تمرینات شدید بر میزان کورتیزول 60

2-3-14. تاثیر ورزش و مکمل بر میزان سایتوکاین ها: 63

2-3-15. تاثیر ورزش و مکمل چربی بر میزان سایتوکاین ها: 68

2-3-16. تاثیر مکمل بر میزان هورمون کورتیزول : 73

نتیجه گیری: 75

فصل سوم: روش تحقیق 76

3-1. مقدمه 77

3-2. جامعه آماری و نمونه های آماری 77

3-3. نمونه گیری 77

3-4. روش تحقیق 77

3-5. متغیرهای تحقیق 77

3-5-1. متغیر مستقل: 77

3-5-2. متغیر وابسته: 77

3-5-3. متغیرهای زمینه ای: 78

3-6. محدودیت های تحقیق : 78

3-6-1. محدودیت های تحت کنترل : 78

3-6-2. محدودیت های خارج از کنترل 78

3-6. شیوه و ابزارگردآوری داده ها: 78

3-7. برنامه تمرینی : 80

3-8. روش آماری : 80

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های تحقیق 81

4-1. مقدمه 82

4-2. یافته های تحقیق 82

4-3 یافته های توصیفی 82

4-4. یافته های استنباطی 82

نمودار mean plot شماره4-4: برای هورمون استرسی کورتیزول (mg/dl)بر حسب دو گروه 90

نمودار میله ای شماره 4-8: خطای شاخص التهابی اینتر لوکین 6 (IL-6 )در گروه کنترل 101

برای چهار مرحله خونگیری 101

فصل پنجم:  جمع‌بندی یافته‌ها و بحث و نتیجه‌گیری 110

5-1. مقدمه 111

5-2. خلاصه پژوهش 111

5-3. بحث و نتیجه گیری 112

نتیجه گیری: 117

5-5. پیشنهادات پژوهشی 118

منابع 119

پیوست ها 138

چکیده انگلیسی 141

مقدمه :

عملکرد دستگاه های مختلف بدن از جمله دستگاه ایمنی1 از طریق روش های تمرینی مختلف دستخوش تغییرات می شود. فرض بر این است که تمرین با شدت و مدت متوسط موجب بهبود عملکرد ایمنی و تمرین شدید و طولانی موجب سرکوب آن میشود (62،231)متغیرهایی همانند شدت، مدت و نوع تمرین، شرایط محیطی و نیز مصرف انواع مکمل ها در افراد سالم و ورزشکار دررده های سنی مختلف در مردان و زنان در زمره ی پژوهش های ایمنولوژی ورزشی قرار دارد(1). سایتو کاین ها پلی پپتیدهایی هستند که در ارتباط متقابل با دستگاه ایمنی هستند و توسط انواع متفاوتی از سلول های ایمنی و غیر ایمنی تولید می شوند11)،(218. به چند دسته عوامل رشدی[1] (CSFs) اینترفرون ها[2] (IFN2) سایتوتوکسین ها[3] و اینترلوکین ها [4](ILs) تقسیم میشوند(6). سایتوکاینها را به دو دسته ی پیش التهابی و ضدالتهابی تقسیم کرده اند. سایتوکاین های پیش التهابی مانند IL-1،TNF-α،IL-6،IL-17،IL-18،IL-22،IL-23 و سایتوکاین های ضدالتهابی مانند IL-4،IL-10، IL-1R،IL-13می باشند(80). شواهدی متناقض مبنی بر تحریک تولید نشانگرهای التهابی در طول و پس از انجام ورزش وجود دارد،منابع احتمالی شامل عضلات اسکلتی، سلولهای تک هسته ای حرکتی، و یا دیگر بافت های بدن است(308). سایتوکاین التهابی IL-6 به طور مستقیم در عضله اسکلتی در پی حرکت ورزشی شدید تولید شده است(44,251). عضله اسکلتی تحت تأثیر یک حرکت ورزشی در نتیجه سیتوکینز موضعی به همراه IL-6، TNF-α، IL-1β قرار می گیرد. این پاسخ التهاب موضعی در نتیجه یک واکنش منظم توسط افزایش تولید IL-6 از کبد و آغاز پاسخ مرحله حاد توسط محرک تولید CRP صورت می گیرد(46,219). مطالعات درمانگاهی پیشنهاد می‌کنند که برخی از فاکتورهای رژیم غذایی همانند کربوهیدرات ها، پزوتئین ها واسیدهای چربی اشباع نشده n-3، ویتامین های آنتی اکسیدان، فیبرهای رژیم غذایی،L آرژنین و منیزیم ممکن است نقش مهمی را در تعدیل التهاب بازی کنند. رابطه مشاهده شده بین مصرف مکرر آجیل و کاهش خطر مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع 2 نشان می‌دهد که آجیل های غنی از مواد غذایی تعدیل کننده هستند. در حقیقت مصرف مکرر روغن زیتون و آجیل با غلظتهای کمتری از برخی از نشانه‌های التهابی محیطی در مطالعات متقاطع – بخش بخش مرتبط بوده است. همچنین مصرف آن کاهش‌هایی را درCRP و IL-6 و نشانه‌های اندوتلیال در آزمایشهای درمانگاهی اخیر نشان داده شده است. (153)

1-2. بیان مسئله :

ورزش می تواند هم اثرات مثبت و منفی بر روی سیستم ایمنی داشته باشد. تمرین ملایم منظم به نظر می رسد انتشار عفونت را کاهش می دهد در حالیکه تمرین بلند مدت شدید علت های یک فرونشانی آنی از تعداد زیادی از پارامترهای ایمنی با توجه به شدت و مدت ورزش باشد. (13) معتقدند که ورزش علل الخصوص ورزش شدید و مزمن القاء یا آسیب عضله منتج شده در آزاد کردن ماده های گوناگون مانند پروتئین های درون سلولی، سایتوکاین ها و کموکنیس ها، بطور نهایی نتایجی در پاسخ التهابی را تحریک می کند266)،91) فعالیت فیزیکی ممکن است باعث تغییراتی خاصی مانند روانی پاسخ های مرحله حاد، فعالیت و بسیج لکوسیت ها، رهایش میانجی های التهاب (سایتوکاین ها) آسیب بافتی، نفوذ سلولی،تولید رادیکالهای آزاد،کامل کردن فعالیت،لختگی و آبشارهای فیبرینوتیکی را شامل میشوند(253). درجریان التهاب، میانجی­های مختلفی توسط سلول­های سیستم ایمنی غیراختصاصی و اختصاصی ترشح می­شود که باعث تشدید پاسخ ایمنی می­گردد(20). برخی از سایتوکاین ها،بویژه سایتوکاین های پیش التهابی مانند TNFو IL-6هنگام فعالیت ورزشی آزاد می شوند(272,274). IL-6 اصولا اثرات ضد التهابی دارد که تزریق آن به انسان باعث تب می شود. که با سایتوکاین های پیش التهابی مشاهده شده است،که بنظر می رسد باعث رهائی پروتئین های مرحله ی حاد از سلول های کبدی می شودIL-6 بطور مستقیم بیان α-TNF را صادر میکند(21). محققان بیان کرده اند که با انجام فعالیت IL-6 تولید TNF-αرا مهار میکند (268) در انسان تزریق rhIL-6،گیرنده محلول TNF-α،CRP را افزایش می دهد(325) تحقیقات نشان داده اند که سطوح TNF-α بطور معنی داری بعد از ورزش شدید در افراد سالم افزایش یافته است((229,251 تزریق rhIL-6 باعث افزایش IL-6 پلاسمایی می شود و در انسان باعث جلوگیری از افزایش TNF-αپلاسمایی ناشی از ایندوتوکسین میشود(325)و تمرینات باعث نابودی TNF-αمی شود. همچنین ازطریق مسیرهای مستقلIL-6،شاهدافزایش ملایم TNF-αبعدازتمرینات درموشها هستیم(163). اتینسبرگ و همکاران[5] دریافتند 180 دقیقه تمرین باز کردن دو پا موجب افزایش معنادارIL-6 در طول تمرین می شود اما TNF-α افزایش معناداری نمی یابد. (323)جفری و همکاران[6] اثر 3 ماه تمرین قدرتی بر میزانTNF-α به عنوان یک سایتوکاین کاتابولیکی و سطوح پروتئینی مردان مسن دریافتند این 3 ماه موجب کاهش TNF–αmRNA می شود(144). محققان افزایش معنی داری را پس از تمرینات قدرتی و استقامتی در TNF-α مشاهده کردند(138). سایتوکاین التهابی IL-6 به طور مستقیم در عضله اسکلتی در پی حرکت ورزشی شدید تولید شده است(46,251). عضله اسکلتی تحت تأثیر یک حرکت ورزشی در نتیجه سیتوکینز موضعی به همراه IL-6، TNF-α، IL-1β قرار می گیرد. این پاسخ التهاب موضعی در نتیجه یک واکنش منظم توسط افزایش تولید IL-6 از کبد و آغاز پاسخ مرحله حاد توسط محرک تولید CRP صورت میگیرد(46,219). محققان بیان کرده اند IL-6 پس از ورزش های استقامتی افزایش یافته است(248). یافته ها در دو تحقیق طولی نشان داده است که تمرینات منظم باعث کاهش سطحCPR می شود(84,208). از طرفی افزایش معنی داری را پس از تمرینات استقامتی در CRP مشاهده کردند(187). آنها پیشنهاد می کنند که تمرین برون گرا باعث پاسخ آسیب مرحله حاد شده و تفاوت معنادار بین گروهی برای IL-6 وCRP بوجود می آورد (279). داده ها افزایش معنی داری را پس از اجرای پروتکل بروس بر روی سطوح پلاسماییCRP نشان داده اند(338). از طرفی مکملهای غذایی محصولاتی هستند که برای تکمیل رژیم غذایی تولید میشوند که میتواند شامل انواع: ویتامینها،مواد معدنی،اسیدهای آمینه انواع گیاه میشوند،متابولیت،عصاره و یا ترکیبی از هریک از مواد مذکور باشد که میتواند به شکل مایع، ژل،پودر،کپسول باشد. مواد کمک غذایی نیروزا و مکملها را میتوان به شیوه های مختلف طبقه بندی کرده:

1-افزایش به کارگیری انرژی در عضله(مکمل کراتین)

2-افزایش فرآیندهای سوخت و سازی آزادسازی انرژی در عضلات(مکمل ال-کارنیتین)

3-افزایش اکسیژن رسانی به عضلات(مکمل آهن)

4-افزایش بکارگیری اکسیژن در عضلات(مکمل کوآنزیم- یوبی کینون یا یوبی کویئنون)

5-کاهش تولید تجمع مواد متابولیت بوجود آورنده خستگی در عضلات (مکمل بیکربنات سدیم)

6-بهبود کنترل عصبی انقباضات عضلانی( مکمل کولین)

به هنگام و پس از فعالیتهای بدنی سطوح سرمی و پلاسمایی و بزاقی هورمون کورتیزول افزایش می یابد(191). ورزش شدید باعث افزایش محتوای کورتیزول سرم و بزاق ورزشکاران می شود، که این افزایش برای مدت طولانی تری پس از توقف نیز باقی می ماند (231،280،296 ). بسیاری از تحقیقات به اهمیت کورتیزول به عنوان هورمونی که تنظیم کننده پاسخ ایمنی[7]و مسئول تغییرات دستگاه ایمنی پس از فعالیت بدنی است اشاره داشته اند(96،165،199،296،280،(241. اغلب مطالعات انجام گرفته اثر کوتاه مدت تمرینات بر عملکرد ایمنی را مورد بررسی قرار داده اند. یافته های پژوهش های موجود نشان دهنده طبیعت دوگانه ی پاسخ ایمنی نسبت به ورزش است. می توان علت این موضوع را با گستردگی انواع فعالیت های ورزشی از نظر شدت، مدت، درگیر بودن سایر عوامل فیزیولوژیک مانند نقش هورمون ها و نیز عوامل روانشناختی و تاثیر عوامل محیطی مرتبط دانست5)، (2. در بسیاری از تحقیقات و رژیم های غذائی روغن زیتون به عنوان فاکتور اصلی قرار گرفته است. یکی از برتری این روغن در بالا بودن محتویات اسید اولئیک و پایین بودن اسید لینولنیک است (8). تعیین کرده اند که روغن زیتون با محتویات فنولیک بالا اثرات حمایتی در مقابل التهاب را نشان داده است(203). در اکثر تحقیقات روغن زیتون تنها به عنوان ماده ای برای رژیم های غذائی و یا دارونما در کنار دیگر مکمل ها مانند روغن ماهی مورد استفاده قرار گرفته است. در برخی از تحقیقات بیشتر خواص داروئی روغن زیتون برای کاهش دادن فاکتورهای خطر قلبی و عروقی مورد استفاده قرار گرفته است. این تحقیق بر روی دانشجویان رشته تربیت بدنی انجام گرفته است که در طول چند سال بطور متوسط 3 روز در هفته تمرینات ورزشی خود را اعم از ایروبیک، هندبال، بسکتبال و. . . را انجام می دهند و بصورت داوطلب ما را یاری کرده اند.

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقیق :

بررسی پاسخ سایتوکاین ها و هورمون کورتیزول در هنگام ورزش های وامانده ساز نسبت به ورزش های بلند مدت کمتر مورد توجه قرار گرفته است، احتمالا دلیل این کم توجهی، ملاحظات تکنیکی مربوط به اندازه گیری سایتوکاین ها،مانند غلظت بسیار کم این مواد در افراد سالم و حذف سریع آن از خون و سایر قسمت های بدن می باشد. از طرفی بررسی پاسخ سایتوکاین ها به مکمل روغن زیتون به عنوان مکمل اصلی نسبت به دیگر مکمل ها و روغن ها مانند روغن ماهی در هیچ تحقیقی صورت نگرفته است، با توجه به اینکه یکی از برتری این روغن در بالا بودن محتویات اسید اولئیک و پایین بودن اسید لینولنیک است (8)، روغن زیتون با محتویات فنولیک بالا اثرات حمایتی در مقابل التهاب را نشان داده است(203) چندین فنولیک مرکب همانند ترکیبات ضد التهابی شناخته شده اند ؛ هرچند ترکیبات فنولیک بکار برده شده در روغن زیتون اثرات ضد التهابی متفاوتی را در کشت میکروبی خون انسان نشان داده است(211). روغن زیتون غنی از منابع MUFA و دارا بودن همه ترکیبات چربی دوست از میوه زیتون بخصوص ترکیبات فنولیک با اجزاء ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قوی می باشد(93,278). نتایج پژوهش حاضر می تواند در آگاهی از رابطه بین آسیب های عضلانی وافزایش هورمون کورتیزول و مکمل روغن زیتون موثر باشد.

1-4. اهداف تحقیق :

1-4-1. هدف کلی :

تاثیر مکمل روغن زیتون بر پاسخ های التهابی و کورتیزول به دنبال یک جلسه فعالیت هوازی فزاینده در دختران فعال

1-4-2. اهداف جزئی :

1-بررسی اثر مکمل روغن زیتون بر مقادیر اینترلوکین–6 بعد از یک جلسه ورزش فزاینده در دختران فعال

2-بررسی اثر مکمل روغن زیتون بر مقادیر عامل نکروز توموری – آلفا بعد از یک جلسه ورزش فزاینده در دختران فعال

3-بررسی اثر مکمل روغن زیتون بر مقادیر پروتئین واکنشگر–C بعد از یک جلسه ورزش فزاینده در دختران فعال

4-بررسی اثر مکمل روغن زیتون بر مقادیر هورمون استرسی کورتیزول بعد از یک جلسه ورزش فزاینده در دختران فعال

5- بررسی تغییرات بین متغیرهای پژوهشی در دو گروه مکمل و کنترل

1-5. فرضیه های تحقیق

فرضیه های تحقیق عبارتند از :

1- مکمل روغن زیتون بر شاخص التهابی اینترلوکین–6 دختران فعال بعد از یک جلسه ورزش فزاینده تاثیر دارد.

2- مکمل روغن زیتون بر شاخص التهابی عامل نکروز توموری – آلفا دختران فعال بعد از یک جلسه ورزش فزاینده تاثیر دارد.

3- مکمل روغن زیتون بر شاخص التهابی پروتئین واکنشگر C دختران فعال بعد از یک جلسه ورزش فزاینده تاثیر دارد.

4- مکمل روغن بر هورمون استرسی کورتیزول دختران فعال بعد از یک جلسه ورزش فزاینده تاثیر دارد.

5- تغییرات بین متغیرهای پژوهشی در دو گروه مکمل و کنترل تفاوت وجود دارد.

1-6. واژه شناسی و اصطلاحات تحقیق

1-6-1. ایمنی :

سیستم ایمنی مهم ترین سیستم فیزیولوژیکی می باشد که پاسخ ها و مقاومت بدن به عوامل خارجی خطرناک، عوامل آندوژنی و پاتوژنی را میانجیگری می کند.

1-6-2. سایتوکاین ها :

واژه ای کلی برای مولکولهای پیامبر بین سلولی محلول میباشد که شامل اینترلوکینها، اینترفرون ها، سایتوتوکسین ها و عوامل رشدی میباشد پلی پپتیدهایی هستند که در ارتباط بین سلولی لنفوئیدی و غیر لنفوئیدی دخالت می کنند، که در درجه اول عوامل تنظیم کننده ی رشد هستند ولی در اعمال ایمنی نیز نقش مهمی دارند(13).

1-6-3. اینترلوکین [8]:

به مولکول هایی گفته می شود که ارتباط متقابل لکوسیت ها را فراهم می کنند و بر مبنای زمان کشف نامگذاری شده اند. از آن جائیکه این تعریف محدودیت چندانی ندارد به مجموعه بسیاری ناهمگونی از پروتئین ها را تشکیل می دهند که اشتراک آنها عمدتا در نام آن هاست. در پژوهش حاضر سایتوکاین TNF–α، اینترلوکین– 6 و پروتئین واکنشگر C مورد مطالعه قرار گرفته اند.

1-6-4. اینترلوکین -6 (IL-6)[9]:

یک پروتئین گلیکوزیله با وزن مولکولی 22 تا 27 کیلو دالتون است که از 212 اسید آمینه با یک توالی 28 اسید آمینه ای ساخته شده به منبع سلولی و تغییرات پس از قند دار شدن وابسته می باشد (117).

1-6-5. عامل نکروز تومور آافا(TNF–α)[10] :

نوعی سایتوکاین پیش التهابی و کاتابولیکی است که توسط ماکروفاژها و سلول های کشنده ی CD8 و سلول های TCD8 ساخته شده و یکی از مهم ترین واسطه های دفاع میزبان بر علیه عفونت های ویروسی و باکتریایی به حساب می آیند(13).

1-6-6. پروتئین واکنشگر[11] (CRP)C :

پروتئین واکنش دهنده C بیشترین پروتئین فاز حاد است که در پاسخ به جراحات متعددی مثل جراحی، آسیب بافتی،التهاب و ورزش از کبدآزاد می­شود. در افراد سالم غلظت CRPسرم کمتر از 1mg/mlاست که می­تواند تا 1000برابر درعرض 24 ساعت پس از التهاب یا آسیب بافت افزایش یابد. وزن­مولکولی­آن 118000تا144000 دالتون است­ومحتوی­مقدارقابل­توجهی­کربوهیدرات بوده و ضریب رسوب آن 65/6 ثانیه می­باشد. این پروتئین از5 پلی پپتید مشابه که به صورت غیرکوالانسی بهم متصلند تشکیل شده­است. غلظت سرمی طبیعی آن حدود ng/ml100در زمان تولد، ng/ml170درکودکان وng/ml 470 تا 1340در بزرگسالان می­باشد. CRPبا نیمه عمر 19 ساعت شاخص بسیار پایدار فرآیند التهابی می­باشد(37).

1-6-7. کورتیزول :

مهم ترین گلوکورتکوئید انسانی که از جنس استروئید بوده و در بخش قشر غده ی فوق کلیه ساخته میشود (12). که از لایه های فاسیکلولاتا و رتیکولاریس ترشح میشود. گلوکورتیکوئیدها استروئیدهایی با 21 اتم کربن هستند و کورتیزول گلوکورتیکوئید اصلی در انسان است. این هورمون نقش های متفاوت را در بدن ایفا می کند از جمله آن تاثیر روی پاسخ های ایمنی می باشد(179،12).

1-6-8. ورزش فزاینده :

برای ورزش فزاینده از آزمون الستاد برای ایجاد حداکثر واماندگی استفاده شده است (41).

1-6-9. دختران فعال :

منظور از دختران فعال در پژوهش حاضر، دانشجویان رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی و پیام نور واحد مهاباد در دو گروه کنترل با میانگین سنی 7. 5±7. 23 سال، قد50. 6±. 50167 سانتی متر، توده بدنی87. 5 ±50. 55 کیلوگرم، VO2max 2. 3±2. 39 میلی لیتر بر کیلوگرم بر دقیقه و گروه مکمل میانگین سنی 4. 3±5. 24 سال، قد50. 4±. 50169 سانتی متر، توده بدنی50. 4 ±50. 57 کیلوگرم، VO2max 1. 2±2. 40 میلی لیتر بر کیلوگرم بر دقیقه می باشد.

فصل دوم:

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

 این فصل شامل :

مبانی نظری تحقیق مدل‌ها و نظریه‌های مربوط به موضوع

 و فشرده‌ای از تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور می‌باشد.

2-1. مقدمه:

سیستم ایمنی به عنوان ابزاری جهت شناسایی سلول های خودی از مواد بیگانه،حفظ هموستاز بدن تکامل پیدا کرده است. برای بروز پاسخ ایمنی در مقابل هر ماده بیگانه،به همکاری پیچیده ی بین سلولی،بافتی و مولکول های واسطه ای بدن نیاز است (13)،یکی از مهمترین عوامل در ایجاد پاسخ ایمنی،عوامل محلول در خون و مایعات بدن می باشند. مهمترین این عوامل عبارتند از :گلوتامین،ایموگلوبین ها و سایتو کاین ها هستند که به چند روش زیر عمل می کنند:

– فعال کردن سلول های ایمنی

– تنظیم پاسخ ایمنی

– به عنوان پیامد شیمیایی بین سلول های ایمنی مختلف عمل می کنند.

-بطور مستقیم در کشتن عوامل بیگانه و خنثی کردن آنها دخالت می کنند.

– به عنوان میانجی نقل و انتقال لکوسیت ها در بدن عمل می کنند.

– مواد مورد نیاز و تغذیه سلول های ایمنی را فراهم می کنند(11,13,235).

2-2. مبانی نظری :

2-2-1. دستگاه ایمنی:

اصطلاح ایمیون از ریشه واژه یونانی ایمیونیس[12] (آزاد از هر گونه مالیات و فشار) مشتق شده که معادل فارسی آن ایمن (به معنای مطمئن، سالم و بدون ترس) می باشد و از ریشه آهن مشتق شده است. لذا، ایمنولوژی عبارت است از علمی که در آن فعالیت های دستگاه ایمنی و امنیتی بخش بدن مورد بررسی قرار می گیرد(10).

دستگاه ایمنی بعنوان وسیله ای برای حفظ و نگهداری هموستاز بدن توسعه یافته است که توانایی تشخیص و دفاع در برابر عوامل تهدیدکننده ی بدن را وارد، پاسخ ایمنی نسبت به هر عاملی نیازمند وجود ارتباط و هماهنگی پیچیده بین بافت ها، سلول ها و تمام دستگاه های فیزیولوژیک دیگر مانند دستگاه های عصبی، ترشحی، ادراری – تناسلی، عضلانی – اسکلتی و مولکول های پیامبر بدن است. سطوح خارجی بدن منطقه ی وسیعی برای سکونت میکروارگانیزم های بیماری زا فراهم می کند، که دفاع میزبان شامل سدهای بیوشیمیایی، فیزیکی و ایمونولوژیکی می باشد و دستگاه ایمنی ترشحی، عامل اصلی مقاومت میزبان در برابر ساکن شدن میکروارگانیزم های بیماری زا در سطوح خارجی مانند چشم، بینی، مجاری تنفسی

این مطلب را هم بخوانید :

پایان نامه : فرهنگ و فرزندپروری - مجله علمی دانش بنیان رضوی

 فوقانی و تحتانی، مجاری گوارشی و. . . میباشد(35،181،195،209). دستگاه ایمنی از اندامک های مرکزی و محیطی، بافت ها، اجزای سلولی و درشت مولکول های محلول تشکیل یافته است که به دو بخش ایمنی ذاتی و اکتسابی تقسیم می شود. (108)دستگاه ایمنی ذاتی به دو نوع ایمنی داخلی و خارجی تقسیم میشود. دستگاه ایمنی خارجی شامل پوست، موکوس مخاطی و مواد ضدمیکروبی گوناگون ترشح شده بر روی پوست و غشای مخاطی هستند. دستگاه ایمنی داخلی شامل سلول های بیگانه خوار در گردش خون اساسا نوتروفیل ها و مونوسیت ها – و مواد ضدمیکروبی موجود در خون و لنف (پروتئین های مرحله حاد ) می باشد. دستگاه ایمنی اکتسابی ویژگی های اختصاصی تر و ماهر تر و نیز حافظه ی ایمونولوژیکی است که در پاسخ به عوامل بیماری زا و توسط سلول های ایمنی اختصاصی به نام لنفوسیت ها بوجود می آید. لنفوسیت های B، Tو کشنده های طبیعی[13] (NK ) مهم ترین سلول های اثرگذار در دستگاه ایمنی اکتسابی هستند.

2-2-2. سایتوکاین ها :

سایتو کاین : سایتوکاین ها مولکول های سیگنالی هستند که هماهنگ با سیگنال های موضعی و دستگاهی عمل می کنند که در مولکول ها ذخیره نمی شوند در عوض در پاسخ به محرک های التهابی ساخته می شوند. (102)در واقع گروهی از پروتیئن ها هستند که در پاسخ به فشار بوسیله ی سلول ها و بافت های زیادی تولید میشوند(14). این عوامل علی رغم تفاوت های ساختاری،در کل گلیکو پروتئین های تنظیمی با وزن ملوکولی کمتر از 80 کیلو دالتون هستند. مطالعه ردیف های اسید آمینه نشان داده که باقیمانده سیستئین هستند(6,308). سایتو کاینها پلی پپتیدهایی هستند که در ارتباط متقابل با دستگاه ایمنی هستند و توسط انواع متفاوتی از سلول های ایمنی و غیر ایمنی تولید میشوند11)،(218. به چند دسته عوامل رشدی[14] (CSFs) اینتر فرون ها[15] (IFN2) سایتوتوکسین ها[16] و اینترلوکین ها (ILs) تقسیم میشوند. ازآنجا که سایتو کاینها در تنظیم پاسخ ایمنی مهم هستند،تولید بیش از حد یا کمتر از حد آنها ممکن است درپاتولوژی بیماریهایی که سیستم ایمنی را بطور مستقیم یا غیر مستقیم در گیراست دخالت داشته باشند. (6)پاسخ سایتو کاین ها به ظاهر پیچیده بوده و به متغیر های ورزشی،پیشینه ی تمرین،محل اندازه گیری (بافت، خون و ادرار) ورزش اندازه گیری بستگی دارد(309). درحالیکه مکانیزم های آن در طول ورزش تا کنون نامشخص مانده و بنظر میرسد که تنها پس از ورزش های طولانی و یا ورزش هایی که باعث آسیب های عضلات اسکلتی میشوند آزاد میگردند(13).

2-2-3. ویژگی های سایتو کاین ها :

همانند هورمون های پلی پپتیدی برای تاثیر عمل خود به گیرنده ی اختصاصی سلول هدف متصل می شوند. اگر سلول هدف همان سلول مولد آنها باشد بصورت اتوکرین عمل می کنند. چنان که سایتوکاین ها به گیرنده ی سلول های مجاور بسیار نزدیک سلول مبدا اتصال یابند،بصورت پاراکرین[17]عمل می کنند، و اگر در بدن پخش شده و بر سلول هایی در فواصل دور از سلول مولد اتصال یابند بصورت اندوکرین عمل می کنند (6،11،269)بطور کلی رهایش سایتوکاینها خیلی کم ویک فرایند خود محدود شونده است،سایتوکاین ها پیش ساخته نیستند و در سلول ذخیره نمی شوند،بلکه سنتز آنها توسط ژن های جدید رونویسی می شوند(11). سایتوکاینها توسط سلول های گوناگون ساخته می شوند،تاثیرشان را نیز بر سلول های مختلف می گذارند،ممکن است بصورت آبشاری تولید شوند،یعنی سنتز اولین سایتوکاین منجر به تولید دومین و سومین سایتوکاین شود. اکثر آنها دارای اعمال بیولوژیک هستند. همچنین اثر تحریکی و بازدارنده ی سایتوکاین ها بر یکدیگر از پدیده های جالب و شگفت انگیز در پدیده ی ایمنی و التهاب است. آنها با اتصال به گیرنده ی سلول تاثیرات مختلفی بر رفتار آن می گذارند. مثلا باعث تقسیم یا تمایز سلول و تولید پذیرنده های جدید یا دیگر فرآورده های پروتئینی می شوند،یا ممکن است از این اثرات جلوگیری کنند. یعنی مانع تقسیم تمایز یا سنتز پروتئین جدید شوند(13،11،272). سایتو کاین ها در مرحله موثر پاسخ ذاتی و ایمنی اختصاصی تولید می شوند و مهمترین عمل آنها تنظیم پاسخ ایمنی و فرآیند التهاب است. در ایمنی ذاتی سلول های تک هسته ای تولید کننده ی آنها بوده و در ایمنی اختصاصی آنتی ژن ها سلول های T را تحریک کرده و باعث تولید آنها می شوند.

در این بین دو دسته ی مهم از سایتوکاین ها،لنفوکاین ها ومونوکاین ها هستند که لنفوکاین ها توسط سلول های لنفاوی (سلولهای BوT) و مونوکاین ها بوسیله مونوسیت/ ماکروفاژها ساخته می شوند(6). میتوان سایتوکاینها را به گروههای متعددی تقسیم کرد که هریک دارای عملکردی متفاوت از دیگری می باشد. مولکول های هرگروه ضرورتا دارای ساختمان یا عملکرد مشابهی نیستند که عمده ترین ها:اینترفرون ها (IFNs) سایتوتوکسین ها،عوامل رشدی (CSFs) واینترلوکینها (ILs) میباشند(6,11). میتوان سایتوکاین ها را به دو دسته ی پیش التهابی و ضدالتهابی تقسیم کرد. سایتوکاین های پیش التهابی مانند IL-1،TNF-α،IL-6،IL-17،IL-18،IL-22،IL-23 و سایتوکاین های ضدالتهابی مانند IL-4،IL-10، IL-1R،IL-13می باشند(80). علت التهاب سایتوکاین ها با التهاب شدید به دلیل پاسخ موضعی آنها به عفونت یا آسیب بافتی میباشد،زیرا که هجوم و نفوذ لنفوسیت ها،نوتروفیل ها،مونوسیت ها وسلول های دیگر را به بافت تسهیل می کنند و در پاکسازی آنتی ژن و التیام و خوب شدن بافت شرکت دارند(272).

2-2-4. سایتو کاین ها و ورزش :

برخی از سایتوکاین ها،بویژه سایتوکاین های پیش التهابی مانند TNFو IL-6و IL-1 هنگام فعالیت ورزشی آزاد می شوند(272،274 ). این موضوع به دلیل نقش سایتوکاین ها در التهاب و آسیب ایجاد شده در عضلات اسکلتی می باشد که در برخی از فعالیت های بدنی ایجاد می شود. اما در این بین برخی از سایتوکاین ها مانند IL-1 در پروتئولیز عضلات وترمیم بافتی بدنبال جراحت یا التهاب ناشی از ورزش دخالت دارند. گذشته از این سایتوکاین های پیش التهابی به واسطه های پاسخ مرحله حاد هستند که در برخی از فعالیت های طولانی ایجاد میشوند. از طرف دیگر TNF-α، IL-6 در پاسخ به مقادیر بالای هورمون های استرس – مانند کاکتولامین ها و کورتیکوستروئیدها که در هنگام تنفسهای جسمانی مانند ورزش به شدت افزایش پیدا میکنند – آزاد می شوند. آثار فیزیولوژیکی بسیاری از سایتوکاین ها بوجود می آورند که باعث تغییراتی از جمله افزایش درجه حرارت بدن و افزایش فعالیت سلول کشنده ی NK و آزاد شدن پروتئین های مرحله ی حاد(اثر IL-1,IL-6,TNF-α)، فعال کردن ماکروژها (اثر IL-6،TNF-α) آزاد شدن پروستگلاندین ها (اثرα-TNF) وافزایش تولید آنتی بادی (اثر IL-6) میشوند(13). در فعالیت های ورزشی غلظت پلاسمایی اینترلوکین 6 بیش از سایتو کاین های دیگر افزایش می یابد به عنوان مثال به دنبال دو ماراتن غلظت پلاسمایی IL-6تا 100 برابر افزایش یافت46)،(330. بر اساس عقیده ای رایج که افزایش IL-6 در اثر ورزش به دنبال واکنش ایمنی است فرض شده که سلول های ایمنی مسئول این افزایش هستند(226). در برخی پژوهش ها عضله ی در حال فعالیت IL-6را تولید می کند(86،268). سایتوکاین ها بر اساس گیرنده ی خود عمل می کنند لذا عمل سایتوکاین ها وابسته به نوع سلول های هدف می باشد. IL-1β , TNF – α سایتوکاین ها هشدار دهنده هستند که توسط ماکروفاژهای ساکن بافت ترشح شده و بوسیله آسیب یا عفونت تحریک می شود که از نشانه های این دو نوع سایتوکاین سریع عمل کردن آنها می باشد. ورزش شدید موجب افزایش سایتوکاین ها می شود که با ایجاد آسیب دیدگی درعضله موجب ترشح سایتوکاین ها می شود. این در حالی است که 60 دقیقه دوچرخه سواری با vo2max60 % افزایشی در IL-6 , TNF-α پلاسما ندارد. اما ورزش های خیلی شدید مانند دوهای اینتروال یا ماراتن IL-6 را افزایش می دهند، اما TNF-α پلاسما بطور مشابه تحت تاثیر قرار نمی دهد.

2-2-5. اینترلوکین 6 (IL-6) :

اینترولوکین 6 در سال 1987 از سلول های فیبروپلاستی تحریک شده بدست آمد و بعلت خاصیت ضد ویروسی ضعیفی که داشت آنرا اینترفرون بتادو (IFN-β2) و بعدها (IL-6) نامگذاری کردند(6). IL-6 یک گلیکوزیله با وزن مولوکولی 22 تا 27 کیلو دالتون است که از 2/2 اسید آمینه با یک توالی 28 اسید آمینه ای ساخته شده و به منبع سلولی و تغییرات پس از قنددار شدن وابسته است(117). IL-6در هر دو طبقه ی سایتوکاین های پیش التهابی و ضد التهابی طبقه بندی شده است. با این حال طبق دیدگاه اخیرIL-6 اصولا اثرات ضد التهابی دارد که تزریق آن به انسان باعث تب می شود. که با سایتوکاین های پیش التهابی مشاهده شده است،که بنظر می رسد باعث رهائی پروتئین های مرحله ی حاد از سلول های کبدی می شودIL-6 بطور مستقیم بیان α-TNF و IL-1را صادر کرده و بیشتر محرک IL-1ra می باشد که فعالیت ضد التهابی دارد(287). منبع اصلی تولید IL-6 درخارج بدن مونوسیت/ماکروفاژهای تحریک شد،فیبروبلاست و سلول های آندوتلیال عروقی می باشند(21). سلول های شناخته شده دیگر برای بیان وتولید این پروتئین IL-6که اتینوسیت ها،استئوپلاست ها و سلول های BوT نوتروفیل ها،ماست سل ها، سلول های عضلات صاف و سلول های عضلات اسکلتی هستند(6,337)، در این بین IL-1 وIL-2و IFN،TNF ویروس ها و مواد که نفوذ کلسیم را افزایش می دهند،تولید IL-6 را بر می انگیزند،اما IL-4،IL-13 از تظاهر IL-6جلوگیری می کنند البته به نظر می رسد که IL-6اساسا توسط هر بافت آسیب دیده به عنوان یک علامت خطر سیستمتیک تولید می شود که برای اندازه گیری آن و پذیرنده های آن در پژوهش های مختلف از روش های الایزا و فلو سایتومتری استفاده شده است(6,236).

2-2-5-1. اولین میوکاین[18]: IL-6 :

IL-6اغلب به عنوان یک سایتوکاین پیش التهابی طبقه بندی شده است، اگرچه داده ها نیز تعیین کرده اند که IL-6 و پروتئین های مرحله حاد تنظیم کننده IL-6 ضدالتهابی هستند و فرونشاننده ایمنی و ممکن است بطور منفی تنظیم کننده پاسخ های مرحله حاد باشد(343).

مدارک زیادی دیابت نوع 2 و بیماریهای قلبی عروقی را به یک حالتی مزمن درجه پایین پیوند داده اند زیرا مشاهد شده که سطوح پلاسمایی IL-6 اغلب در بیمارانی با بیماری متابولیکی ارتقاء یافته بود. بهرحال، این حالا بخوبی مشخص شده که IL-6 به سرعت به داخل چرخه در دنباله ورزش آزاد می شود(86). این در ظاهر ساده به نظر میرسد که عضله در حال کار کردن یک فاکتور را آزاد می کند که از سیگنالهای انسولینی در زمان عمل انسولین در دوره میانی پیش از ورزش جلوگیری می کند(265). این همچنین مهم است برای حالتی که سطوح IL-6 شدیدا ارتقاء یافته بود که هم می توانست اثرات پیش التهابی را اعمال کند و همچنین اثرات مضر بر روی متابولیسم. یک افزایش مشخص در انتشار سریع IL-6 بعد از ورزش بدون آسیب عضلانی یافت شده است(86). مقداری از بزرگی و افزایش سطوح پلاسمایی IL-6 مرتبط با مدت ورزش،شدت، توده عضلانی درگیرشده در کارمکانیکی ظرفیت استقامتی بوده است(247). تحقیقات درسالهای اخیرتعیین کرده اند که IL-6mRNA در زمان انقباض عضلانی تنظیم بالای دارد(247,326)،و اینکه سرعت رونویسی از رمزگذاری ژن IL-6 بطور مشخص بوسیله ورزش افزایش یافته بود بویژه زمانیکه سطوح گلیکوژن عضله پایین می باشد(162).

2-2-5-2. فعالیتهای (IL-6) :

IL-6 از طریق اتصال به گیرنده ای که شامل دوگلیکوپروتئین غشایی است فعالیت خود را انجام می دهد(337). اکثر فعالیت های IL-6 شامل تحریک رشد و تمایز لنفوسیت ها و تولید آنتی بادی،تحریک تمایز آنتی بادی،تحریک تمایز سلول های B، محافظت ضعیف از سلول ها در مقابل عفونت ویروسی،ایجاد تب و القاء تمایز سلول T سیتوتوکسیک[19] می باشد،همچنین القاء تمایز های سلول های نرونی و فعال